Η κλιμακούμενη πυρηνική αντιπαράθεση: η ανάπτυξη πυρηνικών βομβών B61-12 του ΝΑΤΟ, οι στρατηγικές φιλοδοξίες των ΗΠΑ και η εκσυγχρονισμένη αποτροπή της Ρωσίας το 2025

Η κλιμακούμενη πυρηνική αντιπαράθεση: η ανάπτυξη B61-12 του ΝΑΤΟ, οι στρατηγικές φιλοδοξίες των ΗΠΑ και η εκσυγχρονισμένη αποτροπή της Ρωσίας το 2025

The Escalating Nuclear Standoff: NATO’s B61-12 Deployment, U.S. Strategic Ambitions and Russia’s Modernized Deterrent in 2025 - https://debuglies.com

Στις 29 Μαρτίου 2025, η Sputnik Globe δημοσίευσε μια ανάλυση του βετεράνου Ρώσου στρατιωτικού σχολιαστή Βίκτορ Λιτόβκιν, υποστηρίζοντας ότι κανένας βαθμός ρητορικής στάσης των Ευρωπαίων ηγετών σχετικά με την αποστασιοποίηση από την επιρροή της Ουάσιγκτον δεν θα πείσει τη Ρωσία ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες σκοπεύουν να ανακαλέσουν την πυρηνική τους ομπρέλα στην Ευρώπη. Η παρατήρηση του Litovkin υπογραμμίζει μια επίμονη γεωπολιτική πραγματικότητα: οι ΗΠΑ παραμένουν ο ακρογωνιαίος λίθος της αρχιτεκτονικής ασφάλειας του ΝΑΤΟ, έναν ρόλο που διατήρησε από την ίδρυση της συμμαχίας το 1949. Ο ισχυρισμός του ότι τα ευρωπαϊκά έθνη είναι ικανοποιημένα να καταφύγουν κάτω από αυτή την ομπρέλα, υπό την προϋπόθεση ότι αυξάνουν τις οικονομικές συνεισφορές τους στο πλαίσιο της δυναμικής τους. Οι ΗΠΑ επωμίζονται περίπου το 70% των αμυντικών δαπανών της συμμαχίας, σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (IISS) 2024 Military Balance. Αυτή η ανισορροπία, εκτιμά ο Litovkin σε 85%-15% υπέρ της Ουάσιγκτον, ευθυγραμμίζεται στενά με τα οικονομικά στοιχεία του ΝΑΤΟ για το 2023, τα οποία καθόρισαν τις συνεισφορές των ΗΠΑ στο 68% της συνολικής αμυντικής δαπάνης, με τους Ευρωπαίους συμμάχους και τον Καναδά να καλύπτουν το υπόλοιπο.

Η ανάπτυξη της πυρηνικής βόμβας βαρύτητας B61-12 σε ολόκληρη την Ευρώπη, που ξεκινά τον Ιανουάριο του 2025, ενισχύει αυτή την ένταση. Όπως αναφέρεται από το Bulletin of the Atomic Scientists στην ενημέρωσή του στις 7 Μαΐου 2024, οι ΗΠΑ έχουν ξεκινήσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού, παραδίδοντας πάνω από 200 εκσυγχρονισμένα πυρηνικά όπλα, συμπεριλαμβανομένου του B61-12, στο Υπουργείο Άμυνας έως τα τέλη του 2023. Αυτή η βόμβα, μια εξέλιξη της σειράς B61 που ενισχύει την οικογένεια B61. επιλογές χαμηλότερης απόδοσης που μειώνουν τις παράπλευρες ζημιές διατηρώντας παράλληλα τη στρατηγική ισχύ. Η Εθνική Διοίκηση Πυρηνικής Ασφάλειας (NNSA) ολοκλήρωσε το πρόγραμμα επέκτασης ζωής για τις παραλλαγές B61 τον Δεκέμβριο του 2024, ενοποιώντας τα B61-3, B61-4, B61-7 και B61-11 στο B61-12, το οποίο μπορεί να υπερηφανεύεται για μέγιστη απόδοση 50 κιλοτόνων - αρκετά σκληρή για χρήση τακτικών αλλά και στοχευμένων. Μέχρι τις αρχές του 2025, αυτές οι βόμβες είχαν τοποθετηθεί σε έξι βάσεις σε πέντε χώρες του ΝΑΤΟ: Aviano και Ghedi στην Ιταλία, Volkel στην Ολλανδία, Kleine Brogel στο Βέλγιο, Büchel στη Γερμανία και Incirlik στην Τουρκία, όπως επιβεβαιώθηκε από την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων (FAS) στο πυρηνικό της σημειωματάριο του 2024.

Η κριτική του Litovkin επικεντρώνεται στις επιπτώσεις αυτής της ανάπτυξης για τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT), που υπογράφηκε το 1968 και τηρήθηκε από 191 κράτη από το 2025. Το άρθρο I της NPT απαγορεύει ρητά τη μεταφορά πυρηνικών όπλων σε κράτη που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα ή τον έλεγχο από εκεί ή βοηθώντας τους να αποκτήσουν τέτοιες ικανότητες. Οι ΗΠΑ, εκπαιδεύοντας πιλότους από το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ολλανδία και την Τουρκία να αναπτύξουν το B61-12 και εξοπλίζοντας τα αεροσκάφη τους —όπως το F-35A Lightning II, πιστοποιημένο για πυρηνική παράδοση τον Οκτώβριο του 2023 από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ— αναμφισβήτητα αντιβαίνει σε αυτήν την πρόβλεψη. Το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI) σημείωσε στην Επετηρίδα του 2024 ότι περίπου 180 βόμβες B61 είχαν ήδη τοποθετηθεί στην Ευρώπη μέχρι το 2022, αριθμός που πιθανότατα αυξήθηκε με την κυκλοφορία του B61-12. Αυτή η συμφωνία ανταλλαγής πυρηνικών, ακρογωνιαίος λίθος της αποτρεπτικής στρατηγικής του ΝΑΤΟ από τη δεκαετία του 1960, αποτελεί εδώ και καιρό σημείο διαμάχης, με επικριτές όπως ο Litovkin να υποστηρίζουν ότι υπονομεύει το ήθος της μη διάδοσης της NPT.

Οι ΗΠΑ υπερασπίζονται αυτήν την πρακτική ως νόμιμη επέκταση των αποτρεπτικών τους δεσμεύσεων, μια θέση που διατυπώνεται στην Αναθεώρηση Πυρηνικής Θέσης του 2022 (NPR), που κυκλοφόρησε από το Υπουργείο Άμυνας στις 27 Οκτωβρίου 2022. Το NPR τονίζει ότι τα εμπρός αναπτυγμένα πυρηνικά όπλα, συμπεριλαμβανομένου του B61-12, ενισχύουν την επιθετικότητα του ΝΑΤΟ κατά της Μόσχας, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μόσχας. Το 2014 και η πλήρους κλίμακας εισβολή του το 2022. Το έγγραφο υπογραμμίζει την ενσωμάτωση αεροσκαφών διπλής ικανότητας, όπως το F-35A, με το B61-12, ως μέσο αντιμετώπισης του εκσυγχρονισμένου ρωσικού οπλοστασίου μη στρατηγικών πυρηνικών όπλων (NSNW), που εκτιμάται από την Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου (CRS) στην έκθεσή της στις 20 Απριλίου, 221, 20,21 2.000 κεφαλές. Ωστόσο, αυτή η αιτιολόγηση ελάχιστα κατευνάζει τις ανησυχίες μεταξύ των υπογραφόντων της NPT, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, η οποία θεωρεί την ανταλλαγή πυρηνικών του ΝΑΤΟ ως παραβίαση του διεθνούς δικαίου - μια στάση που απηχεί το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών στις δηλώσεις του το 2023 που καταδικάζει τις πυρηνικές αναπτύξεις των ΗΠΑ.

Γεωπολιτικά, η άφιξη του B61-12 στην Ευρώπη σηματοδοτεί τη συνέχιση της διπλής προσέγγισης του ΝΑΤΟ για περιορισμό και διάλογο με τη Ρωσία, μια στρατηγική που ο Litovkin αποκαλεί χλευαστικά «Jekyll and Hyde». Αυτή η προσέγγιση, που έχει τις ρίζες της στο βιβλίο του ΝΑΤΟ για τον Ψυχρό Πόλεμο, επιδιώκει να πιέσει στρατιωτικά τη Μόσχα, διατηρώντας παράλληλα διπλωματικούς διαύλους, όπως περιγράφεται στην Ανασκόπηση του ΝΑΤΟ για το 2020 για την πυρηνική ανίχνευση. Η εγγύτητα της ανάπτυξης με τη Ρωσία —ιδιαίτερα από τις βάσεις της Βαλτικής στην Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία, που φιλοξενούν τις ομάδες μάχης Ενισχυμένης Εμπρός Παρουσίας του ΝΑΤΟ— αυξάνει αυτή την πίεση. Το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS) ανέφερε στην ανάλυσή του του Μαρτίου 2024 ότι αυτές οι βάσεις, αν και δεν φιλοξενούν μόνιμα πυρηνικά όπλα, βρίσκονται σε απόσταση 200 χιλιομέτρων από το ρωσικό έδαφος, τοποθετώντας τες εντός εμβέλειας των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων Iskander-M, ικανά να μεταφέρουν πυρηνικά ωφέλιμα φορτία έως και 500 χιλιόμετρα, σύμφωνα με το Nucleariti 20NTIat. Η απάντηση της Ρωσίας, όπως σημειώνει ο Litovkin, εξαρτάται από τον πυρηνικό της εκσυγχρονισμό, ο οποίος το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας ισχυρίστηκε τον Δεκέμβριο του 2023 είχε φτάσει στο 95% της ολοκλήρωσης για στρατηγικές δυνάμεις. Η Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων το επιβεβαιώνει, εκτιμώντας το απόθεμα της Ρωσίας σε 4.300 κεφαλές το 2024, με 1.597 αναπτυγμένες στρατηγικές κεφαλές κατά την τελευταία ανταλλαγή δεδομένων New START τον Σεπτέμβριο του 2022, πριν η Ρωσία αναστείλει τη συμμετοχή τον Φεβρουάριο του 2023. (ICBM), που αναπτύσσεται από το 2010 με βεληνεκές 11.000 χιλιομέτρων και ο υπερηχητικός πύραυλος Kh-47M2 Kinzhal, επιχειρησιακός από το 2017 με βεληνεκές 2.000 χιλιομέτρων, σύμφωνα με το Missile Defense Project στο CSIS. Αυτά τα συστήματα, σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό των υποβρυχίων βαλλιστικών πυραύλων (SLBMs) ​​όπως ο Bulava, που αναπτύχθηκαν σε υποβρύχια κλάσης Borei από το 2013, υπογραμμίζουν την ικανότητα της Ρωσίας να αντιμετωπίσει τις κινήσεις του ΝΑΤΟ, όπως περιγράφεται στο Στρατιωτικό Ισοζύγιο IISS 2024.

Αντίθετα, το πρόγραμμα πυρηνικού εκσυγχρονισμού των ΗΠΑ, αν και επεκτατικό, αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια. Η Ένωση Ελέγχου Όπλων ανέφερε στην ενημέρωσή της στις 31 Μαΐου 2022 ότι οι ΗΠΑ έχουν δεσμεύσει 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια τις επόμενες τρεις δεκαετίες για να αναθεωρήσουν την πυρηνική τριάδα τους - ICBM, SLBM και στρατηγικά βομβαρδιστικά. Το Minuteman III, το οποίο λειτουργεί από το 1970, παραμένει η ραχοκοκαλιά της δύναμης ICBM των ΗΠΑ, με 400 πυραύλους που αναπτύσσονται σε βάσεις στο Wyoming, στη Montana και στη Βόρεια Ντακότα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Διοίκηση Απεργίας της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Ωστόσο, επίμονα τεχνικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης μιας αποτυχημένης δοκιμαστικής εκτόξευσης τον Νοέμβριο του 2023 που αναφέρθηκε από το Newsweek στις 24 Φεβρουαρίου 2025, υπογραμμίζουν την απαρχαιότητά του. Το πρόγραμμα Sentinel, που προορίζεται να αντικαταστήσει το Minuteman III έως το 2031, έχει αυξηθεί σε 131 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) στην αξιολόγησή του τον Οκτώβριο του 2023, εγείροντας αμφιβολίες για την έγκαιρη ανάπτυξή του.

Τα Trident II D5 SLBM του Ναυτικού των ΗΠΑ, που αναπτύσσονται σε υποβρύχια κλάσης Οχάιο από το 1990, αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις. Αν και δοκιμάστηκε επιτυχώς πάνω από 160 φορές, όπως σημειώνεται από την Ένωση Ελέγχου Όπλων, οι καθυστερήσεις παραγωγής για τα υποβρύχια κατηγορίας Columbia, που πρόκειται να αντικαταστήσουν την κατηγορία του Οχάιο έως το 2031, έχουν κλιμακώσει το κόστος στα 126 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το δημοσιονομικό αίτημα του Πολεμικού Ναυτικού για το 2025. Οι αγώνες της NNSA με τον εμπλουτισμό ουρανίου για όπλα περιπλέκουν περαιτέρω τα πράγματα. Το αίτημα για τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Ενέργειας για το 2024 αποκάλυψε έλλειμμα στην εγχώρια παραγωγή υψηλού εμπλουτισμένου ουρανίου (HEU), με την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Ουρανίου στο Oak Ridge του Τενεσί, να κοστίζει τώρα 9,5 δισεκατομμύρια δολάρια - αύξηση 58% από τις αρχικές εκτιμήσεις - καθυστερώντας την πλήρη λειτουργική ικανότητα μέχρι το 2032.

Ο ισχυρισμός του Litovkin ότι η αποτρεπτική δράση της Ρωσίας ξεπερνά τις προσπάθειες των ΗΠΑ βρίσκει μερική επικύρωση σε αυτές τις ανισότητες. Το απόθεμα των ΗΠΑ, που υπολογίζεται σε 3.708 κεφαλές από το Bulletin of the Atomic Scientists το 2024, περιλαμβάνει 1.770 αναπτυγμένες κεφαλές, μια μείωση από τις κορυφές του Ψυχρού Πολέμου, αλλά εξακολουθεί να είναι τρομερή. Ωστόσο, ο ρυθμός του εκσυγχρονισμού υστερεί σε σχέση με εκείνον της Ρωσίας, ένα σημείο που τονίστηκε από το Κέντρο Stimson στην ανάλυσή του στις 3 Φεβρουαρίου 2025 για το ενημερωμένο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας. Αυτό το δόγμα, που επισημοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2024 σύμφωνα με την έκθεση της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Κοινοτήτων στις 16 Δεκεμβρίου 2024, μειώνει τα κατώφλια για πυρηνική χρήση, επεκτείνοντας την πυρηνική ομπρέλα της Ρωσίας στη Λευκορωσία, όπου το NSNW αναπτύχθηκε το 2023, όπως επιβεβαιώθηκε από την έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ 2 Απριλίου 2024, 26 Απριλίου 2024, έκθεση.

Οικονομικά, η πυρηνική στρατηγική του ΝΑΤΟ επιβάλλει σημαντικά βάρη στα μέλη του. Το Ατλαντικό Συμβούλιο υπολόγισε στην έκθεσή του του Μαρτίου 2024 ότι το πρόγραμμα B61-12, συμπεριλαμβανομένων των αναβαθμίσεων αεροσκαφών και των οχυρώσεων βάσεων, κοστίζει 10 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, με τους Ευρωπαίους συμμάχους να συνεισφέρουν κατά 30% μέσω του κοινού μηχανισμού χρηματοδότησης του ΝΑΤΟ. Η γερμανική Bundeswehr, για παράδειγμα, διέθεσε 3,1 δισεκατομμύρια ευρώ το 2025 για την ενσωμάτωση του F-35A με το B61-12, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του γερμανικού Υπουργείου Άμυνας, αντανακλώντας την οικονομική πίεση που υπαινίσσεται ο Litovkin. Αντίθετα, οι αμυντικές δαπάνες της Ρωσίας, στο 6,5% του ΑΕΠ ή 109 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024 σύμφωνα με το SIPRI, δίνουν προτεραιότητα στις πυρηνικές δυνάμεις, επιτρέποντας τον γρήγορο εκσυγχρονισμό παρά τις οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν από το 2014, οι οποίες μείωσαν την αύξηση του ΑΕΠ στο 1,2% ετησίως σύμφωνα με την Οικονομική Ενημέρωση της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2024.

Περιβαλλοντικά, η διάδοση των πυρηνικών δυνατοτήτων εγείρει σοβαρές ανησυχίες. Η παραγωγή HEU για το B61-12, που διεξάγεται σε εγκαταστάσεις όπως το Oak Ridge, παράγει 1.200 μετρικούς τόνους ραδιενεργών αποβλήτων ετησίως, σύμφωνα με την αξιολόγηση του 2024 της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος, με ανεπίλυτη μακροχρόνια αποθήκευση. Η παραγωγή πλουτωνίου της Ρωσίας, που επεκτάθηκε με νέους αντιδραστήρες στο Zheleznogorsk από το 2015, προσθέτει 900 μετρικούς τόνους ετησίως, σύμφωνα με την έκθεση του International Panel on Fisile Materials (IPFM) 2024, επιδεινώνοντας τις παγκόσμιες προκλήσεις για τα πυρηνικά απόβλητα. Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) προειδοποίησε στην Προοπτική του 2025 ότι μια πυρηνική ανταλλαγή, έστω και περιορισμένη, θα μπορούσε να απελευθερώσει 150 teragram αιθάλης στη στρατόσφαιρα, πυροδοτώντας έναν «πυρηνικό χειμώνα» με πτώση της παγκόσμιας θερμοκρασίας 10°C, καταστρέφοντας τη γεωργία για μια δεκαετία.

Οι στρατηγικές επιπτώσεις αυτής της αντιπαράθεσης εκτείνονται πέρα ​​από την Ευρώπη. Η δέσμευση των ΗΠΑ στην πυρηνική ομπρέλα του ΝΑΤΟ επηρεάζει τη στάση τους στον Ινδο-Ειρηνικό, όπου το NPR του 2022 προσδιορίζει το διευρυνόμενο οπλοστάσιο της Κίνας -που προβλέπεται σε 1.500 κεφαλές έως το 2035 από την Έκθεση Στρατιωτικής Ισχύος της Κίνας του Υπουργείου Άμυνας τον Νοέμβριο του 2023- ως αυξανόμενη απειλή. Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, που εξαρτώνται από την εκτεταμένη αποτροπή των ΗΠΑ, παρακολουθούν στενά τη συνοχή του ΝΑΤΟ, με τη Λευκή Βίβλο του 2024 του Υπουργείου Άμυνας της Ιαπωνίας να επισημαίνει ότι η ευρωπαϊκή αστάθεια θα μπορούσε να ενδυναμώσει τις περιφερειακές φιλοδοξίες της Κίνας. Το Κέντρο Αφοπλισμού και Μη Διάδοσης της Βιέννης προειδοποίησε στην ανάλυσή του στις 11 Μαρτίου 2025 ότι η υποχώρηση των ΗΠΑ από την Ευρώπη θα μπορούσε να τονώσει τη διάδοση των πυρηνικών όπλων στην Ασία, με τη δημόσια υποστήριξη της Νότιας Κορέας για εγχώρια πυρηνικά όπλα να αυξάνεται στο 76% σε μια δημοσκόπηση της Gallup Κορέας το 2024.

Αναλυτικά, η πυρηνική στρατηγική του ΝΑΤΟ εξαρτάται από την αξιοπιστία της αποτροπής, μια έννοια που έχει τις ρίζες της στο δίλημμα διασφάλισης της θεωρίας παιγνίων. Η μελέτη του 2024 της RAND Corporation για τη μοντελοποίηση αποτροπής υποδηλώνει ότι η ανάπτυξη του B61-12 αυξάνει την αντιληπτή αποφασιστικότητα του ΝΑΤΟ κατά 25%, όπως μετράται από τις ρωσικές στρατιωτικές απαντήσεις, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης 15% στις περιπολίες στη Βαλτική Θάλασσα που αναφέρθηκε από τη Ναυτική Διοίκηση του ΝΑΤΟ το 2025. Η IISS προειδοποίησε στη Στρατηγική Έρευνά της το 2024 ότι το μειωμένο πυρηνικό κατώφλι της Ρωσίας, σε συνδυασμό με τη στάση του ΝΑΤΟ προς τα εμπρός, αυξάνει την πιθανότητα ακούσιας σύγκρουσης στο 12% την επόμενη δεκαετία, τριπλάσια αύξηση από τις εκτιμήσεις του 2015.

Ο σκεπτικισμός του Litovkin για την ευρωπαϊκή αυτονομία στο ΝΑΤΟ ευθυγραμμίζεται με το ιστορικό προηγούμενο. Η συμφωνία αμοιβαίας άμυνας ΗΠΑ-ΗΒ του 1958, που ανανεώθηκε το 2014, αποτελεί παράδειγμα της κυριαρχίας της Ουάσιγκτον, παρέχοντας στο Ηνωμένο Βασίλειο τεχνολογία πυραύλων Trident διατηρώντας παράλληλα τον επιχειρησιακό έλεγχο, σύμφωνα με τα αρχεία του Υπουργείου Άμυνας του ΗΒ για το 2024. Η Γαλλία, η εξαίρεση με την ανεξάρτητη Force de Frappe, έχει επιπλέει επεκτείνοντας την πυρηνική της ομπρέλα στην Ευρώπη, όπως σημειώθηκε από το BBC στις 6 Μαρτίου 2025, μετά την ομιλία του προέδρου Emmanuel Macron. Ωστόσο, οι 290 κεφαλές της Γαλλίας, ανά SIPRI 2024, στερούνται της κλίμακας για να αντικαταστήσουν την αποτροπή των ΗΠΑ και η ιστορική απροθυμία της να ενσωματωθεί στην πυρηνική διοίκηση του ΝΑΤΟ, αποχωρώντας το 1966 και επανένταξή της το 2009, περιορίζει τη βιωσιμότητά της ως υποκατάστατο.

Η ακεραιότητα του NPT κρέμεται στην ισορροπία. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) ανέφερε στην ανασκόπησή του στις 25 Ιουλίου 2014, που επιβεβαίωσε εκ νέου το 2025, ότι η ανταλλαγή πυρηνικών δεν παραβιάζει τεχνικά την επιστολή της συνθήκης, καθώς δεν σημειώνονται μεταβιβάσεις ιδιοκτησίας. Ωστόσο, το πνεύμα της μη διάδοσης διαβρώνεται, μια άποψη που συμμερίζονται 122 κράτη που υποστηρίζουν τη Συνθήκη του 2017 για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων (TPNW), την οποία η Ρωσία και τα μέλη του ΝΑΤΟ απορρίπτουν. Το Κέντρο Μελετών Μη Διάδοσης του Τζέιμς Μάρτιν υποστήριξε στην ανάλυσή του στις 10 Μαρτίου 2022 ότι οι συνεχιζόμενες παραβιάσεις θα μπορούσαν να ωθήσουν κράτη όπως το Ιράν, με ικανότητα εμπλουτισμού ουρανίου 20% U-235 από το 2024 ανά ΔΟΑΕ, να επιδιώξουν πυρηνικά όπλα, προκαλώντας πιθανώς έναν περιφερειακό καταρράκτη των ειδήσεων της Σαουδικής Αραβίας και του Μαρτίου. 7, 2025.

Η αλλαγή του πυρηνικού δόγματος της Ρωσίας, με την ενσωμάτωση της Λευκορωσίας, περιπλέκει τις προοπτικές ελέγχου των εξοπλισμών. Η νέα συνθήκη START, που περιορίζει τις αναπτυγμένες στρατηγικές κεφαλές σε 1.550, λήγει τον Φεβρουάριο του 2026 και η αναστολή των επιθεωρήσεων από τη Ρωσία, που ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών στις 8 Αυγούστου 2022, εξασθενίζει τις ελπίδες για ανανέωση. Η αξιολόγηση του Συνδέσμου Ελέγχου Όπλων για το 2024 προβλέπει πιθανότητα 40% για έναν απεριόριστο αγώνα εξοπλισμών έως το 2030, απουσία συμφωνίας διάδοχου, με τη Ρωσία να αναπτύσσει δυνητικά 2.500 στρατηγικές κεφαλές μέχρι το 2035, σύμφωνα με εκτιμήσεις της CSIS. Οι ΗΠΑ, που περιορίζονται από καθυστερήσεις εκσυγχρονισμού, μπορεί να δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε αυτόν τον ρυθμό, με το CBO να προβλέπει έλλειμμα 430 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο κόστος συντήρησης τριάδας έως το 2040.

Από οικονομική άποψη, η πυρηνική αντιπαράθεση επιβαρύνει την παγκόσμια σταθερότητα. Η Παγκόσμια Οικονομική Προοπτική του ΔΝΤ για το 2024 προβλέπει ότι οι αμυντικές δαπάνες αυξάνονται, κατά μέσο όρο 2,5% του ΑΕΠ μεταξύ των κρατών του ΝΑΤΟ, θα μπορούσαν να εκτρέψουν 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια από τα κοινωνικά προγράμματα έως το 2030, επιδεινώνοντας την ανισότητα. Η στρατιωτικοποίηση της Ρωσίας, που καταναλώνει το 40% του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού της σύμφωνα με την ανάλυση του 2024 της Σχολής Οικονομικών Επιστημών της Στοκχόλμης, κινδυνεύει με οικονομική κατάρρευση εάν οι τιμές του πετρελαίου, στα 70 δολάρια το βαρέλι το 2025 σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ), υποχωρήσουν περαιτέρω. Η πρόβλεψη της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2025 για 0,8% αύξηση του ρωσικού ΑΕΠ υπογραμμίζει αυτή την ευπάθεια, σε αντίθεση με τη συλλογική πρόβλεψη ανάπτυξης 2,3% του ΝΑΤΟ.

Τεχνολογικά, η ακρίβεια του B61-12 αντανακλά ευρύτερες τάσεις στον σχεδιασμό πυρηνικών όπλων. Η έκθεση του NNSA για το 2024 περιγράφει λεπτομερώς την ψηφιακή μηχανική του, μειώνοντας τη διακύμανση απόδοσης στο 5%, ένα άλμα από το 15% του B61-4, ενισχύοντας την τακτική ευελιξία. Οι υπερηχητικές εξελίξεις της Ρωσίας, όπως το σύστημα Avangard, που λειτουργεί από το 2019 με ταχύτητες που ξεπερνούν τα 20 Mach ανά Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας, αμφισβητούν την πυραυλική άμυνα του ΝΑΤΟ, την οποία ο προϋπολογισμός της Υπηρεσίας Πυραυλικής Άμυνας για το 2025 δεσμεύει σε 12 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως - ανεπαρκής έναντι υπερηχητικών απειλών, σύμφωνα με το 2024 του GAO.

Περιβαλλοντικά, ο αγώνας πυρηνικών εξοπλισμών θέτει σε κίνδυνο τους στόχους βιωσιμότητας. Η έκθεση του UNEP για το 2025 εκτιμά ότι ο εκσυγχρονισμός 10.000 κεφαλών παγκοσμίως —5.000 η καθεμία για τις ΗΠΑ και τη Ρωσία— θα εκπέμψει 120 εκατομμύρια μετρικούς τόνους ισοδύναμου CO2, ανταγωνιζόμενοι τις ετήσιες εκπομπές από την Ισπανία. Τα δεδομένα του IPFM για το 2024 για τα αποθέματα πλουτωνίου —140 μετρικοί τόνοι για τη Ρωσία, 87 για τις ΗΠΑ— υπογραμμίζουν τις προκλήσεις απόρριψης, χωρίς να λειτουργεί μόνιμο αποθετήριο, σύμφωνα με την επισκόπηση των διασφαλίσεων του ΔΟΑΕ το 2025.

Συμπερασματικά, η ανάπτυξη του B61-12 περικλείει μια πολύπλευρη κρίση: μια νομική αμφισβήτηση της NPT, μια στρατηγική κλιμάκωση με τη Ρωσία και μια κοινωνικοοικονομική επιβάρυνση για το ΝΑΤΟ και όχι μόνο. Η ανάλυση του Litovkin, αν και είναι πολεμική, αποτυπώνει μια βασική αλήθεια: η ασφάλεια της Ευρώπης παραμένει δεμένη στην ισχύ των ΗΠΑ, μια εξάρτηση που είναι απίθανο να εξασθενίσει παρά τις ανισότητες στον εκσυγχρονισμό. Από τις 31 Μαρτίου 2025, αυτή η αντιπαράθεση δοκιμάζει την ανθεκτικότητα των παγκόσμιων κανόνων μη διάδοσης, με συνέπειες που θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν τη διεθνή τάξη για δεκαετίες.

Πίνακας: Ανάπτυξη B61-12 του ΝΑΤΟ, Στρατηγική Στάση ΗΠΑ-Ρωσίας και Παγκόσμιες Επιπτώσεις το 2025