Το Πρόγραμμα FREMM Κλάσης Bergamini του Ιταλικού Ναυτικού: Στρατηγική Εξέλιξη και Ναυτικός Εκσυγχρονισμός. Οι πληροφορίες για τις φρεγάτες που θα πάρει η Ελλάδα και οι δυνατότητες τους που είναι ανώτερες από της Τουρκίας.

Το Πρόγραμμα FREMM Κλάσης Bergamini του Ιταλικού Ναυτικού: Στρατηγική Εξέλιξη και Ναυτικός Εκσυγχρονισμός. Οι πληροφορίες για τις φρεγάτες που θα πάρει η Ελλάδα και οι δυνατότητες τους που είναι ανώτερες από της Τουρκίας.

Η πώληση παραλλαγών FREMM στην Αίγυπτο, παράλληλα με την παραχώρηση του Tahya Misr (πρώην Normandie) από τη Γαλλία το 2015, όπως τεκμηριώθηκε από το Naval News στις 31 Ιουλίου 2025, τοποθετεί το FREMM ως περιφερειακό πρότυπο, με την Αίγυπτο να διαθέτει τρεις φρεγάτες. Αντίθετα, η εξέταση της Ελλάδας για την απόκτηση δύο φρεγατών κλάσης Bergamini, όπως αναφέρθηκε από το Army Recognition στις 24 Μαρτίου 2025, αντικατοπτρίζει την στρατηγική προσέγγιση της Ιταλίας για την αντιστάθμιση των ναυτικών φιλοδοξιών της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η στρατηγική εκσυγχρονισμού του Ελληνικού Ναυτικού, περιορισμένη από το σταματημένο πρόγραμμα κορβετών και την εξάρτηση από παλαιωμένες φρεγάτες κλάσης S, καθιστά την προσφορά FREMM βιώσιμη, αν και η στρατηγική πρόθεση της Ελλάδας να προβάλει ισχύ πέρα από το Αιγαίο παραμένει αβέβαιη.

Για τις φρεγάτες ΜΕΚΟ και την δυνατότητα τοποθέτησης του υπερσύγχρονου ναυτικού πυροβόλου Sovraponte 76/62 mm στο πρυμναίο τμήμα των φρεγατών, στη θέση που αρχικά προβλεπόταν για το σύστημα CIWS RAM, θα αναφερθώ σε ειδικό άρθρο. Είναι πάντως τραγικά αυτά που διαβάζω και δεν ξέρω ποιοι είναι αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις, χωρίς να υπάρχουν μελέτες. Τα ίδια έλεγαν στο τέλος τους 2021- αρχές του 2022 από το Ναυτικό, πως μια καινούργια φρεγάτα μπορούσε να αντιμετωπίσει 15 πυραύλους επιφανείας! Έψαξα για την μελέτη και ακόμα ψάχνω για να την διαβάσω, αν την βρείτε εσείς μου την δίνετε. Με το πυροβόλο των 76 χιλιοστών, τους ΑΑ πυραύλους, το σύστημα RAM και τα δυο μικρά πυροβόλα θα κατέστρεφαν 15 πυραύλους;

Θα συμπληρώσω μόνο πως από το 2021 έκανα για κάθε ένα οπλικό σύστημα ξεχωριστά ανάλυση των δυνατοτήτων του και συνολικά, γιατί ασχολήθηκα με βελτιώσεις στην μαχητική ικανότητα των σχεδίων πλοίων της ALS CLAS που προέκυψε μια συνεργασία.

The Italian Navy’s Bergamini-Class FREMM Program: Strategic Evolution and Naval Modernization - https://debuglies.com

Η παράδοση της δέκατης φρεγάτας FREMM κλάσης Bergamini, Emilio Bianchi (F 589), στο Ιταλικό Ναυτικό στις 31 Ιουλίου 2025, σηματοδοτεί ένα κομβικό ορόσημο σε μια από τις πιο φιλόδοξες πρωτοβουλίες ναυτικής άμυνας της Ευρώπης, το πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Φρεγάτας Πολλαπλών Αποστολών (FREMM). Υπό τη διαχείριση της Orizzonte Sistemi Navali (OSN), μιας κοινοπραξίας μεταξύ της Fincantieri (51%) και της Leonardo (49%), υπό τον συντονισμό του Οργανισμού Συνεργασίας και Εξοπλισμού (OCCAR), το πρόγραμμα αποτελεί παράδειγμα της δέσμευσης της Ιταλίας για τον εκσυγχρονισμό των ναυτικών της δυνατοτήτων, διατηρώντας παράλληλα τη στρατηγική βιομηχανική συνεργασία με τη Γαλλία. Σύμφωνα με το δελτίο τύπου της Fincantieri στις 31 Ιουλίου 2025, το Emilio Bianchi, που κατασκευάστηκε στα ενοποιημένα ναυπηγεία Riva Trigoso και Muggiano, είναι το δεύτερο πλοίο που παραδίδεται σε ενισχυμένη διαμόρφωση Αντιυποβρυχιακού Πολέμου (ASW), μετά την ένατη φρεγάτα, Spartaco Schergat (F 598), που παραδόθηκε στις 15 Απριλίου 2025. Αυτά τα πλοία, σχεδιασμένα να αντικαταστήσουν δύο φρεγάτες γενικής χρήσης (GP) που πουλήθηκαν στην Αίγυπτο το 2020, ενσωματώνουν προηγμένες δυνατότητες ανθυποβρυχιακού και ανθυποβρυχιακού πολέμου (ASuW), αντανακλώντας τη στρατηγική προσαρμογή της Ιταλίας στις εξελισσόμενες θαλάσσιες απειλές. Το πρόγραμμα FREMM, που ξεκίνησε το 2005, έχει παραδώσει δέκα φρεγάτες στην Ιταλία - τέσσερις σε διαμόρφωση GP, τέσσερις σε διαμόρφωση ASW και δύο σε διαμόρφωση ASW-Enhanced - ενώ δύο επιπλέον φρεγάτες FREMM Evolution (EVO), που παραγγέλθηκαν τον Ιούλιο του 2024, έχουν προγραμματιστεί για παράδοση το 2029 και το 2030, ανεβάζοντας το σύνολο σε δώδεκα πλοία. Αυτό το άρθρο αναλύει τις στρατηγικές, τεχνολογικές και γεωπολιτικές διαστάσεις του προγράμματος FREMM κλάσης Bergamini, τοποθετώντας το στο ευρύτερο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ναυτικού εκσυγχρονισμού, των αμυντικών προτεραιοτήτων της Ιταλίας και της παγκόσμιας δυναμικής θαλάσσιας ασφάλειας, βασιζόμενο αποκλειστικά σε επαληθεύσιμα δεδομένα από έγκυρες πηγές.

Το πρόγραμμα FREMM, μια διμερής πρωτοβουλία μεταξύ Ιταλίας και Γαλλίας, προέκυψε από την ανάγκη αντικατάστασης των παλαιών ναυτικών στόλων, συγκεκριμένα των φρεγατών κλάσης Maestrale και Lupo της Ιταλίας και των πλοίων κλάσης Tourville, Georges Leygues και Cassard της Γαλλίας. Οι υποθέσεις σχεδιασμού του Ιταλικού Ναυτικού, όπως περιγράφονται στον ιταλικό προϋπολογισμό του 2013, στόχευαν σε δέκα πλοία FREMM-IT με κόστος 5,9 δισεκατομμύρια ευρώ, με τέσσερις παραλλαγές ASW και έξι παραλλαγές GP. Το χρηματοδοτικό πλαίσιο του προγράμματος, που περιγράφεται λεπτομερώς στους αμυντικούς προϋπολογισμούς της Ιταλίας για το 2006 και το 2007, διέθεσε 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ για το μερίδιο της Ιταλίας, συμπληρωμένο από συνεισφορές από το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης, υπογραμμίζοντας την οικονομική σημασία του προγράμματος πέρα από την άμυνα. Ο σχεδιασμός του FREMM, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την Fincantieri και την Naval Group της Γαλλίας (πρώην DCNS), εξισορροπεί την ομοιομορφία με την εθνική προσαρμογή. Οι ιταλικές φρεγάτες κλάσης Bergamini, μήκους 144,6 μέτρων με εκτόπισμα πλήρους φορτίου 6.700 τόνων, επιτυγχάνουν ταχύτητες που υπερβαίνουν τους 27 κόμβους και εμβέλεια 6.000 ναυτικών μιλίων στους 15 κόμβους, τροφοδοτούμενες από ένα σύστημα πρόωσης συνδυασμένου ντίζελ-ηλεκτρικού και αερίου (CODLAG). Αυτή η διαμόρφωση, που περιγράφεται λεπτομερώς στην επισκόπηση "Bergamini Class" της Fincantieri (Μάιος 2021), περιλαμβάνει έναν αεριοστρόβιλο General Electric/Avio Aero LM2500+G4 32 MW, δύο κινητήρες Jeumont Electric 2,15 MW και τέσσερις γεννήτριες Isotta Fraschini 2,1 MW, επιτρέποντας λειτουργίες ASW χαμηλών εκπομπών στους 15,6 κόμβους και βελτιωμένη ευελιξία μέσω ενός πρωραίου προωθητήρα 1 MW.

Η ενισχυμένη διαμόρφωση ASW των Spartaco Schergat και Emilio Bianchi, όπως αναφέρθηκε από το Naval News στις 15 Μαΐου 2025, ενσωματώνει προηγμένα συστήματα για την αντιμετώπιση των σύγχρονων θαλάσσιων απειλών, ιδιαίτερα σε αμφισβητούμενα περιβάλλοντα όπως η Μεσόγειος. Αυτές οι φρεγάτες συνδυάζουν τις δυνατότητες κατά επιφανείας της έκδοσης GP, συμπεριλαμβανομένων οκτώ πυραύλων κατά πλοίων MBDA Teseo/Otomat Mk2/A και ενός ελαφρού πυροβόλου Leonardo 127/64 mm, με τη σουίτα σόναρ της έκδοσης ASW, κυρίως το σόναρ μεταβλητού βάθους Thales CAPTAS-4. Το ραντάρ Leonardo Kronos Grand Naval, ένα σύστημα ενεργής ηλεκτρονικής σάρωσης (AESA) ζώνης C, υποστηρίζει το σύστημα εκτεταμένης αυτοάμυνας επιφανείας-αέρος αντιπυραυλικής εκτεταμένης αυτοάμυνας (SAAM ESD) της MBDA, το οποίο χρησιμοποιεί δύο εκτοξευτές Sylver A50 της Naval Group για πυραύλους Aster 15 και 30. Οι φρεγάτες ASW-Enhanced διαθέτουν επίσης μια αναβαθμισμένη σουίτα ηλεκτρονικού πολέμου (EW), συμπεριλαμβανομένων των Μέτρων Ηλεκτρονικής Υποστήριξης Επικοινωνιών (CESM) του Ομίλου ELT και των εκτοξευτών δολωμάτων ODLS 20 της Leonardo, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα στον κυβερνοχώρο και τις αμυντικές δυνατότητες. Σύμφωνα με το δελτίο τύπου του OCCAR στις 31 Ιουλίου 2025, το Emilio Bianchi ενσωματώνει ένα ενεργό σύστημα κυβερνοπροστασίας για το σύστημα διαχείρισης πλοίων του, κάτι που αποτελεί πρωτιά για την κλάση Bergamini, αντανακλώντας την προτεραιότητα που δίνει η Ιταλία στην κυβερνοασφάλεια στις ναυτικές επιχειρήσεις.

Η στρατηγική λογική για τη διαμόρφωση ASW-Enhanced πηγάζει από την ανάγκη του Ιταλικού Ναυτικού να αντιμετωπίσει τις υποβρύχιες απειλές στη Μεσόγειο, όπου περιφερειακές δυνάμεις όπως η Τουρκία και μη κρατικοί παράγοντες θέτουν αυξανόμενους κινδύνους. Το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI) σημείωσε στην έκθεσή του «Trends in World Military Expenditure» του 2024 (Απρίλιος 2024) ότι οι παγκόσμιες ναυτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 7,3% από το 2022 έως το 2023, λόγω των περιφερειακών εντάσεων και της διάδοσης προηγμένων υποβρυχίων τεχνολογιών. Η απόφαση της Ιταλίας να πουλήσει δύο φρεγάτες GP, τις Spartaco Schergat και Emilio Bianchi (μετονομάστηκαν σε ENS Al-Galala και ENS Bernees), στην Αίγυπτο το 2020 για 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως ανέφερε το Naval News στις 31 Ιουλίου 2025, αντικατοπτρίζει τόσο οικονομικό πραγματισμό όσο και γεωπολιτική στρατηγική. Η πώληση, η οποία περιελάμβανε διαγραφές ευαίσθητου εξοπλισμού, όπως το σύστημα NETTUNO-4100 RECM και το Thales Altesse CESM, ενίσχυσε τους αμυντικούς δεσμούς Ιταλίας-Αιγύπτου, χρηματοδοτώντας παράλληλα τις αντικαταστάσεις του ASW-Enhanced. Ωστόσο, η μεταφορά, η οποία επικρίθηκε από τον τότε Διοικητή της Ιταλικής Ναυτικής Μοίρας, Ναύαρχο Paolo Treu, καθυστέρησε την ολοκλήρωση του προγράμματος FREMM, όπως σημειώνεται στην ιταλική καταχώρηση της Wikipedia για το πρόγραμμα FREMM (31 Ιουλίου 2025).

Γεωπολιτικά, το πρόγραμμα FREMM υπογραμμίζει τον ρόλο της Ιταλίας στην ευρωπαϊκή αμυντική ολοκλήρωση και τον ανταγωνισμό της με τις περιφερειακές ναυτικές δυνάμεις. Το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS) τόνισε στο «Στρατιωτική Ισορροπία 2025» (Φεβρουάριος 2025) ότι ο ναυτικός εκσυγχρονισμός της Ιταλίας ευθυγραμμίζεται με την έμφαση του ΝΑΤΟ στην επίγνωση του θαλάσσιου τομέα εν μέσω της αυξημένης υποβρυχιακής δραστηριότητας της Ρωσίας στη Μεσόγειο και της ναυτικής επέκτασης της Τουρκίας. Οι φρεγάτες κλάσης Bergamini, με το σύστημα SAAM ESD και τις δυνατότητες πυραύλων Aster, παρέχουν εκτεταμένη άμυνα περιοχής, επιτρέποντας στην Ιταλία να προστατεύει τους συμμαχικούς στόλους και να ασκεί επιρροή σε αμφισβητούμενα ύδατα. Η πώληση παραλλαγών FREMM στην Αίγυπτο, παράλληλα με την παραχώρηση του Tahya Misr (πρώην Normandie) από τη Γαλλία το 2015, όπως τεκμηριώθηκε από το Naval News στις 31 Ιουλίου 2025, τοποθετεί το FREMM ως περιφερειακό πρότυπο, με την Αίγυπτο να διαθέτει τρεις φρεγάτες. Αντίθετα, η εξέταση της Ελλάδας για την απόκτηση δύο φρεγατών κλάσης Bergamini, όπως αναφέρθηκε από το Army Recognition στις 24 Μαρτίου 2025, αντικατοπτρίζει την στρατηγική προσέγγιση της Ιταλίας για την αντιστάθμιση των ναυτικών φιλοδοξιών της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η στρατηγική εκσυγχρονισμού του Ελληνικού Ναυτικού, περιορισμένη από το σταματημένο πρόγραμμα κορβετών και την εξάρτηση από παλαιωμένες φρεγάτες κλάσης S, καθιστά την προσφορά FREMM βιώσιμη, αν και η στρατηγική πρόθεση της Ελλάδας να προβάλει ισχύ πέρα από το Αιγαίο παραμένει αβέβαιη.

Τεχνολογικά, η εξέλιξη του προγράμματος FREMM αντικατοπτρίζει επαναληπτικές βελτιώσεις που οφείλονται σε επιχειρησιακή ανατροφοδότηση και αναδυόμενες απειλές. Οι φρεγάτες ASW-Enhanced ενσωματώνουν συστήματα από τις νεότερες ναυτικές πλατφόρμες της Ιταλίας, όπως οι Pattugliatori Polivalenti d’Altura (PPA) και LHD Trieste, συμπεριλαμβανομένου του αναβαθμισμένου συστήματος διαχείρισης πλοίων της Fincantieri NexTech και του πλήρους φωτισμού LED, όπως περιγράφεται λεπτομερώς από το Naval News στις 28 Νοεμβρίου 2023. Οι επερχόμενες φρεγάτες FREMM EVO, των οποίων η σύμβαση ανήλθε σε 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ τον Ιούλιο του 2024, θα ενισχύσουν περαιτέρω τις δυνατότητες με ένα ραντάρ διπλής ζώνης Leonardo Kronos (ζώνη C και X), δύο εκτοξευτές Sylver A70 για πυραύλους επιφανείας-αέρος ή επίθεσης εδάφους και δύο αυτόματα κανόνια Lionfish 30 mm, σύμφωνα με το Naval News στις 31 Ιουλίου 2025. Αυτές οι αναβαθμίσεις αντιμετωπίζουν κενά στην αντιβαλλιστική πυραυλική άμυνα και την ενσωμάτωση μη επανδρωμένων συστημάτων, ευθυγραμμιζόμενες με την υιοθέτηση του Insitu ScanEagle UAS από το Ιταλικό Ναυτικό. Το σύστημα πρόωσης του FREMM EVO διατηρεί τη διαμόρφωση CODLAG, εξασφαλίζοντας συμβατότητα με την υπάρχουσα εφοδιαστική αλυσίδα, βελτιώνοντας παράλληλα την αποδοτικότητα των καυσίμων, μια προτεραιότητα δεδομένης της πρόβλεψης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) στην «Παγκόσμια Ενεργειακή Προοπτική 2024» (Οκτώβριος 2024) ότι η ζήτηση καυσίμων για ναυτιλιακές μεταφορές θα αυξάνεται κατά 3,2% ετησίως έως το 2030 βάσει του Σεναρίου Δηλωμένων Πολιτικών.

Από οικονομικής άποψης, το πρόγραμμα FREMM αποφέρει σημαντικά βιομηχανικά οφέλη. Το δελτίο τύπου της Fincantieri της 31ης Ιουλίου 2025 σημειώνει ότι η σύμβαση FREMM EVO ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ διαθέτει 690 εκατομμύρια ευρώ στην Fincantieri και 415 εκατομμύρια ευρώ στην Leonardo μέσω υπεργολαβιών, υποστηρίζοντας την αμυντική βιομηχανία της Ιταλίας. Η επιτυχία των εξαγωγών του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής από το Ναυτικό των ΗΠΑ μιας παραλλαγής FREMM για τις φρεγάτες κλάσης Constellation τον Απρίλιο του 2020 (αξίας 795 εκατομμυρίων δολαρίων για το κύριο πλοίο), όπως αναφέρεται από την ιταλική Wikipedia (31 Ιουλίου 2025), υπογραμμίζει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά του. Η σύμβαση με τις ΗΠΑ, που εκτελέστηκε στο ναυπηγείο Marinette της Fincantieri στο Ουισκόνσιν, υπογραμμίζει την επεκτασιμότητα και την προσαρμοστικότητα του προγράμματος στις ξένες απαιτήσεις, αν και οι τροποποιήσεις για τις προδιαγραφές των ΗΠΑ, όπως η αυξημένη χωρητικότητα του συστήματος κάθετης εκτόξευσης, εισάγουν αποκλίσεις από τον ιταλικό σχεδιασμό.

Συγκριτικά, η διμερής δομή του προγράμματος FREMM έρχεται σε αντίθεση με άλλες πολυεθνικές ναυτικές πρωτοβουλίες. Η Ευρωπαϊκή Κορβέτα Περιπολίας (EPC), στην οποία συμμετέχουν η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, επικεντρώνεται σε μικρότερα, λιγότερο δαπανηρά σκάφη, όπως σημειώνει το Ατλαντικό Συμβούλιο στην έκθεσή του «Ευρωπαϊκή Βιομηχανική Βάση Άμυνας» (Ιούνιος 2024). Το υψηλότερο κόστος και η πολυπλοκότητα της FREMM, που δικαιολογούνται από τις πολλαπλές δυνατότητές της, την τοποθετούν ως ένα εμβληματικό πρόγραμμα, αν και η τιμή των 5,9 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ιταλία έρχεται σε αντίθεση με τη μειωμένη παραγγελία οκτώ φρεγατών της Γαλλίας για 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ, αντανακλώντας τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που περιγράφονται λεπτομερώς στην καταχώρηση της γαλλικής Wikipedia (31 Ιουλίου 2025). Το τεχνολογικό πλεονέκτημα της FREMM, ιδίως στον ASW, ξεπερνά τους περιφερειακούς ανταγωνιστές όπως οι φρεγάτες κλάσης Κωνσταντινούπολης της Τουρκίας, οι οποίες δεν διαθέτουν συγκρίσιμα συστήματα ραντάρ και πυραύλων, σύμφωνα με τις Ναυτικές Αναλύσεις (6 Αυγούστου 2014). Ωστόσο, οι διακυμάνσεις στην αποτελεσματικότητα των ASW μεταξύ των ναυτικών δυνάμεων της Μεσογείου υπογραμμίζουν τη στρατηγική αξία του FREMM, με το σόναρ CAPTAS-4 της Ιταλίας να προσφέρει ανώτερο εύρος ανίχνευσης σε σύγκριση με τα εγχώρια συστήματα της Τουρκίας.

Η βιωσιμότητα του προγράμματος εξαρτάται από τη συντήρηση και την υποστήριξη του κύκλου ζωής. Η προγραμματισμένη σύμβαση Through Life Sustainment Management (TLSM) της OCCAR, που αναμένεται τον Ιούνιο του 2025, θα διασφαλίσει την επιχειρησιακή ετοιμότητα, όπως ανέφερε το Naval News στις 15 Μαΐου 2025. Αυτό έρχεται μετά τη φάση Υποστήριξης Εν Υπηρεσιών (ISS) και για τα δέκα παραδοθέντα FREMM, αντιμετωπίζοντας προβλήματα φθοράς που παρατηρήθηκαν σε προηγούμενα σκάφη όπως το Carlo Bergamini (F 590), το οποίο υποβλήθηκε σε εκτεταμένες δοκιμές το 2013, όπως τεκμηριώνεται από τη Wikipedia (22 Νοεμβρίου 2020). Η επιχειρησιακή ευελιξία του FREMM, που αποδείχθηκε από την ανάπτυξη του Antonio Marceglia (F 597) στον Ινδο-Ειρηνικό τον Ιανουάριο του 2025, με επισκέψεις σε δώδεκα χώρες και συμμετοχή σε ασκήσεις όπως το Komodo 2025 και το IMDEX, υπογραμμίζει τον ρόλο του στη ναυτική διπλωματία και την προβολή ισχύος, σύμφωνα με το Naval News (31 Ιανουαρίου 2025).

Μεθοδολογικά, η τριγωνοποίηση δεδομένων επιβεβαιώνει το εύρος και τον αντίκτυπο του προγράμματος FREMM. Το δελτίο τύπου του OCCAR στις 31 Ιουλίου 2025 ευθυγραμμίζεται με την ανακοίνωση παράδοσης της Fincantieri, ενώ το Naval News και η Wikipedia παρέχουν συνεπή χρονοδιαγράμματα και διαμορφώσεις. Οι αποκλίσεις, όπως η αρχική ελληνική παραγγελία για έξι FREMM το 2009 (αργότερα ακυρώθηκε), όπως σημειώνεται στη Wikipedia (23 Απριλίου 2025), αντικατοπτρίζουν δημοσιονομικούς περιορισμούς και όχι ελαττώματα του προγράμματος. Τα περιθώρια σφάλματος στις εκτιμήσεις κόστους, όπως το συνολικό ποσό των 5,9 δισεκατομμυρίων ευρώ έναντι των 764 εκατομμυρίων ευρώ για τις μονάδες 9 και 10, προκύπτουν από τον πληθωρισμό και τις αναβαθμίσεις διαμόρφωσης, όπως διευκρινίστηκε στην έγκριση του Ιταλικού Κοινοβουλίου το 2015. Η εξάρτηση του προγράμματος από αποδεδειγμένα συστήματα όπως οι πύραυλοι Aster και το ραντάρ Kronos μετριάζει τους κινδύνους, αν και η ενσωμάτωση νέων σουιτών ηλεκτρονικού πολέμου στις φρεγάτες ASW-Enhanced απαιτεί επικύρωση, όπως προειδοποιεί το Naval News (15 Μαΐου 2025).

Οι γεωπολιτικές επιπτώσεις του προγράμματος FREMM εκτείνονται πέρα από την Ευρώπη. Η απόκτηση τριών FREMM από την Αίγυπτο ενισχύει τη ναυτική της κυριαρχία στην Ερυθρά Θάλασσα, ευθυγραμμιζόμενη με το ενδιαφέρον της Ιταλίας για σταθεροποίηση της περιοχής, σύμφωνα με την ενημέρωση του Ατλαντικού Συμβουλίου για την «Ασφάλεια στη Μεσόγειο» (Μάρτιος 2025). Η πιθανή απόκτηση από την Ελλάδα, εάν πραγματοποιηθεί, θα μπορούσε να μετατοπίσει τη δυναμική ισχύος του Αιγαίου, αν και οι αναλυτές στο Army Recognition (24 Μαρτίου 2025) αμφισβητούν τη στρατηγική αποφασιστικότητα της Αθήνας. Το εξαγωγικό δυναμικό του προγράμματος, που αποδεικνύεται από τη σύμβαση κλάσης Constellation των ΗΠΑ, τοποθετεί την Fincantieri ως παγκόσμιο ηγέτη, αν και ο ανταγωνισμός από τις φρεγάτες Type 054A της Κίνας, όπως αναλύθηκε από το CSIS στην έκθεση «Global Naval Trends» (Ιανουάριος 2025), υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχή καινοτομία.

Το πρόγραμμα FREMM του Ιταλικού Ναυτικού, που κορυφώθηκε με την παράδοση του Emilio Bianchi, αντικατοπτρίζει μια στρατηγική σύνθεση τεχνολογικής προόδου, βιομηχανικής ικανότητας και γεωπολιτικής φιλοδοξίας. Με τις φρεγάτες FREMM EVO να αναμένεται να ενισχύσουν τις ναυτικές δυνατότητες της Ιταλίας έως το 2030, το πρόγραμμα διατηρεί το πλαίσιο ναυτικής άμυνας της Ευρώπης, ενώ παράλληλα προβάλλει επιρροή παγκοσμίως.