Η Στρατιωτική Απόσυρση των ΗΠΑ στη Συρία: Στρατηγική Αναπροσαρμογή Εν μέσω Γεωπολιτικών Μεταβολών. Φαίνεται πως οι ΗΠΑ θα δώσουν χώρο στην Ρωσία και στο Ιράν στην Συρία εναντίον της Τουρκίας! Άρα το σχέδιο διάλυσης της Τουρκίας συνεχίζει και ισχύει.

Η Στρατιωτική Απόσυρση των ΗΠΑ στη Συρία: Στρατηγική Αναπροσαρμογή Εν μέσω Γεωπολιτικών Μεταβολών

Στο αρχικό κείμενο υπάρχουν δεκάδες λινκ σε αναφορές που επιβεβαιώνουν τα στοιχεία που διαβάζετε και δυστυχώς δεν μπορώ να τα μεταφέρω στην μετάφραση. Φαίνεται πως οι ΗΠΑ θα δώσουν χώρο στην Ρωσία και στο Ιράν στην Συρία εναντίον της Τουρκίας! Άρα το σχέδιο διάλυσης της Τουρκίας συνεχίζει και ισχύει και ο προσεταιρισμός του Ιράν είναι προς αυτήν την κατεύθυνση.

The U.S. Military Drawdown in Syria: Strategic Recalibration Amid Geopolitical Shifts - https://debuglies.com

Η απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να μειώσουν τη στρατιωτική τους παρουσία στη Συρία από περίπου 2.000 στρατιώτες σε λιγότερους από 1.000, η ​​οποία ανακοινώθηκε από το Πεντάγωνο στις 18 Απριλίου 2025, αντιπροσωπεύει μια καθοριστική αναπροσαρμογή της στρατηγικής τους θέσης στη Μέση Ανατολή. Αυτή η απόσυρση, που περιλαμβάνει το κλείσιμο βάσεων όπως η βάση υποστήριξης αποστολών Green Village και η βάση υποστήριξης αποστολών Euphrates, όπως αναφέρθηκε από τους New York Times στις 17 Απριλίου 2025, αντικατοπτρίζει την αξιολόγηση του Πενταγώνου για τη σημαντική πρόοδο στην υποβάθμιση του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) και την αλλοιωμένη δυναμική ασφαλείας μετά την ανατροπή του Προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024. Ο επικεφαλής εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Σον Πάρνελ, περιέγραψε τη διαδικασία ως «σκόπιμη και βασισμένη σε συνθήκες», με στόχο τη διατήρηση της πίεσης στο ISIS, ενώ παράλληλα προσαρμόζεται σε μια Συρία μετά τον Άσαντ. Αυτό το άρθρο παρέχει μια ολοκληρωμένη ανάλυση των στρατηγικών, γεωπολιτικών, αντιτρομοκρατικών, ανθρωπιστικών, οικονομικών και περιφερειακών επιπτώσεων της αποχώρησης, βασιζόμενο σε έγκυρες πηγές όπως το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Έθνη και μελέτες αξιολογημένες από ομοτίμους, για να αξιολογήσει τον αντίκτυπό της στην πολιτική των ΗΠΑ και την παγκόσμια ασφάλεια από τον Απρίλιο του 2025.

Η στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στη Συρία, που ξεκίνησε το 2014 στο πλαίσιο της Επιχείρησης Inherent Resolve, επικεντρώθηκε στην αντιμετώπιση της εδαφικής επέκτασης του ISIS. Σε συνεργασία με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), μια πολιτοφυλακή υπό κουρδική ηγεσία, οι αμερικανικές δυνάμεις πέτυχαν σημαντικές νίκες, συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης του Κομπάνι το 2015, της Ράκα το 2017 και της Μπαγκούζ το 2019, η οποία σηματοδότησε την εδαφική ήττα του αυτοανακηρυγμένου χαλιφάτου του ISIS, όπως τεκμηριώνεται σε έκθεση του Υπουργείου Άμυνας του 2019. Παρά την επιτυχία αυτή, το ISIS έχει επιμείνει μέσω αποκεντρωμένων αδρανών πυρήνων, με έναν αξιωματούχο άμυνας των ΗΠΑ να σημειώνει 294 επιθέσεις στη Συρία το 2024, περισσότερες από τις διπλάσιες από τις 121 που καταγράφηκαν το 2023, και τουλάχιστον 44 επιθέσεις το 2025, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής. Η πτώση του Άσαντ, ενορχηστρωμένη από την Hayat Tahrir al-Sham (HTS), μια πρώην θυγατρική της Αλ Κάιντα, έχει δημιουργήσει ένα κενό ασφαλείας, επιδεινώνοντας την ικανότητα του ISIS να ανασυνταχθεί, όπως προειδοποίησαν αξιωματούχοι των SDF στην εφημερίδα The Guardian στις 9 Ιανουαρίου 2025.

Η στρατηγική λογική για την αποχώρηση εξαρτάται από τον ισχυρισμό του Πενταγώνου ότι η επιχειρησιακή ικανότητα του ISIS έχει υποβαθμιστεί σημαντικά, καθιστώντας απαραίτητη μια πιο περιορισμένη παρουσία των ΗΠΑ. Η δήλωση του Parnell στις 18 Απριλίου 2025 τόνισε ότι η ενοποίηση των βάσεων, συμπεριλαμβανομένου του κλεισίματος τριών από τις οκτώ μικρές επιχειρησιακές βάσεις στη βορειοανατολική Συρία, αντικατοπτρίζει μια στροφή προς την αποτελεσματικότητα διατηρώντας παράλληλα «σημαντική ικανότητα» για αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις. Η βάση Al-Tanf, κοντά στα σύνορα Ιορδανίας-Ιράκ, παραμένει ένα κρίσιμο πλεονέκτημα για την παρακολούθηση των πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται από το Ιράν, όπως σημειώνεται σε έκθεση της Υπηρεσίας Έρευνας του Κογκρέσου του 2024. Ωστόσο, οι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες είναι διχασμένοι. Μια μελέτη της RAND Corporation του 2025 υποστηρίζει ότι μια μειωμένη χερσαία παρουσία θα μπορούσε να επαρκεί με ισχυρές δυνατότητες αεροπορικών επιδρομών, επικαλούμενη τις δεκάδες αεροπορικές επιδρομές της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ το 2024. Αντίθετα, μια έκθεση του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) από τον Μάρτιο του 2025 προειδοποιεί ότι οι πρόωρες μειώσεις στρατευμάτων κινδυνεύουν να παραχωρήσουν έδαφος στο ISIS, ιδίως σε μη κυβερνώμενες περιοχές.

Γεωπολιτικά, η αποχώρηση αναδιαμορφώνει τις σχέσεις των ΗΠΑ με συμμάχους και αντιπάλους. Οι SDF, που έχουν καθοριστικό ρόλο στην κράτηση πάνω από 9.500 μαχητών του ISIS και 42.000 συνδεδεμένων ατόμων, αντιμετωπίζουν αυξημένους κινδύνους χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ, ιδίως από την Τουρκία, η οποία θεωρεί το βασικό συστατικό των SDF, τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), ως επέκταση του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK), μιας χαρακτηρισμένης τρομοκρατικής οργάνωσης. Το Reuters ανέφερε στις 13 Φεβρουαρίου 2025 ότι η Τουρκία διεξήγαγε στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον θέσεων των SDF, εγείροντας φόβους για κλιμάκωση. Η αποχώρηση μπορεί να ενθαρρύνει την Τουρκία, όπως υποδηλώνει ανάλυση του Ινστιτούτου Έρευνας Εξωτερικής Πολιτικής στις 13 Ιανουαρίου 2025, ενδεχομένως αποσταθεροποιώντας τη βορειοανατολική Συρία. Η Ρωσία, διατηρώντας βάσεις όπως η Ταρτούς, και το Ιράν, με τις πολιτοφυλακές-αντιπροσώπους του, ενδέχεται να εκμεταλλευτούν τη μειωμένη παρουσία των ΗΠΑ για να επεκτείνουν την επιρροή τους, όπως προειδοποιείται σε έκθεση του Ατλαντικού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2025. Το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου κατέγραψε πάνω από 50 επιθέσεις από πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων το 2024, υπογραμμίζοντας τη συνεχιζόμενη απειλή.

Οι προσπάθειες καταπολέμησης της τρομοκρατίας αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις με λιγότερα στρατεύματα. Η δέσμευση του Πενταγώνου για συνεχείς αεροπορικές επιδρομές, όπως επανέλαβε ο Parnell, βασίζεται στην ανταλλαγή πληροφοριών με τους εταίρους του συνασπισμού, αλλά η μειωμένη χερσαία παρουσία μπορεί να επηρεάσει τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Η έκθεση του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής του Μαρτίου 2025 υπογραμμίζει την προσαρμοστικότητα του ISIS, σημειώνοντας την εκμετάλλευση των κενών διακυβέρνησης μετά την πτώση του Άσαντ. Η συμφωνία SDF-Δαμασκού, που υπογράφηκε στις 10 Μαρτίου 2025, στοχεύει στην ενσωμάτωση των δυνάμεων των SDF στις δομές του συριακού κράτους, ενδεχομένως σταθεροποιώντας τις προσπάθειες καταπολέμησης της τρομοκρατίας, αλλά η εφαρμογή της παραμένει αβέβαιη, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ της 13ης Μαρτίου 2025. Ο κίνδυνος εμφάνισης του ISIS και η διαφυγή προσφύγων από εγκαταστάσεις με ανεπαρκείς πόρους, όπως επισημάνθηκε από την Human Rights Watch το 2025, αποτελεί μακροπρόθεσμη απειλή, με τον ΟΗΕ να προτρέπει για διεθνή επαναπατρισμό σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ιανουαρίου 2025.

Οι ανθρωπιστικές επιπτώσεις είναι βαθιές. Το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ ανέφερε στις 15 Μαρτίου 2025 ότι 16,7 εκατομμύρια Σύριοι χρειάζονται βοήθεια, με τη βορειοανατολική Συρία να είναι ιδιαίτερα ευάλωτη λόγω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης. Η παρουσία των ΗΠΑ έχει διευκολύνει την παροχή βοήθειας και η μείωσή της θα μπορούσε να επιδεινώσει τα προβλήματα πρόσβασης, όπως σημειώνεται σε έκθεση της Oxfam του 2025. Η διαχείριση του Al-Hol και άλλων καταυλισμών, που στεγάζουν πάνω από 40.000 άτομα που συνδέονται με το ISIS, είναι δύσκολη, με τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού να αναφέρει ανεπαρκή χρηματοδότηση τον Μάρτιο του 2025. Μια δήλωση της G7 τον Φεβρουάριο του 2025 ζήτησε συντονισμένο επαναπατρισμό, αλλά η πρόοδος παραμένει αργή, αυξάνοντας τους κινδύνους ριζοσπαστικοποίησης.

Από οικονομικής άποψης, η μείωση των πετρελαϊκών πόρων της Συρίας τέμνεται με τους πετρελαϊκούς πόρους της Συρίας, οι οποίοι είναι κρίσιμοι για τη χρηματοδότηση της διακυβέρνησης και της ανοικοδόμησης. Οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν εξασφαλίσει πεδία στα βορειοανατολικά για να αποτρέψουν την πρόσβαση του ISIS, αλλά μια μειωμένη παρουσία μπορεί να μετατοπίσει τον έλεγχο στην HTS ή σε άλλους παράγοντες, όπως προειδοποιήθηκε σε ενημέρωση της Διοίκησης Πληροφοριών Ενέργειας του 2025. Το Οικονομικό Παρατηρητήριο της Συρίας για το 2025 της Παγκόσμιας Τράπεζας σημειώνει ποσοστό φτώχειας 90% στις ζώνες συγκρούσεων, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για οικονομική σταθεροποίηση, η οποία θα μπορούσε να υπονομευθεί από τον ανταγωνισμό των πόρων. Η Παγκόσμια Ενεργειακή Προοπτική του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας για το 2025 υπογραμμίζει τον ρόλο της Μέσης Ανατολής στις παγκόσμιες αγορές, με τη στρατηγική θέση του Al-Tanf να αντιμετωπίζει το λαθρεμπόριο από το ISIS και τους Ιρανούς πληρεξούσιους.

Σε περιφερειακό επίπεδο, η μείωση σηματοδοτεί μια πιθανή αναπροσαρμογή της δέσμευσης των ΗΠΑ, εν μέσω εντάσεων από τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς και τις πυρηνικές συνομιλίες με το Ιράν, όπως ανέφερε η Washington Post στις 17 Απριλίου 2025. Μια ανάλυση του Ινστιτούτου Brookings από τον Φεβρουάριο του 2025 υποστηρίζει ότι οι απότομες αποσύρσεις ενέχουν τον κίνδυνο να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη των συμμάχων, όπως παρατηρήθηκε το 2019, ενώ η τρέχουσα προσέγγιση προβάλλει αξιοπιστία μέσω βιώσιμων επιχειρήσεων. Ωστόσο, ο σκεπτικισμός του Προέδρου Τραμπ, που σημειώθηκε στην Washington Post, εισάγει αβεβαιότητα, με σχέδια για πλήρη αποχώρηση να έχουν συνταχθεί τον Φεβρουάριο του 2025, σύμφωνα με το NBC News. Ο προϋπολογισμός του Πενταγώνου, που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2025, δίνει προτεραιότητα στην αποτελεσματικότητα, δίνοντας έμφαση στα drones και την ανταλλαγή πληροφοριών, σύμφωνα με την έκθεση Στρατιωτικής Ισορροπίας 2025 του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών.

Κοιτάζοντας μπροστά, η 60ήμερη αξιολόγηση του Πενταγώνου, όπως αναφέρθηκε από τους New York Times, θα καθορίσει περαιτέρω περικοπές, με τους διοικητές να υποστηρίζουν τουλάχιστον 500 στρατιώτες. Ο εξελισσόμενος ρόλος του HTS, που περιγράφεται σε έκθεση της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Κοινοτήτων τον Μάρτιο του 2025, θα διαμορφώσει τη σταθερότητα της Συρίας, αλλά η ικανότητά του να διακυβερνάται δεν έχει δοκιμαστεί. Μια μελέτη του Journal of Conflict Resolution του 2025 μοντελοποιεί την ανθεκτικότητα του ISIS μέσω ανάλυσης δικτύου, υποδηλώνοντας ότι οι αεροπορικές επιδρομές από μόνες τους δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν υποκείμενους παράγοντες αστάθειας, όπως η φτώχεια και οι αποτυχίες στη διακυβέρνηση. Οι ΗΠΑ πρέπει να εξισορροπήσουν την καταπολέμηση της τρομοκρατίας με τη διπλωματική δέσμευση για να υποστηρίξουν μια σταθερή Συρία, ευθυγραμμιζόμενες με τους ευρύτερους στόχους που περιγράφονται στη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας του 2022, η οποία εξακολουθεί να είναι σχετική το 2025.

Συμπερασματικά, η στρατιωτική αποχώρηση των ΗΠΑ στη Συρία αποτελεί ένα υπολογισμένο ρίσκο, που εξισορροπεί τις επιτυχίες στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας με τις γεωπολιτικές και δημοσιονομικές πραγματικότητες. Ενώ στοχεύει στη διατήρηση της πίεσης στο ISIS μέσω μιας πιο περιορισμένης παρουσίας, οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν την αποδυνάμωση των δυνατοτήτων των SDF, την αυξημένη περιφερειακή επιρροή από τους αντιπάλους και την ανθρωπιστική επιδείνωση. Η επιτυχία εξαρτάται από ισχυρές συνεργασίες συνασπισμού, αποτελεσματική διαχείριση κρατουμένων και διπλωματικές προσπάθειες για τη σταθεροποίηση της Συρίας, όπως υποστηρίζεται από δεδομένα από το Υπουργείο Άμυνας, τον ΟΗΕ και ακαδημαϊκές πηγές. Καθώς η Συρία πλοηγείται στην εποχή μετά τον Άσαντ, οι στρατηγικές επιλογές των ΗΠΑ θα επηρεάσουν σημαντικά την παγκόσμια καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή.

Βασικά σημεία

Η έρευνα δείχνει ότι η Τουρκία βλέπει την αποχώρηση των ΗΠΑ στη Συρία ως ευκαιρία για επέκταση της επιρροής, υποστηρίζοντας τη νέα κυβέρνηση και αντιμετωπίζοντας κουρδικές ομάδες, αν και οι εντάσεις με το Ισραήλ και τη Ρωσία επιμένουν.

Φαίνεται πιθανό ότι η Ρωσία προσαρμόζει τη στρατιωτική της παρουσία, διατηρώντας βάσεις όπως η Ταρτούς και η Χμεϊμίμ παρά τις εκκλήσεις της νέας κυβέρνησης της Συρίας να επανεξετάσει, με στόχο τη διατήρηση των στρατηγικών συμφερόντων.

Τα στοιχεία κλίνουν προς τον αυξημένο περιφερειακό ανταγωνισμό, με την Τουρκία και τη Ρωσία να γεμίζουν το κενό εξουσίας, επηρεάζοντας ενδεχομένως τη σταθερότητα και τις σχέσεις με το Ιράν, το Ισραήλ και άλλους παράγοντες.

Η οπτική της Τουρκίας

Η Τουρκία επιδιώκει εδώ και καιρό να περιορίσει την κουρδική αυτονομία στη Συρία, θεωρώντας τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) ως συνδεδεμένες με το PKK, μια χαρακτηρισμένη τρομοκρατική ομάδα. Η αποχώρηση των ΗΠΑ, η οποία μειώνει τα στρατεύματα από 2.000 σε λιγότερους από 1.000 από τον Απρίλιο του 2025, πιθανότατα θεωρείται από την Άγκυρα ως μείωση της υποστήριξης προς τις SDF, επιτρέποντας στην Τουρκία να διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις πιο ελεύθερα. Από την ανατροπή του Άσαντ, η Τουρκία έχει εμβαθύνει τους δεσμούς της με τη νέα κυβέρνηση με επικεφαλής τον Άχμεντ αλ-Σαράα, με πολλαπλές κρατικές επισκέψεις και ενσωμάτωση του Συριακού Εθνικού Στρατού στις συριακές δυνάμεις (FDD). Ωστόσο, αυτή η επέκταση κινδυνεύει να κλιμακώσει τις εντάσεις με το Ισραήλ, προκαλώντας συνομιλίες αποκλιμάκωσης για τη διαχείριση των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία (Reuters).

Η οπτική της Ρωσίας

Η Ρωσία, βασικός υποστηρικτής του Άσαντ, αντιμετωπίζει αβεβαιότητα με την απομάκρυνσή του. Παρά τις εκκλήσεις της νέας κυβέρνησης της Συρίας να επανεξετάσει την παρουσία των στρατευμάτων της, η Ρωσία προσαρμόζεται αντί να αποσύρεται, διατηρώντας βάσεις όπως η Ταρτούς και η Χμεϊμίμ για στρατηγική πρόσβαση στη Μεσόγειο (Κέντρο Σουφάν). Η αποχώρηση των ΗΠΑ μπορεί να μειώσει τη δυτική επιρροή, ευθυγραμμιζόμενη με τους στόχους της Ρωσίας, αλλά κινδυνεύει επίσης να ενδυναμώσει την Τουρκία και το Ισραήλ, περιπλέκοντας ενδεχομένως την περιφερειακή επιρροή της Ρωσίας (Ινστιτούτο της Ουάσινγκτον). Ευρύτερες Γεωπολιτικές Επιπτώσεις

Η αποχώρηση δημιουργεί ένα κενό εξουσίας, με την Τουρκία και τη Ρωσία να ανταγωνίζονται για επιρροή, εντείνοντας ενδεχομένως τον ανταγωνισμό με το Ιράν και επηρεάζοντας την ασφάλεια του Ισραήλ. Οι ανθρωπιστικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης 16,7 εκατομμυρίων Σύρων που χρειάζονται βοήθεια, μπορεί να επιδεινωθούν, ενώ η περιφερειακή σταθερότητα εξαρτάται από το πώς αυτές οι δυνάμεις διαχειρίζονται τις σχέσεις τους (UN OCHA).

Σημείωμα Έρευνας: Γεωπολιτική Ανάλυση των Θέσεων της Τουρκίας και της Ρωσίας σχετικά με την Αποχώρηση των ΗΠΑ στη Συρία και την Περιφερειακή Δυναμική

Η αποχώρηση των ΗΠΑ στη Συρία, που ανακοινώθηκε στις 18 Απριλίου 2025, μειώνοντας τα επίπεδα των στρατευμάτων από περίπου 2.000 σε λιγότερο από 1.000 και κλείνοντας βάσεις όπως η Βάση Υποστήριξης Αποστολών Green Village και η Βάση Υποστήριξης Αποστολών Euphrates, αντιπροσωπεύει μια καθοριστική μετατόπιση στη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής. Αυτή η προσαρμογή, που διαμορφώθηκε από το Πεντάγωνο ως απάντηση στην υποβάθμιση του ISIS και στο τοπίο ασφαλείας μετά τον Άσαντ, έχει προκαλέσει ξεχωριστές αντιδράσεις από την Τουρκία και τη Ρωσία, αναδιαμορφώνοντας τις στρατηγικές τους στάσεις και την ευρύτερη περιφερειακή δυναμική. Βασιζόμενο σε έγκυρες πηγές, όπως το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Έθνη και αναλύσεις από ομοτίμους, το παρόν σημείωμα έρευνας παρέχει μια ολοκληρωμένη εξέταση των θέσεών τους και των γεωπολιτικών επιπτώσεων, διασφαλίζοντας την ακρίβεια των γεγονότων και το αναλυτικό βάθος από τις 20 Απριλίου 2025. Στρατηγική Στάση της Τουρκίας: Επέκταση Επιρροής σε μια Συρία μετά τον Άσαντ

Η εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία χαρακτηρίζεται από μια πολύπλευρη στρατηγική που καθοδηγείται από επιταγές ασφαλείας, γεωπολιτικές φιλοδοξίες και εσωτερικές πολιτικές παραμέτρους. Από την έναρξη του συριακού εμφυλίου πολέμου το 2011, η Άγκυρα έχει διεξάγει μια σειρά στρατιωτικών επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της Επιχείρησης Ασπίδα του Ευφράτη (2016), καταλαμβάνοντας 2.225 τετραγωνικά χιλιόμετρα, και της Επιχείρησης Αυγή της Ελευθερίας (Νοέμβριος 2024), με στόχο την αντιμετώπιση των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), ιδίως των κουρδικών τους συνιστωσών, τις οποίες η Τουρκία συνδέει με το PKK, μια ομάδα που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική τόσο από την Άγκυρα όσο και από την Ουάσινγκτον (Wikipedia). Η συνεργασία των ΗΠΑ με τις SDF, στην οποία συμμετέχουν περίπου 900 Αμερικανοί στρατιώτες στη βορειοανατολική Συρία από τις αρχές του 2025, αποτελεί επίμονο πρόβλημα, με την Τουρκία να τη θεωρεί ως νομιμοποίηση της κουρδικής αυτονομίας (Carnegie Endowment for International Peace).

Η απόσυρση των ΗΠΑ, η οποία μειώνει τις δυνάμεις σε δυνητικά 500 μέχρι τα μέσα του 2025, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Πενταγώνου, θεωρείται από την Τουρκία ως μείωση της υποστήριξης προς τις SDF, διευκολύνοντας έτσι τους στόχους της Άγκυρας. Από την ανατροπή του Άσαντ στις 8 Δεκεμβρίου 2024, η Τουρκία έχει εμβαθύνει την επιρροή της, με τον προσωρινό Πρόεδρο Άχμεντ αλ-Σαράα να πραγματοποιεί δύο επίσημες επισκέψεις στην Τουρκία μέχρι τον Απρίλιο του 2025, σηματοδοτώντας μια στρατηγική ευθυγράμμιση (FDD). Η Τουρκία διατηρεί τον έλεγχο του Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA), μιας δύναμης περίπου 20.000 μαχητών, η οποία ενσωματώνεται στις ένοπλες δυνάμεις της Συρίας, ενισχύοντας το στρατιωτικό αποτύπωμα της Άγκυρας (FDD). Αυτή η ενσωμάτωση ευθυγραμμίζεται με τον ευρύτερο στόχο της Τουρκίας να τοποθετηθεί ως ο κυρίαρχος ξένο παράγοντας, μια στρατηγική που αποδεικνύεται από την προώθηση της νέας κυβέρνησης ως μετριοπαθούς, παρά τους χαρακτηρισμούς της HTS ως τρομοκρατικής οργάνωσης από τον ΟΗΕ και τις ΗΠΑ (FDD).

Ωστόσο, η επέκταση της Τουρκίας δεν είναι χωρίς προκλήσεις. Το Ισραήλ, ανησυχώντας για την τουρκική στρατιωτική παρουσία, ιδίως για πιθανές αεροπορικές βάσεις στην κεντρική Συρία, όπως η T4 στη Χομς, έχει ξεκινήσει συνομιλίες αποκλιμάκωσης της σύγκρουσης με την Τουρκία, με τη διευκόλυνση του λόμπι των ΗΠΑ, για την πρόληψη συγκρούσεων (Reuters). Αυτές οι συνομιλίες, που ξεκίνησαν στο Αζερμπαϊτζάν στις 9 Απριλίου 2025, στοχεύουν στη δημιουργία μηχανισμών για την αποφυγή ακούσιων περιστατικών, αντανακλώντας την ρεαλιστική προσέγγιση της Τουρκίας στη διαχείριση των περιφερειακών εντάσεων (Middle East Eye). Η σχέση της Τουρκίας με τη Ρωσία, αν και συνεργατική σε θέματα όπως οι συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός, χαρακτηρίζεται από ανταγωνισμό, ιδίως όσον αφορά την επιρροή στη βόρεια Συρία, όπου οι τουρκικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να συγκρουστούν με τα ρωσικά συμφέροντα στη διατήρηση της σταθερότητας (Carnegie Endowment for International Peace).

Η Στρατηγική Προσαρμογή της Ρωσίας: Πλοηγώντας στην Αβεβαιότητα σε μια Μετά-Άσαντ Εποχή

Η στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας στη Συρία, που ξεκίνησε το 2015, ήταν μια στρατηγική επιτυχία, εξασφαλίζοντας βάσεις όπως η Ταρτούς, ο μόνος κόμβος επισκευής και ανεφοδιασμού της στη Μεσόγειο, και η Αεροπορική Βάση Χμεϊμίμ, κρίσιμη για την προβολή ισχύος στη νότια πλευρά του ΝΑΤΟ (Washington Institute). Ωστόσο, η ανατροπή του Άσαντ έχει εισαγάγει σημαντική αβεβαιότητα. Η νέα μεταβατική κυβέρνηση, με επικεφαλής το HTS, κάλεσε τη Ρωσία να επανεξετάσει την παρουσία των στρατευμάτων της, με έναν εκπρόσωπο να δηλώνει στις 16 Δεκεμβρίου 2024 ότι δεν υπάρχει δικαιολογία για ξένες βάσεις, αμφισβητώντας τα στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας (Euronews). Παρά ταύτα, η Ρωσία δεν έχει αποσυρθεί πλήρως, με αναφορές να δείχνουν μερική αποχώρηση, αλλά να συνεχίζει τις επιχειρήσεις στην Ταρτούς και το Χμεϊμίμ, μεταφέροντας ορισμένα περιουσιακά στοιχεία στη Λιβύη (Soufan Center).

Η αποχώρηση των ΗΠΑ, η οποία μειώνει τη δυτική επιρροή, ευθυγραμμίζεται με τους γεωπολιτικούς στόχους της Ρωσίας, αλλά δημιουργεί επίσης ένα κενό ισχύος που θα μπορούσε να ωφελήσει την Τουρκία και το Ισραήλ, υπονομεύοντας ενδεχομένως την επιρροή της Ρωσίας. Το Ισραήλ έχει ασκήσει πιέσεις στις ΗΠΑ για να διατηρήσουν τις ρωσικές βάσεις ως αντίβαρο στην τουρκική επιρροή, υπογραμμίζοντας την περίπλοκη αλληλεπίδραση (Reuters). Η σχέση της Ρωσίας με τη νέα συριακή κυβέρνηση παραμένει αβέβαιη, με την ικανότητά της να διατηρεί βάσεις να εξαρτάται από τις διπλωματικές διαπραγματεύσεις και τη στάση της κυβέρνησης. Ο συντονισμός της Ρωσίας με τις ΗΠΑ σε θέματα όπως η θρησκευτική βία, όπως σημειώθηκε τον Μάρτιο του 2025, υποδηλώνει συνεχιζόμενη εμπλοκή παρά την αποχώρηση (EUISS).

Γεωπολιτικές Συνέπειες: Μια Μεταβαλλόμενη Ισορροπία Ισχύος

Η αποχώρηση των ΗΠΑ έχει εκτεταμένες επιπτώσεις, δημιουργώντας ένα κενό εξουσίας που η Τουρκία και η Ρωσία αγωνίζονται να καλύψουν, εντείνοντας τον περιφερειακό ανταγωνισμό. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας, που ελέγχουν περίπου 8.835 τετραγωνικά χιλιόμετρα στη βόρεια Συρία έως τον Φεβρουάριο του 2025, και η υποστήριξή της προς τη νέα κυβέρνηση την τοποθετούν ως κυρίαρχο παράγοντα, ενώ η στρατηγική προσαρμογή της Ρωσίας στοχεύει στη διατήρηση της επιρροής της μέσω βάσεων (Wikipedia). Το Ιράν, υποστηρίζοντας πολιτοφυλακές με περίπου 10.000 μαχητές, επιδιώκει να διατηρήσει την παρουσία του, ενδεχομένως συγκρουόμενο με τις φιλοδοξίες της Τουρκίας (Institute for the Study of War).

Η δυναμική Τουρκίας-Ρωσίας χαρακτηρίζεται τόσο από συνεργασία όσο και από ανταγωνισμό, με την υποστήριξη της Τουρκίας προς την HTS να έρχεται ενδεχομένως σε αντίθεση με τους στόχους σταθερότητας της Ρωσίας, ωστόσο και οι δύο χώρες έχουν επιδείξει πραγματισμό, όπως φαίνεται στις κοινές τους προσπάθειες σε συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός (Carnegie Endowment for International Peace). Οι ανησυχίες του Ισραήλ για την ασφάλεια, ιδίως όσον αφορά τις τουρκικές αεροπορικές βάσεις, προσθέτουν ένα ακόμη επίπεδο, με συνομιλίες αποκλιμάκωσης που στοχεύουν στον μετριασμό των κινδύνων (New York Times). Οι ανθρωπιστικές προκλήσεις, με 16,7 εκατομμύρια Σύρους να χρειάζονται βοήθεια σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ του Μαρτίου 2025, ενδέχεται να επιδεινωθούν, καθώς οι περιφερειακές δυνάμεις δίνουν προτεραιότητα στα στρατηγικά συμφέροντα έναντι των ανθρωπιστικών αναγκών (UN OCHA).

ΠΙΝΑΚΑΣ: Συγκριτική Ανάλυση: Στρατηγικά Συμφέροντα και Περιφερειακή Επιρροή

Αυτός ο πίνακας αναδεικνύει τις αποκλίνουσες αλλά αλληλένδετες στρατηγικές της Τουρκίας και της Ρωσίας, υπογραμμίζοντας την πολύπλευρη φύση των αντιδράσεών τους στην απόσυρση των ΗΠΑ και τις επιπτώσεις της στη σταθερότητα της Συρίας. Η στρατιωτική απόσυρση των ΗΠΑ στη Συρία, από τον Απρίλιο του 2025, έχει καταλύσει μια αναδιάρθρωση της περιφερειακής δυναμικής ισχύος, με την Τουρκία και τη Ρωσία να προσαρμόζουν τις στρατηγικές τους για να ασκήσουν επιρροή σε μια εποχή μετά τον Άσαντ. Η επέκταση της Τουρκίας, που καθοδηγείται από την ασφάλεια και τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες, αντιμετωπίζει προκλήσεις από το Ισραήλ και τη Ρωσία, ενώ η Ρωσία διαχειρίζεται την αβεβαιότητα με τις βάσεις και την περιφερειακή της επιρροή. Η αλληλεπίδραση αυτών των παραγόντων, μαζί με το Ιράν και το Ισραήλ, θα διαμορφώσει το μέλλον της Συρίας, με σημαντικές επιπτώσεις στη σταθερότητα, τις ανθρωπιστικές προσπάθειες και την παγκόσμια ασφάλεια.