Οι γεωπολιτικές και στρατηγικές επιπτώσεις της πιθανής αποχώρησης του Ιράν από τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων εν μέσω εντάσεων στον ΔΟΑΕ και περιφερειακής στρατιωτικής δυναμικής το 2025. Η αιτία για την επίθεση στο Ιράν και κάτι άλλο.

Οι γεωπολιτικές και στρατηγικές επιπτώσεις της πιθανής αποχώρησης του Ιράν από τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων εν μέσω εντάσεων στον ΔΟΑΕ και περιφερειακής στρατιωτικής δυναμικής το 2025. Η αιτία για την επίθεση στο Ιράν και κάτι άλλο.

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ- Στρατηγική Ευπάθεια και Κίνδυνος Κλιμάκωσης: Συναγερμοί για Στρατιωτικές Βάσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή εν μέσω Ιρανικής Απειλής το 2025. Βαράνε το σαμάρι-Ιράν, αφού δεν μπορούν να χτυπήσουν τον γάιδαρό-Ρωσία-απόρρητες πληροφορίες. - Hellenic Defence Net

Το άρθρο που δεν πρόλαβα να αναρτήσω χθες δυστυχώς! Από όσα είχα διαβάσει μαζί με αυτό το άρθρο και της πληροφορίες για την εκκένωση διαφόρων πρεσβειών των ΗΠΑ στην περιοχή, συν τις απειλές του Ισραήλ, ήταν σίγουρο πως θα χτυπούσαν το Ιράν. Δεν το ήξεραν οι ΗΠΑ δεν φταίνε; Αν δεν το ήξεραν γιατί απέσυραν προσωπικό από τις πρεσβείες τους; Δεν το ήξεραν το χτύπημα στην Ρωσία στα αεροδρόμια βομβαρδιστικών οι ΗΠΑ δεν φταίνε, γιατί δεν ενημερώθηκε ο Πρόεδρος Τραμπ! Τελικά ποιος φταίει; Το Ισραήλ που χτυπάει όπου θέλει και όπως θέλει; Το ζητούμενο ήταν να φύγει το ενδιαφέρον του κόσμου σε όσα γίνονται στις ΗΠΑ και να στρέψουν τα ΜΜΕ την προσοχή τους αλλού για αυτό έγινε το χτύπημα στο Ιράν και τα κατάφεραν! Κατάφεραν και κάτι άλλο κάποιος άλλος να φοβηθεί και αυτή είναι η Τουρκία! Είπε δημόσια το Ισραήλ πως θα την χτυπήσει και να ξεχάσει τα Οθωμανικά της όνειρα.

Γιατί το Ιράν δεν εκτόξευσε βαλλιστικούς πυραύλους όμως και έριξε περιπλανώμενα πυρομαχικά που θα μπορέσουν να τα καταρρίψουν εύκολα; Ήταν μια αφορμή για να κάνουν πίσω στο πυρηνικό τους πρόγραμμα; Η συμβουλή της Ρωσίας; Η συμβουλή της Κίνας που είναι και το πιθανότερο; Θα μάθουμε στις επόμενες ημέρες. Ένα είναι το σίγουρο όμως ήθελαν να φοβίσουν την Βόρεια Κορέα. Η απορία των διεθνών αναλυτών ήταν η χρονική στιγμή της δημοσίευσης προληπτικού χτυπήματος στην Βόρεια Κορέα. Το δημοσίευσαν μετά την επίσκεψη του γραμματέα του Ρώσου Συμβουλίου Ασφαλείας Σεργκέι Σόιγκου, εκεί.

Αξιολόγηση της απειλής του βορειοκορεατικού πυροβολικού για τη Σεούλ: Μια ποσοτική ανάλυση σεναρίων, δυνατοτήτων και γεωπολιτικών επιπτώσεων. Μια λανθασμένη ανάλυση που αν πας να την εφαρμόσεις στην πράξη θα μπλέξεις σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο φθοράς. - Hellenic Defence Net

Ξέραμε πως ζήτησε ο γραμματέας του Ρώσικου Συμβουλίου Ασφαλείας Σεργκέι Σόιγκου, έναν μεγάλο αριθμό βαλλιστικών πυραύλων από την Βόρεια Κορέα. Το ανέφερα στο παρακάτω άρθρο:

Η ΛΔΚ υποστηρίζει άνευ όρων τη Ρωσία στη σύγκρουση με την Ουκρανία που υποστηρίζεται από το ΝΑΤΟ. Η Βόρεια Κορέα καθέλκυσε το πολεμικό πλοίο που είχε ανατραπεί. Η επίθεση στα αεροδρόμια της Ρωσίας, πότε θα γίνει το πραξικόπημα για να φάνε τον Ερντογάν - Hellenic Defence Net

Την ίδια μέρα που δημοσιεύετε το σενάριο επίθεσης στην Βόρεια Κορέα, αναφέρει ο Πρόεδρος Ζελένσκι της Ουκρανίας, πως η Ρωσία εκτόξευσε πυραύλους της Βόρειας Κορέας εναντίον της Ουκρανίας. Το επόμενο σχέδιο είναι η επίθεση στο Ιράν από το Ισραήλ για να υπογράψει τις συμφωνίες για τα πυρηνικά και για να φοβίσουν την Βόρεια Κορέα. Τελειώνοντας η πίεση στις ΗΠΑ είναι τεράστια λόγο της εξέγερσης των λαθρομεταναστών και για αυτό ο Πρόεδρος Τράμπ τους απείλησε πως θα τους στείλει στο Γκουαντανάμο, γιατί έφτασαν από διάφορες χώρες μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας για να λάβουν μέρος στα επεισόδια. Με το χτύπημα στο Ιράν τα ΜΜΕ ασχολούνται με αυτό και όχι με τις ΗΠΑ και θα έχει την ευκαιρία οι εθνοφρουρά και ο στρατός να καθαρίσει τις πόλεις.

The Geopolitical and Strategic Implications of Iran's Potential Withdrawal from the Nuclear Non-Proliferation Treaty Amid IAEA Tensions and Regional Military Dynamics in 2025 - https://debuglies.com Στις 10 Ιουνίου 2025, ο Ebrahim Rezaei, εκπρόσωπος της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας και Εξωτερικής Πολιτικής του Ιρανικού Κοινοβουλίου, δήλωσε ότι η Ισλαμική Δημοκρατία θα εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο αποχώρησης από τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT) εάν ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) επιμείνει σε αυτό που η Τεχεράνη αντιλαμβάνεται ως αντιιρανική προκατάληψη, όπως ανέφερε το πρακτορείο ειδήσεων Tasnim. Αυτή η δήλωση ακολούθησε την υιοθέτηση από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΟΑΕ ψηφίσματος που επικρίνει τις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν, το οποίο εγκρίθηκε με οριακή πλειοψηφία, σύμφωνα με τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Ρωσίας στους Διεθνείς Οργανισμούς στη Βιέννη, Mikhail Ulyanov, την ίδια ημερομηνία. Το ψήφισμα, με πρωτοβουλία της E3 (Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο), τόνισε τη μη συμμόρφωση του Ιράν με τη Συμφωνία Διασφαλίσεων NPT, ιδίως όσον αφορά τις αδήλωτες πυρηνικές δραστηριότητες σε τοποθεσίες όπως το Turquzabad, το Varamin, το Lavisan-Shian και το Marivan, όπως περιγράφεται λεπτομερώς στην ολοκληρωμένη έκθεση του ΔΟΑΕ της 31ης Μαΐου 2025. Το απόθεμα ουρανίου εμπλουτισμένου σε καθαρότητα 60% του Ιράν έφτασε τα 408,6 κιλά στις 17 Μαΐου 2025, που ισοδυναμεί με 9,8 σημαντικές ποσότητες, επαρκείς για την παραγωγή σχεδόν δέκα πυρηνικών όπλων εάν εμπλουτιστεί περαιτέρω, σύμφωνα με το Associated Press που επικαλείται στοιχεία του ΔΟΑΕ. Αυτή η κλιμάκωση των πυρηνικών δυνατοτήτων του Ιράν, σε συνδυασμό με τις απειλές του να επανεξετάσει την ένταξη στη NPT, σηματοδοτεί μια κρίσιμη καμπή στις παγκόσμιες προσπάθειες μη διάδοσης και τη δυναμική της περιφερειακής ασφάλειας.

Ταυτόχρονα, η στρατιωτική στάση του Ιράν έχει μετατοπιστεί ως απάντηση στις αντιληπτές εξωτερικές απειλές. Στις 12 Ιουνίου 2025, ο Υποστράτηγος Μοχάμεντ Μπαγκέρι, Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, διέταξε απρογραμμάτιστες στρατιωτικές ασκήσεις με επίκεντρο την αντιμετώπιση «εχθρικών ελιγμών», όπως ανέφερε ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας του Ιράν IRIB. Ενώ το IRIB δεν διευκρίνισε την τοποθεσία ή τη φύση αυτών των ασκήσεων, ο χρόνος διεξαγωγής τους συμβαδίζει με τις αυξημένες εντάσεις μετά από αναφορές ότι το Ισραήλ έχει προετοιμάσει σχέδια για πιθανή στρατιωτική επίθεση σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, όπως σημείωσε το CNN στις 21 Μαΐου 2025, επικαλούμενο Αμερικανούς αξιωματούχους. Οι προετοιμασίες του Ισραήλ περιλαμβάνουν ένα μείγμα αεροπορικών επιδρομών και επιχειρήσεων κομάντο που στοχεύουν τοποθεσίες όπως το Νατάνζ και το Φορντόου, με δυνατότητα καθυστέρησης της πυρηνικής οπλοποίησης του Ιράν από μήνες έως ένα χρόνο, σύμφωνα με το Reuters στις 19 Απριλίου 2025. Αυτές οι εξελίξεις υπογραμμίζουν τον στρατηγικό υπολογισμό του Ιράν: αξιοποίηση της απειλής της απόσυρσης της NPT ως διπλωματικού εργαλείου, ενισχύοντας παράλληλα τη στρατιωτική ετοιμότητα για την αποτροπή ή την αντιμετώπιση της ισραηλινής ή αμερικανικής επιθετικότητας.

Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει προχωρήσει σημαντικά από την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA) τον Μάιο του 2018, όπως τεκμηριώνεται από την Ένωση Ελέγχου Όπλων σε έκθεση της 13ης Ιανουαρίου 2025. Μέχρι τον Μάρτιο του 2025, η ΔΟΑΕ ανέφερε ότι το Ιράν κατείχε 275 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 60%, ποσότητα αρκετή για να παράγει θεωρητικά έξι πυρηνικά όπλα εάν εμπλουτιστεί σε επίπεδα οπλικής ποιότητας. Η έκθεση του οργανισμού στις 31 Μαΐου 2025 ανέφερε περαιτέρω ένα συνολικό απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου 9.247,6 κιλών, αύξηση 953,2 κιλών από τον Φεβρουάριο του 2025. Αυτή η ταχεία επέκταση, ιδίως στις οχυρωμένες εγκαταστάσεις Fordow, περιπλέκει τις στρατιωτικές επιλογές για το Ισραήλ, το οποίο δεν έχει την ικανότητα να καταστρέφει ανεξάρτητα βαθιά θαμμένες τοποθεσίες, όπως αξιολογήθηκε από το Κέντρο Soufan στις 15 Οκτωβρίου 2024. Η ικανότητα του Ιράν να εμπλουτίσει ουράνιο σε επίπεδα σχεδόν όπλα εντός εβδομάδων, όπως εκτιμήθηκε από Αμερικανούς αξιωματούχους σε ρεπορτάζ του BBC στις 12 Απριλίου 2025, εντείνει τα διακυβεύματα της πιθανής απόσυρσης από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, η οποία θα μπορούσε να διαλύσει την εποπτεία του ΔΟΑΕ και να επιτρέψει την μυστική ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.

Η αντιληπτή αντιιρανική στάση του ΔΟΑΕ πηγάζει από τον εντατικό έλεγχο των πυρηνικών δραστηριοτήτων του Ιράν, ιδίως μετά το ψήφισμα μομφής του οργανισμού τον Νοέμβριο του 2024, που προτάθηκε από την E3, όπως αναφέρθηκε από το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου (ISW) στις 2 Ιουνίου 2025. Το ψήφισμα επέκρινε την αποτυχία του Ιράν να επιλύσει τις ανησυχίες σχετικά με τις αδήλωτες πυρηνικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων για δοκιμές έκρηξης στο Marivan το 2003, όπως επιβεβαιώθηκε από το Ινστιτούτο Επιστήμης και Διεθνούς Ασφάλειας στις 6 Ιουνίου 2025. Ο αναπληρωτής επικεφαλής πυρηνικών του Ιράν, Behrouz Kamalvandi, ισχυρίστηκε στις 9 Ιουνίου 2025 ότι αυτές οι εγκαταστάσεις σαμποτάζονταν, πιθανώς από το Ισραήλ, για να ενοχοποιηθεί το Ιράν, όπως ανέφερε το Al Jazeera. Αυτή η αφήγηση ευθυγραμμίζεται με την ευρύτερη στρατηγική του Ιράν να αποφύγει την ευθύνη, ενώ απειλεί να μειώσει τη συνεργασία του ΔΟΑΕ σε «φυσιολογικά επίπεδα», όπως δήλωσε ο Kamalvandi, περιορίζοντας ενδεχομένως την πρόσβαση των επιθεωρητών σε δηλωμένες εγκαταστάσεις όπως το Natanz και το Arak.

Οι απειλές του Ιράν για έξοδο από τη NPT δεν είναι απλώς ρητορικές, αλλά μέρος μιας υπολογισμένης στρατηγικής για την απόκτηση επιρροής στις συνεχιζόμενες πυρηνικές διαπραγματεύσεις. Στις 19 Απριλίου 2025, το Ιράν και οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν έναν δεύτερο γύρο έμμεσων συνομιλιών στη Ρώμη, με τη μεσολάβηση του Ομάν, όπως ανέφερε το ISW στις 21 Απριλίου 2025. Αυτές οι συνομιλίες, στις οποίες συμμετείχαν ο Ειδικός Απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, και ο Ιρανός Υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, στόχευαν στη δημιουργία ενός πλαισίου για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων. Ωστόσο, το Ιράν απέρριψε μια πρόταση των ΗΠΑ στις 31 Μαΐου 2025, θεωρώντας την «μονόπλευρη» για την απαίτηση οριστικής διακοπής του εγχώριου εμπλουτισμού ουρανίου, σύμφωνα με το Reuters που επικαλείται έναν Ιρανό διπλωμάτη στις 2 Ιουνίου 2025. Η επιμονή του Ιράν να διατηρήσει τις δυνατότητες εμπλουτισμού στο 3,67% - το όριο της JCPOA - αντικατοπτρίζει τη στρατηγική του προτεραιότητα να διατηρήσει την πυρηνική αυτονομία αποφεύγοντας παράλληλα τις κυρώσεις snapback, τις οποίες η E3 απείλησε να ενεργοποιήσει έως τον Ιούνιο του 2025, όπως δημοσιεύτηκε από τον @warintel4u στο X στις 11 Απριλίου 2025.

Η πιθανή επαναφορά των κυρώσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που κατέστη δυνατή από τον μηχανισμό snapback της JCPOA που πρόκειται να λήξει στις 18 Οκτωβρίου 2025, αποτελεί σημαντική οικονομική απειλή για το Ιράν. Η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας του Οκτωβρίου 2024 προέβλεπε αύξηση του ΑΕΠ του Ιράν στο 3,2% για το 2025, περιορισμένη από κυρώσεις που έχουν μειώσει τις εξαγωγές πετρελαίου σε 1,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, από 2,5 εκατομμύρια το 2018. Οι κυρώσεις ανάκαμψης θα μπορούσαν να πιέσουν περαιτέρω την οικονομία του Ιράν, η οποία συρρικνώθηκε κατά 4,7% σε πραγματικούς όρους από το 2018 έως το 2020 λόγω των πολιτικών «μέγιστης πίεσης» των ΗΠΑ, όπως ανέφερε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τον Απρίλιο του 2025. Η απάντηση του Ιράν - η απειλή απόσυρσης της NPT - στοχεύει στην αποτροπή τέτοιων μέτρων αυξάνοντας το φάσμα μιας πυρηνικής κρίσης, ενδεχομένως επιβάλλοντας παραχωρήσεις κατά την τρίμηνη περίοδο ειδοποίησης που απαιτείται βάσει του Άρθρου Χ της NPT, όπως αναλύθηκε από το War on the Rocks την 1η Νοεμβρίου 2024.

Οι στρατιωτικές προετοιμασίες του Ισραήλ επιδεινώνουν αυτές τις εντάσεις. Στις 7 Απριλίου 2025, το Axios ανέφερε ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ συζήτησαν ένα πιθανό χτύπημα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν εάν αποτύχουν οι διπλωματικές προσπάθειες. Η αεροπορική επιδρομή του Ισραήλ στις 26 Οκτωβρίου 2024, η οποία κατέστρεψε την αεράμυνα του Ιράν, απέδειξε την ικανότητά του να στοχεύει στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία, όπως σημειώνει το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στις 4 Απριλίου 2025. Οι επακόλουθες ασκήσεις αεράμυνας του Ιράν γύρω από το Νατάνζ, το Αράκ και το Φορντόου, που διεξήχθησαν στις 7 και 12 Ιανουαρίου 2025 από την Αεροδιαστημική Δύναμη του IRGC και το Artesh, αντίστοιχα, αντανακλούν αυξημένες ανησυχίες για τέτοιες επιθέσεις, όπως αναφέρθηκε από το ISW στις 12 Ιανουαρίου 2025. Αυτές οι ασκήσεις δοκίμασαν συστήματα όπως οι πύραυλοι Rad και Majid, αν και η αποτελεσματικότητά τους έναντι προηγμένων αμερικανικών ή ισραηλινών δυνατοτήτων παραμένει περιορισμένη, δεδομένης της εξουδετέρωσης των συστημάτων S-300 του Ιράν από το Ισραήλ τον Οκτώβριο του 2024.

Οι περιφερειακές συμμαχίες του Ιράν, ιδίως εντός του Άξονα της Αντίστασης, περιπλέκουν περαιτέρω το γεωπολιτικό τοπίο. Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία τον Δεκέμβριο του 2024, όπως αναφέρθηκε από το ISW στις 29 Μαΐου 2025, διέκοψε τις γραμμές ανεφοδιασμού του Ιράν προς τη Χεζμπολάχ, με τη συριακή μεταβατική κυβέρνηση να διαλύει τα συνδεδεμένα με το Ιράν δίκτυα λαθρεμπορίου στο Άλμπου Καμάλ. Αυτή η αποδυνάμωση του δικτύου πληρεξουσίων του Ιράν, σε συνδυασμό με τις απώλειες της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, όπως σημειώθηκε από την Διεθνή Ομάδα Κρίσεων στις 3 Ιουνίου 2025, μειώνει την ικανότητα του Ιράν να προβάλλει έμμεσα την εξουσία. Σε απάντηση, το Ιράν έχει εντείνει την υποστήριξη προς τις ιρακινές πολιτοφυλακές, με πάνω από 300 επιθέσεις στοχοποιώντας το Ισραήλ από τον Οκτώβριο του 2023, 89 από τις οποίες έφτασαν σε ισραηλινό έδαφος, σύμφωνα με το Ίδρυμα για την Υπεράσπιση των Δημοκρατιών στις 22 Νοεμβρίου 2024. Αυτές οι πολιτοφυλακές, συμπεριλαμβανομένης της Harakat Hezbollah al-Nujaba, λειτουργούν με την υποστήριξη του IRGC, όπως αποδεικνύεται από μια αεροπορική επιδρομή των ΗΠΑ τον Ιούλιο του 2024 που σκότωσε έναν ειδικό σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη των Χούθι στο Ιράκ, σύμφωνα με το Βασιλικό Ινστιτούτο Ηνωμένων Υπηρεσιών στις 19 Μαρτίου 2025.

Ο ρόλος του ΔΟΑΕ ως ουδέτερου διαιτητή γίνεται ολοένα και πιο τεταμένος. Η επίσκεψη του Γενικού Διευθυντή Ραφαέλ Γκρόσι στην Τεχεράνη τον Απρίλιο του 2025, όπου προειδοποίησε για την εγγύτητα του Ιράν με την ικανότητα κατασκευής πυρηνικών όπλων, υπογράμμισε τις ανησυχίες του οργανισμού, όπως αναφέρθηκε από το INSS στις 6 Μαΐου 2025. Η πίεση του Γκρόσι προς το Ιράν να επικυρώσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο, που επιτρέπει ευρύτερες επιθεωρήσεις, αντιμετωπίζει αντίσταση, με το Ιράν να περιορίζει την πρόσβαση του ΔΟΑΕ από τον Φεβρουάριο του 2021, όπως σημειώθηκε από την Ένωση Ελέγχου Όπλων στις 13 Ιανουαρίου 2025. Αυτή η έλλειψη διαφάνειας τροφοδοτεί υποψίες, ιδιαίτερα μετά τον ισχυρισμό του Ιράν στις 7 Ιουνίου 2025 ότι κατείχε πληροφορίες σχετικά με το παράνομο πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ, τις οποίες το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας απείλησε να χρησιμοποιήσει σε αντίποινα, όπως αναφέρθηκε από το ISW στις 18 Ιουνίου 2025. Τέτοιοι ισχυρισμοί, πιθανώς μια επιχείρηση πληροφοριών, στοχεύουν στην αποτροπή ισραηλινών επιθέσεων, εκτρέποντας παράλληλα την κριτική του ΔΟΑΕ.

Από οικονομικής άποψης, η πυρηνική πολιτική του Ιράν τέμνεται με τις προσπάθειές του να μετριάσει τις κυρώσεις. Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη ανέφερε τον Μάρτιο του 2025 ότι ο όγκος του εμπορίου του Ιράν μειώθηκε κατά 12% από το 2020 έως το 2024 λόγω περιορισμένων εξαγωγών πετρελαίου και οικονομικής πρόσβασης. Οι προτάσεις για άρση των κυρώσεων, όπως συζητήθηκαν στην έκθεση του Carnegie Endowment στις 9 Απριλίου 2025, περιλαμβάνουν τη δέσμευση του Ιράν για συμμόρφωση με τη Συνθήκη για τη Μη Διάχυτη Διάθεση (NPT) και ενισχυμένη παρακολούθηση του ΔΟΑΕ σε αντάλλαγμα για χαλάρωση των ευρωπαϊκών κυρώσεων και αύξηση του εμπορίου με τα κράτη του Κόλπου. Ωστόσο, η απόρριψη της πυρηνικής πρότασης των ΗΠΑ από το Ιράν τον Ιούνιο του 2025, όπως ανέφερε το Reuters, υποδηλώνει ότι η Τεχεράνη δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση των δυνατοτήτων εμπλουτισμού έναντι της άμεσης οικονομικής ανακούφισης, στοιχηματίζοντας ότι η απειλή της απόσυρσης της NPT θα πιέσει την E3 και τις ΗΠΑ να μαλακώσουν τη στάση τους.

Ο στρατηγικός υπολογισμός του Ισραήλ διαμορφώνεται από την αντίληψή του για ένα ιρανικό πυρηνικό όπλο ως υπαρξιακή απειλή, όπως διατυπώθηκε από τον Νετανιάχου σε μια δήλωση του Μαρτίου 2025 που αναφέρθηκε από το BBC στις 12 Απριλίου 2025. Το γεγονός ότι το Ισραήλ δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT) και το ασαφές πυρηνικό του οπλοστάσιο, που εκτιμήθηκε από το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης τον Ιούνιο του 2024 ότι περιλαμβάνει 80-90 κεφαλές, του δίνει μια μοναδική θέση σε αυτήν την κρίση. Ένα ισραηλινό χτύπημα, που ενδεχομένως θα στοχεύει τη Νατάνζ αλλά θα δυσκολεύεται με τις οχυρώσεις του Φορντόου, θα μπορούσε να ωθήσει το Ιράν προς την απόσυρση της NPT και την μυστική οπλοποίηση, όπως προειδοποίησε το Κέντρο Soufan στις 15 Οκτωβρίου 2024. Οι ΗΠΑ, που ευνοούν τη διπλωματία, όπως αποδεικνύεται από την επιστολή του Τραμπ προς τον Ανώτατο Ηγέτη Αλί Χαμενεΐ τον Μάρτιο του 2025, με τη μεσολάβηση των ΗΑΕ, αντιμετωπίζουν μια λεπτή διαδικασία εξισορρόπησης, σύμφωνα με το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στις 4 Απριλίου 2025.

Οι στρατιωτικές ασκήσεις του Ιράν, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στα Νησιά Ναζάατ, σηματοδοτούν την ετοιμότητα για κλιμάκωση. Στις 12 Μαΐου 2025, ο Υποστράτηγος Bagheri ενέκρινε την ανάπτυξη ναυτικών ναρκών και πυραύλων κατά πλοίων, όπως ανέφερε το ISW στις 13 Μαΐου 2025, με στόχο τον έλεγχο του Στενού του Ορμούζ, μέσω του οποίου διέρχεται το 20% της παγκόσμιας διαμετακόμισης πετρελαίου, σύμφωνα με την έκθεση του Απριλίου 2025 της Υπηρεσίας Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ. Τέτοιες ενέργειες θα μπορούσαν να διαταράξουν τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, με τις τιμές του αργού πετρελαίου Brent να προβλέπεται να αυξηθούν κατά 15% σε περίπτωση σύγκρουσης, όπως εκτιμήθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας τον Μάιο του 2025. Οι απειλές του Ιράν να στοχεύσει τις αμερικανικές βάσεις στο Κατάρ, το Μπαχρέιν και τα ΗΑΕ, όπως ανέφερε το Reuters στις 6 Απριλίου 2025, αυξάνουν περαιτέρω τον κίνδυνο περιφερειακής κλιμάκωσης.

Η πιθανή ενεργοποίηση των κυρώσεων από την E3 έως τον Ιούνιο του 2025, όπως σημείωσαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο X (@warintel4u, 11 Απριλίου 2025), θα μπορούσε να επιταχύνει την αποχώρηση του Ιράν από τη Συνθήκη Μη Διάθεσης Πυρηνικών Ουσιών (NPT), πυροδοτώντας ένα τρίμηνο διπλωματικό παράθυρο βάσει του Άρθρου X. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το Ιράν θα μπορούσε να απαιτήσει παραχωρήσεις, όπως άρση των κυρώσεων ή εγγυήσεις ασφαλείας, όπως πρότεινε το War on the Rocks την 1η Νοεμβρίου 2024. Ο ρόλος της Κίνας ως μεσολαβητή, που τονίζεται από τις προσπάθειές της να μεσολαβήσει για μια νέα πυρηνική συμφωνία, όπως σημειώθηκε από το Carnegie Endowment στις 9 Απριλίου 2025, θα μπορούσε να επηρεάσει τους υπολογισμούς του Ιράν, δεδομένων των εμπορικών δεσμών του Πεκίνου, με την Κίνα να εισάγει το 10% του πετρελαίου της από το Ιράν το 2024, σύμφωνα με το Διεθνές Κέντρο Εμπορίου.

Η εσωτερική δυναμική του Ιράν διαμορφώνει επίσης την πυρηνική του στάση. Η ανατίμηση του ριάλ από 853.000 σε 828.000 ανά δολάριο ΗΠΑ μεταξύ 18 Απριλίου και 21 Απριλίου 2025, όπως αναφέρθηκε από το ISW στις 21 Απριλίου 2025, αντανακλά μια συγκρατημένη αισιοδοξία για τις διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, η δημόσια δυσαρέσκεια για την οικονομική στασιμότητα, με τον πληθωρισμό στο 35% το 2024 σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, πιέζει το καθεστώς να εξασφαλίσει την άρση των κυρώσεων χωρίς να φαίνεται ότι συνθηκολογεί. Η φετφά του Ανώτατου Ηγέτη του 2003 κατά των πυρηνικών όπλων, η οποία επαναλήφθηκε σε δήλωση του 2024 από την Ένωση Ελέγχου Όπλων, αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο από Ιρανούς αξιωματούχους, σηματοδοτώντας μια πιθανή δογματική μετατόπιση, όπως σημειώθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2025.

Η αλληλεπίδραση αυτών των παραγόντων - ο έλεγχος του ΔΟΑΕ, η πυρηνική πρόοδος του Ιράν, οι στρατιωτικές ασκήσεις και οι προετοιμασίες επιθέσεων του Ισραήλ - δημιουργεί ένα ασταθές στρατηγικό περιβάλλον. Η πιθανή αποχώρηση του Ιράν από τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (NPT) θα υπονόμευε το παγκόσμιο καθεστώς μη διάδοσης, όπως προειδοποίησε το Carnegie Endowment στις 9 Απριλίου 2025, ενθαρρύνοντας ενδεχομένως άλλα κράτη να επανεξετάσουν τις δεσμεύσεις τους. Η απουσία εποπτείας του ΔΟΑΕ θα μπορούσε να επιτρέψει στο Ιράν να επιδιώξει μυστική οπλοποίηση, αν και οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες, όπως σημειώθηκε από την Ένωση Ελέγχου Όπλων στις 13 Ιανουαρίου 2025, έχουν ιστορικά εντοπίσει τέτοιες προσπάθειες. Ένα στρατιωτικό χτύπημα, ενώ καθυστερεί το πρόγραμμα του Ιράν, διακινδυνεύει μια παρατεταμένη σύγκρουση, απαιτώντας διπλωματική διευθέτηση για την εδραίωση των κερδών, όπως υποστήριξε το INSS στις 6 Μαΐου 2025.

Η απειλή του Ιράν να αποχωρήσει από τη NPT, σε συνδυασμό με τη στρατιωτική του στάση και τις πυρηνικές του εξελίξεις, αντικατοπτρίζει μια στρατηγική υψηλού διακυβεύματος για την αντιμετώπιση των εξωτερικών πιέσεων, διατηρώντας παράλληλα τη στρατηγική αυτονομία. Η διεθνής κοινότητα, με επικεφαλής την E3 και τις ΗΠΑ, πρέπει να διαχειριστεί αυτήν την κρίση με ένα μείγμα διπλωματικών κινήτρων και αξιόπιστης αποτροπής, καθώς το αποτέλεσμα θα διαμορφώσει την περιφερειακή σταθερότητα και τους παγκόσμιους κανόνες μη διάδοσης το 2025 και μετά.

Περιφερειακή Δυναμική Ισχύος και Οικονομικές Επιπτώσεις της Στρατηγικής Στρατιωτικής Στάσης και των Πυρηνικών Φιλοδοξιών του Ιράν το 2025

Η έναρξη απρογραμμάτιστων στρατιωτικών ασκήσεων από το Ιράν στις 12 Ιουνίου 2025, όπως αναφέρθηκε από τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα του Ιράν IRIB, υπογραμμίζει μια σκόπιμη κλιμάκωση της στρατηγικής του στάσης εν μέσω αυξημένων περιφερειακών εντάσεων. Αυτές οι ασκήσεις, που διέταξε ο Υποστράτηγος Μοχάμεντ Μπαγκέρι και σχεδιάστηκαν για την αντιμετώπιση «εχθρικών ελιγμών», περιελάμβαναν 73.000 προσωπικό από το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) και το Αρτές, αναπτύσσοντας 1.200 τεθωρακισμένα οχήματα, 340 drones και 180 πυραυλικά συστήματα, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA του Ιράν στις 13 Ιουνίου 2025. Διεξήχθησαν στα στρατηγικά νησιά Ναζάτ και κατά μήκος των ακτών του Περσικού Κόλπου και δοκίμασαν τις δυνατότητες ταχείας ανάπτυξης του Ιράν, με έμφαση στην ασφάλεια των θαλάσσιων σημείων ελέγχου, συμπεριλαμβανομένου του Στενού του Ορμούζ, το οποίο διευκολύνει το 21% του παγκόσμιου εμπορίου πετρελαίου, που ισοδυναμεί με 21,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2024, σύμφωνα με την έκθεση της Υπηρεσίας Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ τον Ιούνιο του 2025. Η ανάπτυξη πυραύλων Shahab-3, με βεληνεκές 2.000 χιλιομέτρων, και πυραύλων κατά πλοίων Zulfiqar, ικανών να στοχεύσουν σκάφη σε απόσταση έως και 300 χιλιομέτρων από την ακτή, σηματοδοτεί την πρόθεση του Ιράν να προβάλει ισχύ και να αποτρέψει πιθανούς αντιπάλους, ιδίως σε απάντηση στα αναφερόμενα σχέδια του Ισραήλ για επιθέσεις σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, όπως περιγράφονται λεπτομερώς από την Axios στις 21 Μαΐου 2025.

Οι οικονομικές επιπτώσεις της στρατιωτικής κινητοποίησης του Ιράν είναι βαθιές, δεδομένου του περιορισμένου δημοσιονομικού περιβάλλοντος. Η Παγκόσμια Οικονομική Έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου τον Απρίλιο του 2025 εκτίμησε τις κυβερνητικές δαπάνες του Ιράν στο 18,4% του ΑΕΠ, ή περίπου 83,6 δισεκατομμύρια δολάρια, με τις αμυντικές δαπάνες να αποτελούν το 27% αυτού του συνόλου, που ισοδυναμεί με 22,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτή η κατανομή, αυξημένη από 19,8 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, αντικατοπτρίζει μια αύξηση 14% που οφείλεται σε αυξημένες ανησυχίες για την ασφάλεια, όπως αναφέρθηκε από το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης τον Μάιο του 2025. Ο αμυντικός προϋπολογισμός του Ιράν επιβαρύνει την οικονομία του, με τα συναλλαγματικά αποθέματα να έχουν μειωθεί στα 81,2 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι τον Μάρτιο του 2025, μια μείωση 9% από 89,3 δισεκατομμύρια δολάρια τον Δεκέμβριο του 2024, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας του Ιράν. Το κόστος συντήρησης 1.200 ενεργών φυγοκεντρητών στο Φορντό και το Νατάνζ, παράλληλα με τις στρατιωτικές ασκήσεις, επιδεινώνει περαιτέρω τις δημοσιονομικές πιέσεις, με τον Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας του Ιράν να εκτιμά το ετήσιο κόστος του πυρηνικού προγράμματος στα 3,7 δισεκατομμύρια δολάρια σε δήλωση του Μαρτίου 2025 προς το πρακτορείο ειδήσεων Fars.

Οι στρατηγικοί ελιγμοί του Ιράν συνδέονται άρρηκτα με τον ενεργειακό του τομέα, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της οικονομίας του. Η Έκθεση για την Αγορά Πετρελαίου του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) του Μαΐου 2025 σημείωσε ότι η παραγωγή αργού πετρελαίου του Ιράν ήταν κατά μέσο όρο 3,1 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως το πρώτο τρίμηνο του 2025, δημιουργώντας ετήσια έσοδα από εξαγωγές 68,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων με μέση τιμή αργού πετρελαίου Brent 82 δολάρια ανά βαρέλι. Ωστόσο, οι κυρώσεις των ΗΠΑ, που επιβλήθηκαν εκ νέου τον Νοέμβριο του 2024, έχουν περιορίσει την πρόσβαση του Ιράν στο SWIFT, μειώνοντας την ικανότητά του να επαναπατρίζει έσοδα πετρελαίου ύψους 14,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων που τηρούνται σε κινεζικές τράπεζες, όπως ανέφερε η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών τον Απρίλιο του 2025. Η πιθανότητα σύγκρουσης στον Περσικό Κόλπο, που σηματοδοτήθηκε από τις ναυτικές ασκήσεις του Ιράν στις οποίες συμμετείχαν 47 πολεμικά πλοία και 12 υποβρύχια, απειλεί τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας. Μια προσομοίωση της Παγκόσμιας Τράπεζας του 2025 προέβλεψε ότι μια διαταραχή 10% στις ροές πετρελαίου στα Στενά του Ορμούζ θα μπορούσε να αυξήσει τις παγκόσμιες τιμές πετρελαίου κατά 18%, προσθέτοντας 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια στο παγκόσμιο οικονομικό κόστος ετησίως.

Το γεωπολιτικό πλαίσιο των στρατιωτικών ασκήσεων του Ιράν διαμορφώνεται από την επιδείνωση των σχέσεών του με τα κράτη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC). Η επένδυση ύψους 1,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Σαουδικής Αραβίας σε συστήματα αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένων των συστοιχιών Patriot και THAAD, όπως αναφέρθηκε από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στις 4 Ιουνίου 2025, αντικατοπτρίζει τις περιφερειακές ανησυχίες σχετικά με τις πυραυλικές δυνατότητες του Ιράν. Τα ΗΑΕ, που φιλοξενούν 5.000 Αμερικανούς στρατιώτες στην αεροπορική βάση Al Dhafra, αύξησαν τις αμυντικές τους δαπάνες στα 22,3 δισεκατομμύρια δολάρια το 2025, σημειώνοντας αύξηση 7% από το 2024, σύμφωνα με τους Προϋπολογισμούς Άμυνας της Jane. Η ανάπτυξη 340 drones από το Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των μοντέλων Shahed-136 με εμβέλεια 2.500 χιλιομέτρων, αποτελεί άμεση απειλή για τις υποδομές του GCC, όπως αποδεικνύεται από την επίθεση με drone του IRGC σε εγκαταστάσεις πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας τον Ιανουάριο του 2025, η οποία μείωσε την παραγωγή της Aramco κατά 320.000 βαρέλια την ημέρα για 72 ώρες, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών.

Η δυναμική της αγοράς εργασίας του Ιράν περιπλέκει περαιτέρω τις στρατηγικές του φιλοδοξίες. Η έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας του Μαρτίου 2025 εκτίμησε το ποσοστό ανεργίας του Ιράν στο 8,6%, με 2,1 εκατομμύρια εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων 340.000 μηχανικών, να απασχολούνται σε βιομηχανίες που σχετίζονται με την άμυνα. Η πρόσληψη 12.000 επιπλέον προσωπικού από το IRGC το δεύτερο τρίμηνο του 2025, όπως ανέφερε το πρακτορείο ειδήσεων Mehr, έχει επιβαρύνει τα προγράμματα τεχνικής εκπαίδευσης, καθώς μόνο το 62% των νεοσύλλεκτων ολοκλήρωσε μαθήματα προηγμένης λειτουργίας συστημάτων. Αυτή η έλλειψη εργατικού δυναμικού, σε συνδυασμό με το ποσοστό πληθωρισμού 41% το δεύτερο τρίμηνο του 2025, σύμφωνα με το Στατιστικό Κέντρο του Ιράν, υπονομεύει την ικανότητα του Ιράν να διατηρήσει παρατεταμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Η εκτροπή 1,2 εκατομμυρίων τόνων χάλυβα και 430.000 τόνοι αλουμινίου για την παραγωγή πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, όπως αναφέρθηκε από τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη τον Απρίλιο του 2025, έχουν επίσης αυξήσει το εγχώριο κόστος κατασκευής κατά 14%, επιδεινώνοντας τη δημόσια δυσαρέσκεια.

Οι τεχνολογικές διαστάσεις των στρατιωτικών ασκήσεων του Ιράν αποκαλύπτουν τρωτά σημεία στις αμυντικές του υποδομές. Η εξάρτηση του IRGC από εγχώρια παραγόμενα συστήματα ραντάρ, όπως το Fath-14 με εμβέλεια ανίχνευσης 600 χιλιομέτρων, περιορίζεται από την έλλειψη προηγμένων ημιαγωγών, το 87% των οποίων εισάγεται από την Κίνα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία εμπορίου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου του Μαΐου 2025. Οι κυρώσεις έχουν μειώσει τις εισαγωγές ημιαγωγών του Ιράν κατά 22% από το 2023, επιβάλλοντας την εξάρτηση από εξαρτήματα χαμηλότερης ποιότητας, τα οποία συνέβαλαν σε ποσοστό αποτυχίας 15% στα συστήματα καθοδήγησης πυραύλων κατά τη διάρκεια των δοκιμών του Ιανουαρίου 2025, όπως αναφέρθηκε από το Ινστιτούτο Επιστήμης και Διεθνούς Ασφάλειας. Ωστόσο, οι κυβερνοδυναμίες του Ιράν παραμένουν ισχυρές, με τη Μονάδα Ηλεκτρονικού Πολέμου του IRGC να διεξάγει 47 επιτυχημένες κυβερνοεπιθέσεις σε ισραηλινά αμυντικά δίκτυα το 2024, σύμφωνα με την έκθεση του Οργανισμού Κυβερνοασφάλειας και Ασφάλειας Υποδομών του Ιουνίου 2025.

Οι διπλωματικές προσπάθειες για την αποκλιμάκωση των εντάσεων αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια. Η συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις 11 Ιουνίου 2025, υπό την προεδρία της Ρωσίας, δεν κατάφερε να καταλήξει σε συναίνεση για την αντιμετώπιση των πυρηνικών δραστηριοτήτων του Ιράν, με την Κίνα να ασκεί βέτο σε ένα ψήφισμα που πρότειναν οι ΗΠΑ για ενισχυμένες επιθεωρήσεις της ΔΟΑΕ, όπως ανέφερε το Reuters. Το εμπόριο του Ιράν με την Κίνα, αξίας 37,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2024 σύμφωνα με το Διεθνές Κέντρο Εμπορίου, δίνει κίνητρο στο Πεκίνο να αντιταχθεί στις κυρώσεις, καθώς το 62% των εξαγωγών πετρελαίου του Ιράν κατευθύνεται σε κινεζικά διυλιστήρια. Εν τω μεταξύ, το εμπόριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Ιράν ύψους 12,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2024, κυρίως σε μηχανήματα και φαρμακευτικά προϊόντα, σύμφωνα με την Eurostat, περιπλέκει την πίεση της E3 για επαναφορά κυρώσεων, η οποία θα διατάρασσε 1,7 εκατομμύρια τόνους ετήσιων εμπορικών ροών ΕΕ-Ιράν.

Το εσωτερικό πολιτικό τοπίο του Ιράν προσθέτει περαιτέρω πολυπλοκότητα. Η έγκριση 82 βουλευτικών υποψηφίων από το Συμβούλιο των Φρουρών για τις εκλογές του Μαρτίου 2026, όπως ανέφερε το ISNA στις 8 Ιουνίου 2025, αντικατοπτρίζει μια εδραίωση της σκληροπυρηνικής επιρροής, με το 67% των υποψηφίων να συνδέονται με το IRGC ή την πολιτοφυλακή Basij. Η δημόσια έγκριση της πυρηνικής πολιτικής του καθεστώτος, η οποία ανέρχεται σε 54% σύμφωνα με δημοσκόπηση του Φεβρουαρίου 2025 από το Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, μετριάζεται από οικονομικά παράπονα, με το 63% των ερωτηθέντων να αναφέρουν τις κυρώσεις ως την κύρια αιτία των αυξήσεων των τιμών των τροφίμων κατά 29% το 2024, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας. Η κατανομή 4,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το καθεστώς σε πυρηνικά και αμυντικά προγράμματα το 2025, σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα του Ιράν, έχει εκτρέψει κεφάλαια από την υγειονομική περίθαλψη, μειώνοντας τη χωρητικότητα των νοσοκομειακών κλινών κατά 11% από το 2023, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος των στρατιωτικών δραστηριοτήτων του Ιράν είναι επίσης σημαντικός. Οι ασκήσεις στον Περσικό Κόλπο περιελάμβαναν 1.400 τόνους κατανάλωσης καυσίμων ημερησίως, συμβάλλοντας σε αύξηση 3,2% στις εκπομπές άνθρακα του Ιράν στο δεύτερο τρίμηνο του 2025, όπως αναφέρει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας. Οι ναυτικές επιχειρήσεις στο Στενό του Ορμούζ έχουν διαταράξει τα θαλάσσια οικοσυστήματα, με μείωση 17% στα ιχθυαποθέματα από το 2023, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών. Η κατασκευή 14 νέων σιλό πυραύλων στην επαρχία Hormozgan από το Ιράν, όπως αναφέρθηκε από το Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής στις 5 Ιουνίου 2025, έχει εκτοπίσει 4.200 κατοίκους και έχει υποβαθμίσει 1.800 εκτάρια καλλιεργήσιμης γης, επιδεινώνοντας την επισιτιστική ανασφάλεια για 320.000 νοικοκυριά.

Η αλληλεπίδραση αυτών των παραγόντων - στρατιωτική κινητοποίηση, οικονομική πίεση, τεχνολογικοί περιορισμοί και διπλωματικό αδιέξοδο - τοποθετεί το Ιράν σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής. Η ανάπτυξη 180 πυραυλικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων 62 υπερηχητικών πυραύλων Fattah-1 με βεληνεκές 1.400 χιλιομέτρων, ενισχύει την αποτροπή του Ιράν, αλλά ενέχει τον κίνδυνο λανθασμένου υπολογισμού, ιδίως δεδομένης της κινητοποίησης 12 μοίρων F-35 από το Ισραήλ, όπως ανέφερε το Jane’s Defence Weekly στις 10 Ιουνίου 2025. Οι παγκόσμιες οικονομικές επιπτώσεις από μια πιθανή σύγκρουση, με προβλεπόμενη μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 2,1%, όπως εκτιμήθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα τον Ιούνιο του 2025, υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για διπλωματικές λύσεις για την αποτροπή της κλιμάκωσης.