Η Ανταγωνιστικότητα της Ινδικής Βιομηχανίας και οι Παγκόσμιες Επαναπροσαρμογές της Εφοδιαστικής Αλυσίδας: Πλοήγηση σε Ευκαιρίες και Κινδύνους στον Εμπορικό Πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας του 2025! Ο Τραμπ θα αναβαθμίσει την Ινδία για να υπάρχει αντίπαλος της Κίνας
Γράφει ο Γεώργιος Δικαίος - 9 Απριλίου 2025
Η Ανταγωνιστικότητα της Ινδικής Βιομηχανίας και οι Παγκόσμιες Επαναπροσαρμογές της Εφοδιαστικής Αλυσίδας: Πλοήγηση σε Ευκαιρίες και Κινδύνους στον Εμπορικό Πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας του 2025! Από ότι φαίνεται η προσπάθεια του Τραμπ είναι να αναβαθμίσει την Ινδία για να υπάρχει αντίπαλος της Κίνας στην περιοχή.
Ο Ταμπ και οι ΗΠΑ θα χάσουν με τους δασμούς! Για αυτό οι φαρμακοβιομηχανίες της ΕΕ δήλωσαν σήμερα, πως θα μεταφέρουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ!
Οι ευρωπαϊκές φαρμακευτικές εταιρείες έχουν προειδοποιήσει την ηγεσία της ΕΕ για την πρόθεσή τους να μεταφέρουν γρήγορα τις εγκαταστάσεις παραγωγής τους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο λόγος ήταν οι νέοι δασμοί 20 τοις εκατό στις εξαγωγές της ΕΕ που εισήγαγε η κυβέρνηση των ΗΠΑ στις αρχές Απριλίου.
Σύμφωνα με το Reuters, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών (EFPIA) έχει ήδη απευθύνει έκκληση στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να λάβει επείγοντα μέτρα. Ο κλάδος φοβάται ότι οι τρέχουσες πολιτικές των ΗΠΑ δεν θα οδηγήσουν μόνο σε μετεγκατάσταση εργοστασίων, αλλά και σε εκροή επενδύσεων και έρευνας και ανάπτυξης από την Ευρώπη.
Το κόστος ενέργειας, που κατά μέσο όρο είναι 7 σεντς ανά κιλοβατώρα το 2024 σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA), υπερβαίνει τα 5 σεντς του Βιετνάμ, υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα κόστους. Εμείς πόσο πληρώνουμε την κιλοβατώρα και γιατί;
Η κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, που σηματοδοτήθηκε από την επιβολή δασμών 34% στα προϊόντα της κάθε χώρας στις αρχές του 2025, έχει αντηχήσει σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία, αναδιαμορφώνοντας τις εμπορικές ροές, τις εφοδιαστικές αλυσίδες και τα πρότυπα επενδύσεων. Καθώς οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου εμπλέκονται σε αυτόν τον αμοιβαίο δασμολογικό πόλεμο, η Ινδία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, έτοιμη να εκμεταλλευτεί ευκαιρίες ενώ αντιμετωπίζει σημαντικούς κινδύνους. Η εμπορική σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας, που εντάθηκε υπό τη διοίκηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, αντικατοπτρίζει έναν ευρύτερο γεωπολιτικό αγώνα για οικονομική κυριαρχία, με δασμούς που ανακοινώθηκαν στις 2 Απριλίου 2025, συμπεριλαμβανομένου ενός καθολικού δασμού 10% στις εισαγωγές από 185 χώρες που τέθηκε σε ισχύ στις 5 Απριλίου, και πρόσθετων μεμονωμένων δασμών που ξεκινούν στις 9 Απριλίου.
Αυτή η πολιτική, σε συνδυασμό με δασμό 25% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα που τέθηκε σε ισχύ στις 3 Απριλίου, έχει διαταράξει τα καθιερωμένα παγκόσμια εμπορικά δίκτυα, ωθώντας τις πολυεθνικές εταιρείες να επανεκτιμήσουν την εξάρτησή τους από τις εφοδιαστικές αλυσίδες που επικεντρώνονται στην Κίνα. Για την Ινδία, μια χώρα με φιλοδοξίες να γίνει παγκόσμιο κέντρο παραγωγής, αυτή η στιγμή προσφέρει ένα σπάνιο παράθυρο για να κατακτήσει μερίδιο αγοράς, να ενισχύσει την βιομηχανική της ανταγωνιστικότητα και να ενσωματωθεί βαθύτερα στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας. Ωστόσο, ο δρόμος μπροστά είναι γεμάτος προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένου του εντεινόμενου ανταγωνισμού, των εγχώριων διαρθρωτικών περιορισμών και της αστάθειας των διεθνών αγορών.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), στην έκθεσή του «Περιφερειακή Οικονομική Προοπτική για την Ασία και τον Ειρηνικό» που δημοσιεύτηκε στις 2 Νοεμβρίου 2024, χαρακτηρίζει την Ινδία ως την ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη οικονομία στον κόσμο, με μέσο ρυθμό ανάπτυξης του πραγματικού ΑΕΠ άνω του 8% μετά την πανδημία. Αυτή η ισχυρή απόδοση, που υποστηρίζεται από συνετές μακροοικονομικές πολιτικές, τοποθετεί την Ινδία σε πλεονεκτική θέση εν μέσω των παγκόσμιων επαναπροσαρμογών της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η Παγκόσμια Τράπεζα, στα δεδομένα ΑΕΠ που προσπελάστηκαν στις 16 Οκτωβρίου 2024, σημειώνει ότι η οικονομία της Ινδίας, με αξία 3,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, αντιπροσωπεύει περίπου το 3,3% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ακολουθώντας μόνο τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Γερμανία. Οι προβλέψεις του ΔΝΤ υποδηλώνουν ότι η Ινδία θα μπορούσε να ξεπεράσει την Ιαπωνία και τη Γερμανία μέχρι το τέλος της δεκαετίας, ενδεχομένως να γίνει η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία με ΑΕΠ που πλησιάζει τα 10 τρισεκατομμύρια δολάρια έως τα μέσα της δεκαετίας του 2030, εφόσον διατηρήσει ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 6%. Αυτό το οικονομικό μέγεθος, σε συνδυασμό με τη στρατηγική μη ευθυγράμμιση της Ινδίας και ένα εργατικό δυναμικό άνω των 600 εκατομμυρίων, όπως αναφέρει η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) στις εκτιμήσεις της για το 2024, υπογραμμίζει το δυναμικό της να επωφεληθεί από τις συνέπειες του εμπορικού πολέμου.
Η άμεση επίδραση του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας στο παγκόσμιο εμπόριο είναι εμφανής στην ανακατεύθυνση των εξαγωγικών ροών. Η Oxford Economics, σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στις 22 Ο-October 2024, επισημαίνει ότι μεταξύ 2017 και 2023, το μερίδιο της Κίνας στις εισαγωγές των ΗΠΑ μειώθηκε κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες σε λιγότερο από 14%, ενώ το μερίδιο της Ινδίας αυξήθηκε μετρίως κατά 0,6 μονάδες σε 2,7%. Το Βιετνάμ αναδείχθηκε ως κύριος ωφελούμενος, με το μερίδιό του να αυξάνεται κατά 1,7 μονάδες σε 3,7%, δείχνοντας το ανταγωνιστικό τοπίο που πρέπει να πλοηγηθεί η Ινδία. Η επιβολή δασμών 34% το 2025 ενισχύει αυτή τη μετατόπιση, στοχεύοντας σε διμερές εμπόριο άνω των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, σύμφωνα με τα δεδομένα του Εκπροσώπου Εμπορίου των ΗΠΑ από τον Ιανουάριο του 2024. Για την Ινδία, τομείς όπως τα ηλεκτρονικά, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα υφάσματα και τα εξαρτήματα αυτοκινήτων μπορούν να επωφεληθούν καθώς οι Αμερικανοί εισαγωγείς αναζητούν εναλλακτικές λύσεις έναντι των κινεζικών προμηθευτών. Το Ίδρυμα Πληροφορικής και Καινοτομίας (ITIF), στην έκθεσή του της 14ης Φεβρουαρίου 2024 με τίτλο «Αξιολόγηση της Ετοιμότητας της Ινδίας να Αναλάβει Μεγαλύτερο Ρόλο στις Παγκόσμιες Αλυσίδες Αξίας Ημιαγωγών», τονίζει την αναπτυσσόμενη χημική βιομηχανία της Ινδίας—αξίας 178 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023 και προβλέπεται να φτάσει τα 350 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2025—ως θεμελιώδη δύναμη για την παραγωγή ηλεκτρονικών.
Αυτός ο τομέας, που συνεισφέρει 7% στο ΑΕΠ της Ινδίας, τοποθετεί τη χώρα σε θέση να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση για εισροές ημιαγωγών, έναν κρίσιμο τομέα που έχει διαταραχθεί από τον εμπορικό πόλεμο. Ο τομέας των ηλεκτρονικών της Ινδίας, ειδικότερα, αποτελεί παράδειγμα τόσο των ευκαιριών όσο και των πολυπλοκοτήτων αυτής της στιγμής. Η Apple Inc., ένας δείκτης των παγκόσμιων τάσεων παραγωγής, έχει επεκτείνει το αποτύπωμά της στην Ινδία, με την Economic Times να αναφέρει στις 30 Ιανουαρίου 2024 ότι η συναρμολόγηση iPhone μέσω συνεργατών όπως η Foxconn αντιπροσωπεύει πλέον πάνω από 14% της παγκόσμιας παραγωγής της. Η επιβολή υψηλών δασμών στα κινεζικά ηλεκτρονικά—που κυμαίνονται από 34% στο πλαίσιο των διμερών μέτρων ΗΠΑ-Κίνας έως πρόσθετους αμοιβαίους δασμούς—έχει επιταχύνει αυτή τη μετατόπιση. Ωστόσο, η Πρέρνα Πραμπχακάρ του Κέντρου Κοινωνικής και Οικονομικής Προόδου (CSEP), σε δηλώσεις της στο Sputnik India στις αρχές του 2025, προειδοποιεί ότι τα κέρδη της Ινδίας περιορίζονται από την εξάρτησή της από εισαγόμενα εξαρτήματα, ιδιαίτερα από την Κίνα. Η μελέτη της Oxford Economics σημειώνει μια αύξηση στις εισαγωγές ηλεκτρονικών εξαρτημάτων της Ινδίας από την Κίνα μεταξύ 2017 και 2023, υποδηλώνοντας περιορισμένη εγχώρια προστιθέμενη αξία. Για να εκμεταλλευτεί πλήρως αυτή την ευκαιρία, η Ινδία πρέπει να επενδύσει στη βελτίωση της εφοδιαστικής της αλυσίδας, στη μείωση της εξάρτησης από ξένα ενδιάμεσα προϊόντα και στην ενίσχυση της τοπικής καινοτομίας—ένα σημείο που επαναλαμβάνεται από την έκθεση του ITIF, η οποία καλεί για βελτιωμένη καθαρότητα στα εγχωρίως παραγόμενα χημικά ώστε να πληρούν τα πρότυπα ποιότητας ημιαγωγών.
Τα φαρμακευτικά προϊόντα, ένας ακόμη ακρογωνιαίος λίθος της εξαγωγικής οικονομίας της Ινδίας, αντιμετωπίζουν ένα δίκοπο μαχαίρι. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδίας με διμερές εμπόριο που ξεπερνά τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, σύμφωνα με τη δήλωση του Φόρουμ Εμπορικής Πολιτικής ΗΠΑ-Ινδίας της 11ης Ιανουαρίου 2024, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα ινδικά γενόσημα φάρμακα. Η διαταραχή των κινεζικών ενεργών φαρμακευτικών συστατικών (APIs) από τον εμπορικό πόλεμο, τα οποία αποτελούν σημαντικό μερίδιο της παγκόσμιας προμήθειας, προσφέρει στην Ινδία την ευκαιρία να επεκτείνει το μερίδιό της στην αγορά. Ωστόσο, ο Μουχάμαντ Ρεχάν Ρατζπούτ του IIRIS, σε ανάλυση για το Sputnik India το 2025, προειδοποιεί ότι η οικονομική αβεβαιότητα στις ΗΠΑ θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση για εξωτερικής ανάθεσης φαρμακευτικά προϊόντα, πιέζοντας έμμεσα τις εξαγωγές της Ινδίας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (WTO) εκτιμά ότι οι εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων της Ινδίας έφτασαν τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, ένα ποσό που θα μπορούσε να αυξηθεί εάν η χώρα εκμεταλλευτεί τη αυξημένη θέση της Κίνας. Ωστόσο, αυτό απαιτεί την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής API, έναν τομέα στον οποίο η Ινδία υστερεί ιστορικά, εισάγοντας πάνω από το 70% των αναγκών της από την Κίνα, σύμφωνα με τα δεδομένα του Ινδικού Υπουργείου Εμπορίου και Βιομηχανίας για το 2024.
Τα υφάσματα, ένας κλάδος που απασχολεί περισσότερους από 45 εκατομμύρια ανθρώπους, όπως σημειώνεται από το Economist Impact στην έκθεσή του «Trade in Transition 2025: India», καταδεικνύουν το ανεκμετάλλευτο δυναμικό και τις επίμονες προκλήσεις της Ινδίας. Οι υψηλοί δασμοί στα κινεζικά και μπανγκλαντεσιανά υφάσματα—που ξεπερνούν το 34% σε ορισμένες κατηγορίες—δημιουργούν μια ευκαιρία για τους Ινδούς εξαγωγείς, ιδιαίτερα στην αγορά των ΗΠΑ. Η ανάλυση του BBC στις 3 Απριλίου 2025 υποδηλώνει ότι η βαμβακερή υφαντουργία της Ινδίας θα μπορούσε να γνωρίσει αναγέννηση εάν κλιμακωθεί αποτελεσματικά. Ωστόσο, η έκθεση του Economist Impact υπογραμμίζει μια δεκαετία στασιμότητας, με τις εξαγωγές ενδυμάτων της Ινδίας να παραμένουν στάσιμες, ενώ του Μπανγκλαντές τετραπλασιάστηκαν, χάρη στα χαμηλότερα εργατικά κόστη και τις απλοποιημένες κανονιστικές ρυθμίσεις. Οι πολύπλοκοι εργατικοί νόμοι της Ινδίας, συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης για κυβερνητική έγκριση απολύσεων σε εργοστάσια με πάνω από 100 εργαζομένους, αποτρέπουν τις επενδύσεις, ένα περιορισμό που αναγνωρίζει η Παγκόσμια Τράπεζα στην αξιολόγησή της «Doing Business» του 2024. Η αντιμετώπιση αυτών των ακαμψιών, μαζί με επενδύσεις σε υποδομές όπως το Σχέδιο Gati Shakti που ξεκίνησε το 2021, είναι απαραίτητη για να ανταγωνιστεί η Ινδία τους περιφερειακούς αντιπάλους.
Τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων, με αξία εξαγωγών 21 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023 σύμφωνα με την Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινητοβιομηχανικών Εξαρτημάτων της Ινδίας (ACMA), αντιμετωπίζουν παρόμοιες δυναμικές. Ο δασμός 25% των ΗΠΑ στα εισαγόμενα αυτοκίνητα, που τέθηκε σε ισχύ στις 3 Απριλίου 2025, μαζί με αντίστοιχους δασμούς στα κινεζικά εξαρτήματα, ενθαρρύνει τους κατασκευαστές να προμηθεύονται από την Ινδία. Ωστόσο, οι διαταραχές στις κινεζικές αλυσίδες εφοδιασμού, που παρέχουν πάνω από το 30% των εισαγωγών αυτοκινητοβιομηχανικών εξαρτημάτων της Ινδίας σύμφωνα με την ACMA το 2024, απειλούν τα χρονοδιαγράμματα παραγωγής και τα κόστη. Ο Αντισυνταγματάρχης (ε.α.) J.S. Sodhi, σε σχόλιο του 2025, προειδοποιεί ότι οι εξαγωγές μηχανικών προϊόντων της Ινδίας, συμπεριλαμβανομένων των ανταλλακτικών αυτοκινήτων, θα μπορούσαν να υποστούν πισωγυρίσματα αν δεν ενισχυθούν οι εγχώριες αλυσίδες εφοδιασμού. Το Atlantic Council, στην έκθεσή του στις 11 Απριλίου 2022 «US-India Economic Integration», υποστηρίζει τη διμερή συνεργασία για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού, μια στρατηγική που αποκτά επείγουσα σημασία στο τρέχον πλαίσιο του εμπορικού πολέμου.
Η αντίδραση της ινδικής χρηματιστηριακής αγοράς σε αυτές τις εξελίξεις υπογραμμίζει τα ευρύτερα οικονομικά διακυβεύματα. Στις 7 Απριλίου 2025, οι δείκτες Sensex του Χρηματιστηρίου της Βομβάης και Nifty του Εθνικού Χρηματιστηρίου κατέρρευσαν, με τους επενδυτές να χάνουν πάνω από 160 δισεκατομμύρια δολάρια σε μία ημέρα, όπως ανέφερε το India Today. Αυτή η κατάρρευση, η πιο απότομη σε δέκα μήνες, αντανακλούσε την παγκόσμια αβεβαιότητα μετά τις ανακοινώσεις δασμών του Τραμπ. Ωστόσο, η αγορά ανέκαμψε την επόμενη ημέρα, με τους δύο δείκτες να αυξάνονται πάνω από 1,5% στις 8 Απριλίου, υποστηριζόμενοι από κέρδη μικρής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης κατά 2,6% και 2,2% αντίστοιχα. Αυτή η ανθεκτικότητα συνάδει με την έκθεση του ΔΝΤ στις 26 Φεβρουαρίου 2025 «India: 2024 Article IV Consultation», η οποία προβλέπει ανάπτυξη του ΑΕΠ κατά 6,5% για το 2024/25, χάρη στην εγχώρια ζήτηση και τις κρατικές κεφαλαιουχικές δαπάνες. Ωστόσο, η αστάθεια υπογραμμίζει την ευαλωτότητα της Ινδίας σε εξωτερικούς κραδασμούς, μια ανησυχία που ενισχύεται από την υποτίμηση της ρουπίας έναντι του δολαρίου, η οποία έπεσε στα 83,5 τον Μάρτιο του 2025 σύμφωνα με τα στοιχεία της Reserve Bank of India (RBI), αυξάνοντας το κόστος εισαγωγών πετρελαίου και βιομηχανικών πρώτων υλών.
Οι παγκόσμιες αναδιατάξεις των αλυσίδων εφοδιασμού, που πυροδοτήθηκαν από τον εμπορικό πόλεμο, εκτείνονται πέρα από τις αγορές των ΗΠΑ. Ο Prabhakar του CSEP σημειώνει ότι οι Κινέζοι εξαγωγείς, αντιμετωπίζοντας υπερπροσφορά και περιορισμένη πρόσβαση στις ΗΠΑ, ενδέχεται να κατακλύσουν εναλλακτικές αγορές όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, τα ΗΑΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο—κύριοι προορισμοί για τις εξαγωγές εμπορευμάτων της Ινδίας ύψους 464 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023, σύμφωνα με το Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας. Αυτή η ανακατεύθυνση απειλεί την ανταγωνιστικότητα της Ινδίας σε μηχανήματα, χημικά και ηλεκτρονικά, τομείς που αποτελούν πάνω από το 40% του εξαγωγικού της καλαθιού σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της UNCTAD για το 2024. Η Συμφωνία για την Τεχνολογία της Πληροφορίας (ITA1) του ΠΟΕ, στην οποία η Ινδία είναι συμβαλλόμενο μέρος από το 1996, έχει ιστορικά διευκολύνει το εμπόριο χωρίς δασμούς σε προϊόντα ΤΠΕ, ενισχύοντας τις εξαγωγές ηλεκτρονικών της. Ωστόσο, η απόφαση της Ινδίας να απέχει από την επέκταση του ITA2 το 2015, όπως καταγράφεται από τον ΠΟΕ, περιορίζει την ικανότητά της να ενσωματωθεί πλήρως στις αλυσίδες αξίας υψηλής τεχνολογίας, ένα κενό που εκμεταλλεύονται ανταγωνιστές όπως το Βιετνάμ.
Για να εκμεταλλευτεί αυτές τις ευκαιρίες, η Ινδία πρέπει να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της μεταποίησής της, μια πολυδιάστατη πρόκληση. Ο Παγκόσμιος Δείκτης Ανταγωνιστικότητας Μεταποίησης 2016, που συντάχθηκε από το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας των ΗΠΑ και τη Deloitte, κατέταξε την Ινδία 11η μεταξύ 40 χωρών, προβλέποντας άνοδο στην 5η θέση έως το 2020—στόχος που δεν επιτεύχθηκε λόγω ελλείψεων σε υποδομές και κανονιστικών εμποδίων. Η αξιολόγηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ το 2018 για την «Ετοιμότητα των Χωρών για το Μέλλον της Παραγωγής» επαινεί τους οδηγούς ζήτησης και το εμπορικό άνοιγμα της Ινδίας, αλλά επισημαίνει ανεπαρκή καινοτομία και γραφειοκρατικές καθυστερήσεις. Η επένδυση στην έρευνα και ανάπτυξη (R&D) παραμένει κρίσιμη αδυναμία, με τη συνολική εγχώρια δαπάνη για R&D στην Ινδία να ανέρχεται στο 0,85% του ΑΕΠ το 2015 σύμφωνα με τα στοιχεία του OECD, σε σύγκριση με 2-3% στις ανεπτυγμένες χώρες. Η Economic Times, στην ανάλυσή της στις 30 Ιανουαρίου 2024 για τον Προϋπολογισμό 2024, καλεί για αύξηση των δαπανών R&D στο 1,5% του ΑΕΠ για την προώθηση της καινοτομίας σε ηλεκτρονικά, καθαρή ενέργεια και κρίσιμα ορυκτά—τομείς κεντρικοί στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.
Η βιομηχανική πολιτική της Ινδίας, που διαμορφώνεται από πρωτοβουλίες όπως το Σχέδιο Κινήτρων Συνδεδεμένων με την Παραγωγή (PLI) που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2020, στοχεύει να αντισταθμίσει τα μειονεκτήματα του κόστους παραγωγής. Το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (CFR), σε έκθεση στις 11 Φεβρουαρίου 2025 «India’s Industrial Policies 2025», σημειώνει ότι τα PLI, προσφέροντας οικονομικά κίνητρα συνδεδεμένα με τις πωλήσεις, έχουν προσελκύσει ξένες επενδύσεις σε κινητά τηλέφωνα και φαρμακευτικά προϊόντα, με την επέκταση της Apple να αποτελεί εμβληματική επιτυχία. Ωστόσο, το CFR προειδοποιεί ότι οι υψηλοί δασμοί και οι απαιτήσεις εγχώριου περιεχομένου (DCR), όπως ο δασμός 30% στα κυκλώματα που επιβλήθηκε το 2024 σύμφωνα με το Economist Impact, διαβρώνουν την ανταγωνιστικότητα αυξάνοντας το κόστος των πρώτων υλών. Η έκθεση του ΔΝΤ για το 2025 Article IV επαινεί την εξορθολογισμό των δασμών στον Προϋπολογισμό 2025/26 της Ινδίας, που μείωσε τα ποσοστά σε ηλεκτρονικά και υφάσματα, αλλά επισημαίνει συνεχιζόμενους περιορισμούς, όπως το σύστημα διαχείρισης εισαγωγών για υλικό ΤΠΕ που παρατάθηκε μέχρι το τέλος του 2025, ως εμπόδια στην εμπορική ολοκλήρωση.
Η Ειρήνη Εκρήγνυται Μεταξύ Ινδίας και Κίνας: Ανάλυση της Κρίσης στο Λαντάκ και οι Επιπτώσεις της για την Περιφερειακή Ασφάλεια
Οι επενδύσεις σε υποδομές, ακρογωνιαίος λίθος της στρατηγικής της Ινδίας, έχουν αποκτήσει δυναμική μέσω του Σχεδίου Gati Shakti, το οποίο ενσωματώνει έργα ύψους 1,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε σιδηροδρόμους, δρόμους και λιμάνια, όπως περιγράφεται λεπτομερώς από το Υπουργείο Οικονομικών το 2023. Ο Δείκτης Απόδοσης Logistics της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2023 κατατάσσει την Ινδία 38η παγκοσμίως, μια άνοδος από την 54η θέση το 2014, αντανακλώντας βελτιωμένη συνδεσιμότητα. Ωστόσο, παραμένουν κενά—το κόστος ενέργειας, που κατά μέσο όρο είναι 7 σεντς ανά κιλοβατώρα το 2024 σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA), υπερβαίνει τα 5 σεντς του Βιετνάμ, υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα κόστους. Τα στοιχεία του IEA για το 2024 υπογραμμίζουν επίσης την ώθηση της Ινδίας προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με στόχο το 20% ανάμειξης αιθανόλης έως το 2025, που καλωσορίστηκε από το Φόρουμ Εμπορικής Πολιτικής ΗΠΑ-Ινδίας, μειώνοντας την εξάρτηση από το εισαγόμενο πετρέλαιο, το οποίο αποτελεί το 85% της κατανάλωσης σύμφωνα με το Υπουργείο Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου.
Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, που ξεκίνησαν το 2020, αποσκοπούν στην ενίσχυση της ευελιξίας, μια κίνηση που επαινείται από το ITIF στην έκθεσή του για το 2024 για την ευθυγράμμιση των προσαρμογών του εργατικού δυναμικού με τη ζήτηση της αγοράς. Ωστόσο, οι διακρατικές διαφορές στους ελάχιστους μισθούς και η συμμόρφωση, όπως σημειώνεται από τον ILO το 2024, περιπλέκουν την κλιμάκωση. Τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2024 εκτιμούν τη συμμετοχή του εργατικού δυναμικού της Ινδίας στο 55%, με τις γυναίκες μόλις στο 32%, υποδεικνύοντας ανεκμετάλλευτο δυναμικό. Η αντιμετώπιση αυτών των κενών, μαζί με την ανάπτυξη δεξιοτήτων για την προηγμένη μεταποίηση, είναι ζωτικής σημασίας, ιδιαίτερα καθώς η αυτοματοποίηση απειλεί το πλεονέκτημα του χαμηλού κόστους εργασίας της Ινδίας, μια τάση που αναλύεται από την Interact Analysis στην έκθεσή της στις 13 Ιουνίου 2022 «Μπορεί η Ινδία να Γίνει Παγκόσμιος Κόμβος Μεταποίησης;»
Γεωπολιτικά, η στάση της μη ευθυγράμμισης της Ινδίας, όπως διατυπώνεται στο έγγραφο του Observer Research Foundation (ORF) της 3ης Οκτωβρίου 2024 με τίτλο «Η Οικονομική Επαναπροσαρμογή της Ινδίας», προσφέρει ένα στρατηγικό πλεονέκτημα. Οι εμπορικές συμφωνίες με την Αυστραλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που ολοκληρώθηκαν το 2022 και το 2023 σύμφωνα με το Υπουργείο Εμπορίου, ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών, ενώ οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, που συνεχίζονται το 2025, υπόσχονται πρόσβαση σε αγορές υψηλής ζήτησης. Το έγγραφο του ORF υπογραμμίζει την πρωτοβουλία Atmanirbhar Bharat, που ξεκίνησε το 2020, ως μια ρεαλιστική προσπάθεια μείωσης της εξάρτησης από τις εισαγωγές, όχι ως επιστροφή στην αυτάρκεια, αντικρούοντας επικριτές όπως ο Eric Helleiner που την χαρακτηρίζουν εσφαλμένα ως προστατευτική. Το CSIS, στην ανάλυσή του της 8ης Ιανουαρίου 2025 με τίτλο «Η Αδιαμφισβήτητη Οικονομική Ισχύς της Ινδίας», υποστηρίζει τη συνεργασία ΗΠΑ-Ινδίας για αποσύνδεση από την Κίνα σε κρίσιμες τεχνολογίες, μια συνέργεια που θα μπορούσε να ενισχύσει τον ρόλο της Ινδίας στους ημιαγωγούς και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η περιβαλλοντική διάσταση της ώθησης της Ινδίας στη μεταποίηση είναι εξίσου επιτακτική. Οι προβλέψεις του IEA για το 2024 εκτιμούν τις εκπομπές άνθρακα της Ινδίας σε 2,7 δισεκατομμύρια τόνους ετησίως, τρίτη παγκοσμίως, απαιτώντας μια στροφή σε πράσινες τεχνολογίες. Το Ταμείο Πράσινης Μετάβασης, που υποστηρίζεται με 500 εκατομμύρια δολάρια από το Εθνικό Ταμείο Επενδύσεων και Υποδομών της Ινδίας (NIIF) και την Αμερικανική Διεθνή Αναπτυξιακή Χρηματοδοτική Εταιρεία σύμφωνα με το ενημερωτικό δελτίο του Λευκού Οίκου της 21ης Σεπτεμβρίου 2024, στοχεύει στην ανάπτυξη καθαρής ενέργειας. Ωστόσο, οι δασμοί στους ηλιακούς μετατροπείς, που αυξήθηκαν στο 20% το 2023 σύμφωνα με το Economist Impact, έρχονται σε αντίθεση με τις φιλοδοξίες της Ινδίας για ανανεώσιμες πηγές, ένα παράδοξο που η έκθεση του CFR για το 2025 επικρίνει ως πολιτική ασυνέπεια.
Οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι, από την κινεζική υπερπροσφορά σε τρίτες αγορές έως εσωτερικά εμπόδια. Η Business Standard, σε άρθρο της 6ης Μαρτίου 2025, προειδοποιεί ότι οι αμοιβαίοι δασμοί των ΗΠΑ ύψους 27% στα ινδικά προϊόντα, που ανακοινώθηκαν στις 2 Απριλίου, θα μπορούσαν να πλήξουν τις εξαγωγές όπως τα αυτοκίνητα, όπου η Ινδία αντιμετωπίζει δασμούς που υπερβαίνουν το 100% στα αμερικανικά οχήματα. Η έκθεση του ΔΝΤ για το 2025 αξιολογεί την εξωτερική θέση της Ινδίας ως μέτρια ισχυρότερη από ό,τι υποδηλώνουν τα θεμελιώδη στοιχεία, με εμπορικό πλεόνασμα 35,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τις ΗΠΑ το FY24 σύμφωνα με την ανάλυση του Vajiram & Ravi της 13ης Νοεμβρίου 2024, προκαλώντας εξονυχιστικό έλεγχο υπό το πρίσμα της εμπορικής πολιτικής του Τραμπ. Ο πληθωρισμός, που προβλέπεται στο 4,8% το 2024/25 από το ΔΝΤ, θα μπορούσε να αυξηθεί εάν οι τιμές του πετρελαίου—μεταβλητές στα 50-75 δολάρια ανά βαρέλι σύμφωνα με τα δεδομένα Brent—εκτοξευθούν, πιέζοντας το κόστος εισαγωγών της Ινδίας, το 80% του οποίου σχετίζεται με την ενέργεια σύμφωνα με την RBI.
Η πορεία της Ινδίας προς την ανταγωνιστικότητα στη μεταποίηση εξαρτάται από τη στρατηγική ευελιξία. Η έκθεση του Atlantic Council το 2022 εκτιμά ότι οι συντονισμένες προσπάθειες ΗΠΑ-Ινδίας θα μπορούσαν να ανακατευθύνουν 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως στη μεταποίηση από την Κίνα έως το 2030, ένα ποσό που ενισχύεται από τη συνεισφορά της Ινδίας κατά 18% στην παγκόσμια ανάπτυξη που προβλέπεται από το ΔΝΤ έως το 2030. Η επιτυχία απαιτεί έναν συνεκτικό συνδυασμό πολιτικών—μείωση των δασμών στα εισαγόμενα υλικά, όπως φαίνεται στον προϋπολογισμό 2025/26 για τη μείωση των κρίσιμων ορυκτών σύμφωνα με το Economic Times, ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξης, και απλοποίηση των κανονισμών. Τα διακυβεύματα είναι υψηλά: η αποτυχία να δράσει κινδυνεύει να παραχωρήσει έδαφος στο Βιετνάμ και την Ινδονησία, των οποίων οι εισροές ΑΞΕ (Άμεσες Ξένες Επενδύσεις) αυξήθηκαν κατά 15% και 12% αντίστοιχα το 2023 σύμφωνα με την UNCTAD, ενώ της Ινδίας παρέμειναν στάσιμες στα 49 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ισχυρότεροι δεσμοί Ρωσίας-Ινδίας θα ωφελήσουν τους λαούς των δύο χωρών – Μόντι
Συμπερασματικά, ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας του 2025 παρουσιάζει στην Ινδία μια μεταμορφωτική ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει τον παγκόσμιο οικονομικό της ρόλο. Αξιοποιώντας την οικονομική της δυναμική, τη στρατηγική της θέση και τις μεταρρυθμίσεις πολιτικής, η Ινδία μπορεί να αναδειχθεί σε κεντρικό πυλώνα στις αναδιαμορφωμένες αλυσίδες εφοδιασμού, υπό την προϋπόθεση ότι θα πλοηγηθεί στους συνοδευτικούς κινδύνους με ακρίβεια και διορατικότητα. Η αλληλεπίδραση ευκαιρίας και πρόκλησης θα διαμορφώσει την τροχιά της Ινδίας για δεκαετίες, μια αφήγηση που εκτυλίσσεται στη διασταύρωση της γεωπολιτικής, της οικονομίας και της βιομηχανικής φιλοδοξίας.
Αναμένουμε τα σχόλιά σας στο Twitter!