Εμπορική Συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ 2025: Πώς η Στρατηγική του Τραμπ Αναδιαμόρφωσε το Διατλαντικό Εμπόριο και Επιτάχυνε την Αποβιομηχάνιση της Ευρώπης. Εμείς δεν έχουμε πολιτικούς να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες και να κερδίσουν οφέλη για την Ελλάδα.
Γράφει ο Γεώργιος Δικαίος στις 5 Αυγούστου 2025
Εμπορική Συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ 2025: Πώς η Στρατηγική του Τραμπ Αναδιαμόρφωσε το Διατλαντικό Εμπόριο και Επιτάχυνε την Αποβιομηχάνιση της Ευρώπης. Εμείς δεν έχουμε πολιτικούς να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες και να κερδίσουν οφέλη για την Ελλάδα γεωπολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά.
Τι θα συνέβαινε στην Ελλάδα και τους λόγους που θα ερχόταν η πτώχευση τα γράφω από το 2008. Είναι τραγικό να βλέπεις πως θα εξελιχθούν τα γεγονότα και να μην τα εκμεταλλεύεσαι στην ΕΕ. Θα έπρεπε να είχαν οργώσει την ΕΕ οι Πρωθυπουργοί της Ελλάδας για να βγάλουμε τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου και να μην έχει ανάγκη η ΕΕ την Ρωσία και να εξαρτάτε από αυτήν. Τώρα εξαρτάται από τις ΗΠΑ και το τρεις φορές ακριβότερο φυσικό αέριο. Οι κυρώσεις στην Ρωσία με την υψηλή ενέργεια στην ΕΕ, την μείωση της βιομηχανικής παραγωγής, των αυξημένων τιμών πώλησης προιόντων της βιομηχανίας κλπ, έχουν στοιχίσει στην ΕΕ τρία τρισεκατομμύρια ευρώ. Εδώ θα πρέπει να προσθέσουμε όσα κέρδισε ο Πρόεδρος Τράμπ και να δούμε, πόσο θα μας φτάσουν οι εξυπνάδες των κυριών που ανέλαβαν τις υψηλές θέσεις της ΕΕ.
Δεν ήξεραν τι θα γίνει και πως θα εξελιχθούν τα πράγματα; Τα άφησαν να εξελιχθούν στην ΕΕ χωρίς να υπάρχει πολιτική και ενδιαφέρον, λες και η Ρωσία ήταν ένα κράτος που θα διαλυόταν σε μερικούς μήνες, ενώ είχε περισσότερα πυρηνικά από τις ΗΠΑ.
Η συνέχεια του άρθρου που για μια ακόμα φορά με επιβεβαίωσε πως είχα δίκιο και όλα αυτά ήταν ένα μεγάλο σχέδιο για την υποδούλωση της ΕΕ στις ΗΠΑ.
Εισαγωγή: Η Γεωπολιτική Σκακιέρα και η Άνοδος του Τραμπ
Το γεωπολιτικό τοπίο του 2025 χαρακτηρίζεται από μια ασταθή αναδιαμόρφωση των παγκόσμιων δομών ισχύος, που καθοδηγείται από την αναζωπύρωση του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων, τον οικονομικό εθνικισμό και τη στρατηγική αναπροσαρμογή των συμμαχιών. Η πρόσφατα συναφθείσα εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ, η οποία ανακοινώθηκε στις 27 Ιουλίου 2025, αντιπροσωπεύει μια κομβική στιγμή σε αυτήν την εξελισσόμενη τάξη, με βαθιές επιπτώσεις για τις διατλαντικές σχέσεις και την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων. Αυτή η συμφωνία, που σφυρηλατήθηκε μέσω έντονων διαπραγματεύσεων μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σηματοδοτεί έναν σημαντικό θρίαμβο για την δυναμική εμπορική διπλωματία του Τραμπ, υποτάσσοντας ουσιαστικά τα ευρωπαϊκά οικονομικά συμφέροντα στις αμερικανικές στρατηγικές προτεραιότητες. Αυτό το κεφάλαιο παρέχει μια λεπτομερή, βήμα προς βήμα ανάλυση του γεωπολιτικού πλαισίου και των μηχανισμών μέσω των οποίων ο Τραμπ πέτυχε αυτό το αποτέλεσμα, αντλώντας από έγκυρα δεδομένα από θεσμούς όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Αναλύοντας την αλληλεπίδραση του οικονομικού καταναγκασμού, των διπλωματικών ελιγμών και της στρατηγικής μόχλευσης, η ανάλυση αυτή διευκρινίζει πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την ηγεσία του Τραμπ, επανεπιβεβαίωσαν την κυριαρχία τους επί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγκάζοντας την von der Leyen και την ΕΕ να συναινέσουν σε όρους που δίνουν προτεραιότητα στα αμερικανικά συμφέροντα.
Το παγκόσμιο γεωπολιτικό περιβάλλον το 2025 διαμορφώνεται από διάφορες αλληλένδετες δυναμικές. Πρώτον, η συνεχιζόμενη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας έχει αυξήσει τις ανησυχίες της Ευρώπης για την ενεργειακή ασφάλεια, μειώνοντας την εξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και δημιουργώντας μια επείγουσα ανάγκη για εναλλακτικούς προμηθευτές. Δεύτερον, η αναζωπύρωση του οικονομικού εθνικισμού, που αποδεικνύεται από το δόγμα «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ, έχει διαταράξει την φιλελεύθερη εμπορική τάξη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να αξιοποιούν τους δασμούς ως εργαλείο καταναγκασμού. Τρίτον, η αυξανόμενη οικονομική και γεωπολιτική επιρροή της Κίνας, ιδίως μέσω της Πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», έχει εντείνει τον ανταγωνισμό για τις παγκόσμιες αγορές, ασκώντας πρόσθετη πίεση στην ΕΕ για την εξασφάλιση σταθερών εμπορικών συνεργασιών. Σε αυτό το πλαίσιο, η εμπορική στρατηγική του Τραμπ έχει κεφαλαιοποιήσει τα τρωτά σημεία της Ευρώπης, εκμεταλλευόμενη τις εσωτερικές της διαιρέσεις, την οικονομική της στασιμότητα και τη στρατηγική της εξάρτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες για ασφάλεια και ενέργεια. Αυτή η εισαγωγή θέτει το σκηνικό για μια λεπτομερή εξέταση του πώς οι διπλωματικές και οικονομικές τακτικές του Τραμπ κορυφώθηκαν σε μια εμπορική συμφωνία που αναδιαμορφώνει τις διατλαντικές σχέσεις, με τον ρόλο της von der Leyen ως κεντρικής προσωπικότητας στη συνθηκολόγηση της Ευρώπης.
Βήμα προς βήμα ανάλυση του στρατηγικού θριάμβου του Τραμπ
Βήμα 1: Προετοιμασία του σκηνικού με απειλές δασμών
Η προσέγγιση του Τραμπ στις εμπορικές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-ΕΕ βασιζόταν σε μια υπολογισμένη κλιμάκωση της οικονομικής πίεσης, αξιοποιώντας την απειλή των τιμωρητικών δασμών για να επιβάλει παραχωρήσεις. Τον Απρίλιο του 2025, ο Τραμπ επέβαλε βασικό δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές της ΕΕ, ακολουθούμενο από μια επιστολή της 12ης Ιουλίου που απειλούσε με αύξηση των δασμών κατά 30% έως την 1η Αυγούστου εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία. Σύμφωνα με τον ΠΟΕ, η ΕΕ εξήγαγε αγαθά αξίας 975 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ το 2024, ποσό που αντιστοιχεί στο 29,5% των συνολικών εισαγωγών αγαθών από τις ΗΠΑ. Η προοπτική ενός δασμού 30% αποτέλεσε σοβαρή απειλή για αυτόν τον όγκο συναλλαγών, με πιθανό κόστος στην ΕΕ 292,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως σε πρόσθετους δασμούς. Αυτός ο οικονομικός εξαναγκασμός δημιούργησε μια αίσθηση επείγοντος μεταξύ των ηγετών της ΕΕ, οι οποίοι αντιμετώπισαν τον κίνδυνο ενός εμπορικού πολέμου που θα μπορούσε να επιδεινώσει τις προκλήσεις οικονομικής ανάκαμψης της Ευρώπης μετά την COVID, με το ΔΝΤ να προβλέπει μέτριο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ της ΕΕ κατά 1,7% για το 2025.
Η δασμολογική στρατηγική του Τραμπ δεν ήταν απλώς οικονομική αλλά βαθιά γεωπολιτική, σχεδιασμένη να εκμεταλλευτεί το κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο της Ευρώπης. Τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ παρουσίασαν αποκλίνουσες προτεραιότητες, με τις οικονομίες που βασίζονται στις εξαγωγές, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, να ευνοούν μια γρήγορη επίλυση, ενώ η Γαλλία και η Ισπανία πίεσαν για αντίποινα. Το Οικονομικό Δελτίο της ΕΚΤ για το 2025 τόνισε την ιδιαίτερη ευπάθεια της Γερμανίας, με την οικονομία της που βασίζεται στις εξαγωγές να προβλέπεται να χάσει 0,15% του ΑΕΠ βάσει των προτεινόμενων δασμών. Η απειλή του Τραμπ ουσιαστικά διέσπασε την ενότητα της ΕΕ, αποδυναμώνοντας τη διαπραγματευτική θέση της φον ντερ Λάιεν και θέτοντας το σκηνικό για την κυριαρχία των ΗΠΑ.
Βήμα 2: Εκμετάλλευση της ενεργειακής ευπάθειας της Ευρώπης
Ο ακρογωνιαίος λίθος της στρατηγικής του Τραμπ ήταν η εκμετάλλευση της ενεργειακής κρίσης της Ευρώπης, η οποία επιταχύνθηκε από τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας και τις επακόλουθες κυρώσεις της ΕΕ στη ρωσική ενέργεια. Το 2021, η Ρωσία προμήθευσε το 45% του φυσικού αερίου της ΕΕ, σύμφωνα με την Eurostat, αλλά μέχρι το 2025, αυτό είχε μειωθεί σε κάτω από το 10% λόγω των κυρώσεων και της καταστροφής των αγωγών Nord Stream. Η επείγουσα ανάγκη της ΕΕ για εναλλακτικές πηγές ενέργειας παρείχε στον Τραμπ ένα κρίσιμο σημείο μόχλευσης. Η δέσμευση της εμπορικής συμφωνίας για αγορές ενέργειας ύψους 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ΗΠΑ σε διάστημα τριών ετών χρόνια, που ισοδυναμεί με 250 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ήταν μια άμεση απάντηση σε αυτή την ευπάθεια. Η Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ (EIA) αναφέρει ότι οι εξαγωγές LNG των ΗΠΑ προς την Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 141% από το 2021 έως το 2024, φτάνοντας τα 56 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, ωστόσο το κόστος του LNG των ΗΠΑ παραμένει 20-30% υψηλότερο από το ρωσικό αέριο αγωγών λόγω των εξόδων υγροποίησης και αποστολής.
Ο Τραμπ διατύπωσε αυτή τη δέσμευση για την ενέργεια ως στρατηγική αναγκαιότητα, ευθυγραμμίζοντάς την με τον στόχο της ΕΕ για μείωση της ρωσικής επιρροής. Ωστόσο, το υψηλό κόστος της ενέργειας των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την επενδυτική δέσμευση των 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις αμερικανικές βιομηχανίες, μετατόπισε σημαντικούς οικονομικούς πόρους από την Ευρώπη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Ινστιτούτο Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία εκτιμά ότι αυτή η διαφορά στο ενεργειακό κόστος θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος βιομηχανικής παραγωγής της ΕΕ κατά 2,3%, μειώνοντας ενδεχομένως την ανταγωνιστικότητα στις παγκόσμιες αγορές. Η αποδοχή αυτών των όρων από την Von der Leyen, παρά το οικονομικό βάρος, υπογραμμίζει την ιεράρχηση της γεωπολιτικής ευθυγράμμισης με τις ΗΠΑ έναντι των άμεσων οικονομικών ζητημάτων, μια απόφαση που διαμορφώθηκε από τις ευρύτερες επιταγές ασφαλείας της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας.
Βήμα 3: Προσωπική Διπλωματία και Ψυχολογική Πίεση
Η άμεση επαφή του Τραμπ με την φον ντερ Λάιεν κατά τη διάρκεια της συνάντησης της 27ης Ιουλίου 2025 στο Τέρνμπερι της Σκωτίας ήταν ένα αριστούργημα προσωπικής διπλωματίας και ψυχολογικής πίεσης. Σύμφωνα με το Politico, η φον ντερ Λάιεν αναγκάστηκε να ταξιδέψει στο γήπεδο γκολφ του Τραμπ, μια συμβολική χειρονομία σεβασμού που υπογράμμισε την κυριαρχία των ΗΠΑ. Οι δημόσιες δηλώσεις του Τραμπ κατά τη διάρκεια της συνάντησης, στις οποίες περιέγραφε τη συμφωνία ως «τη μεγαλύτερη συμφωνία που έγινε ποτέ», έρχονταν σε αντίθεση με την πιο συγκρατημένη αναγνώριση της φον ντερ Λάιεν για «δύσκολες διαπραγματεύσεις», υπογραμμίζοντας την ανισορροπία δυνάμεων. Οι New York Times ανέφεραν ότι η ομάδα του Τραμπ, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργού Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ, διατήρησε μια σκληρή στάση, απορρίπτοντας την αρχική πρόταση δασμών «μηδέν προς μηδέν» της φον ντερ Λάιεν και επιμένοντας σε έναν βασικό δασμό 15%.
Το απρόβλεπτο διαπραγματευτικό στυλ του Τραμπ, που χαρακτηρίζεται από ανατροπές της τελευταίας στιγμής και δημόσιο θράσος, κράτησε τους διαπραγματευτές της ΕΕ εκτός ισορροπίας. Η Guardian σημείωσε ότι η ομάδα της von der Leyen, συμπεριλαμβανομένου του Επιτρόπου Εμπορίου Maroš Šefčovič και της Γενικής Διευθύντριας Sabine Weyand, αντιμετώπισε έντονες πιέσεις για να οριστικοποιήσει τη συμφωνία πριν από την προθεσμία της 1ης Αυγούστου. Η ικανότητα του Trump να προβάλλει ισχύ προσφέροντας περιορισμένες παραχωρήσεις, όπως δασμολογικές απαλλαγές για αεροσκάφη και ορισμένα χημικά, δημιούργησε την ψευδαίσθηση του συμβιβασμού, ενώ παράλληλα εξασφάλισε σημαντικά κέρδη για τις ΗΠΑ. Τα ετήσια έσοδα από δασμούς ύψους 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων που προβλέπει το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ καταδεικνύουν περαιτέρω το οικονομικό απροσδόκητο όφελος για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενισχύοντας τη στρατηγική νίκη του Trump.
Βήμα 4: Αξιοποίηση των Εσωτερικών Διαιρέσεων της ΕΕ
Οι εσωτερικές διαιρέσεις της ΕΕ ήταν ένας κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχία του Τραμπ. Τα εμπορικά στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το 2024 αποκαλύπτουν σημαντικές ανισότητες στην εμπορική έκθεση των κρατών μελών στις ΗΠΑ, με τη Γερμανία (252 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξαγωγές) και την Ιρλανδία (108 δισεκατομμύρια δολάρια) να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερους κινδύνους από μικρότερες οικονομίες όπως η Λιθουανία (3,2 δισεκατομμύρια δολάρια). Ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς χαιρέτισε τη συμφωνία, επικαλούμενος τη μείωση των δασμών στα αυτοκίνητα από 27,5% σε 15%, η οποία εξοικονόμησε στη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία 12,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, σύμφωνα με το Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο. Αντίθετα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασε απροθυμία, υποστηρίζοντας χαμηλότερο δασμολογικό συντελεστή, ενώ ο Ιρλανδός Μισέλ Μάρτιν τόνισε τις προκλήσεις της συμφωνίας για τις μικρότερες οικονομίες.
Η ηγεσία της φον ντερ Λάιεν περιορίστηκε από αυτές τις διαιρέσεις, καθώς αγωνίστηκε να εξισορροπήσει τα συμφέροντα των χωρών με μεγάλο όγκο εξαγωγών με εκείνα που υποστηρίζουν τα αντίποινα. Το σχέδιο αντιποίνων της ΕΕ για τους δασμούς, το οποίο ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2025, κατέστη άνευ αντικειμένου λόγω της συμφωνίας, όπως ανέφερε το Reuters, υποδεικνύοντας την προτεραιότητα της von der Leyen στη σταθερότητα έναντι της αντιπαράθεσης. Η εκμετάλλευση αυτών των διαιρέσεων από τον Trump διασφάλισε ότι η ΕΕ δεν μπορούσε να παρουσιάσει ένα ενιαίο μέτωπο, επιτρέποντάς του να υπαγορεύσει όρους που ευνοούσαν τα οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ.
Βήμα 5: Στρατηγική Ευθυγράμμιση με τις Δεσμεύσεις του ΝΑΤΟ και τις Στρατιωτικές Δεσμεύσεις
Η συμπερίληψη στην εμπορική συμφωνία σημαντικών αγορών αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού από την ΕΕ, αξίας «εκατοντάδων δισεκατομμυρίων» σύμφωνα με τον Trump, ενίσχυσε περαιτέρω τη στρατηγική υποταγή της Ευρώπης. Το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI) αναφέρει ότι οι στρατιωτικές εξαγωγές των ΗΠΑ σε συμμάχους του ΝΑΤΟ έφτασαν τα 45 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024 και η νέα συμφωνία προβλέπεται να αυξήσει αυτό το ποσοστό κατά 25-30% ετησίως. Αυτή η δέσμευση ευθυγραμμίζεται με την ευρύτερη ατζέντα του Τραμπ για την ενίσχυση της ηγεσίας των ΗΠΑ εντός του ΝΑΤΟ, ιδίως καθώς ευρωπαϊκά έθνη όπως η Γερμανία και η Πολωνία αυξάνουν τις αμυντικές δαπάνες για να επιτύχουν τον στόχο του 2% του ΑΕΠ του ΝΑΤΟ (1,9% και 4,2% αντίστοιχα το 2024, σύμφωνα με το SIPRI).
Η συναίνεση της φον ντερ Λάιεν σε αυτές τις αγορές αντικατοπτρίζει την αναγνώριση της εξάρτησής της από τις ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας, ειδικά εν μέσω αυξημένης ρωσικής επιθετικότητας. Το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου (ISW) σημειώνει ότι οι ρωσικές στρατιωτικές προελάσεις στην Περιφέρεια Ζαπορίζια το 2025 έχουν εντείνει τις ευρωπαϊκές ανησυχίες για την ασφάλεια, ωθώντας την φον ντερ Λάιεν να δώσει προτεραιότητα στους διατλαντικούς δεσμούς ασφάλειας έναντι των οικονομικών αντιρρήσεων. Αυτή η στρατηγική ευθυγράμμιση ενίσχυσε περαιτέρω την κυριαρχία του Τραμπ, καθώς οι στρατιωτικές δεσμεύσεις της ΕΕ διασφάλισαν τη μακροπρόθεσμη επιρροή των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική.
Βήμα 6: Δημόσια Αφήγηση και Πολιτικό Κεφάλαιο
Η δημόσια αφήγηση του Τραμπ ενίσχυσε τον θρίαμβό του, παρουσιάζοντας τη συμφωνία ως ιστορικό επίτευγμα, ενώ υποβάθμιζε τις ευρωπαϊκές παραχωρήσεις. Στις δηλώσεις του στη συνέντευξη Τύπου, που μεταδόθηκαν από το CNN, υπογράμμισε την κλίμακα και τα οφέλη της συμφωνίας για τις ΗΠΑ, ενώ η εστίαση της von der Leyen στη «σταθερότητα» και την «προβλεψιμότητα» φάνηκε αμυντική. Οι προβλέψεις του Υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ για το εμπορικό ισοζύγιο του 2025 δείχνουν ότι η συμφωνία θα μειώσει το εμπορικό έλλειμμα ΗΠΑ-ΕΕ κατά 120 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, μια σημαντική πολιτική νίκη για το εγχώριο κοινό του Τραμπ. Αντίθετα, η von der Leyen αντιμετώπισε κριτική από τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης, με το Politico να την περιγράφει ως «ταπεινωμένη» από την ανάγκη διαπραγμάτευσης με τους όρους του Τραμπ στη Σκωτία.
Η δημόσια διατύπωση της συμφωνίας, σε συνδυασμό με το χαρισματικό στυλ ηγεσίας του Τραμπ, έρχεται σε έντονη αντίθεση με τη γραφειοκρατική προσέγγιση της von der Leyen, υπογραμμίζοντας περαιτέρω την υποταγή της Ευρώπης. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το εμπόριο του 2025 αναγνωρίζει ότι ο δασμολογικός συντελεστής 15%, αν και χαμηλότερος από το απειλούμενο 30%, θα αυξήσει το κόστος εξαγωγών της ΕΕ κατά 146,3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ένα βάρος που η von der Leyen δικαιολόγησε ως απαραίτητο για τη γεωπολιτική σταθερότητα. Αυτή η αφηγηματική ανισότητα υπογραμμίζει την ικανότητα του Τραμπ να διαμορφώνει τις παγκόσμιες αντιλήψεις για τη συμφωνία ως νίκη των ΗΠΑ.
Η εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ του 2025 αντιπροσωπεύει ένα αριστούργημα της γεωπολιτικής στρατηγικής του Τραμπ, αξιοποιώντας τον οικονομικό καταναγκασμό, τις ενεργειακές ευπάθειες, την προσωπική διπλωματία, τις διαιρέσεις της ΕΕ και τις στρατιωτικές δεσμεύσεις για να εξασφαλίσει μια συμφωνία που δίνει προτεραιότητα στα αμερικανικά συμφέροντα. Η συναίνεση της φον ντερ Λάιεν, καθοδηγούμενη από την ανάγκη για ενεργειακή ασφάλεια και διατλαντική σταθερότητα, αντικατοπτρίζει την περιορισμένη στρατηγική θέση της Ευρώπης. Οι οικονομικές επιπτώσεις της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε αγορές ενέργειας και 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε επενδύσεις, μετατοπίζουν σημαντικούς πόρους στις ΗΠΑ, ενώ ο δασμολογικός συντελεστής 15% επιβάλλει ένα σημαντικό κόστος στους Ευρωπαίους εξαγωγείς. Αυτό το κεφάλαιο φωτίζει τις περίπλοκες γεωπολιτικές δυναμικές που επέτρεψαν τον θρίαμβο του Τραμπ, θέτοντας το σκηνικό για περαιτέρω ανάλυση του μακροπρόθεσμου αντίκτυπου της συμφωνίας στο παγκόσμιο εμπόριο και τις δομές ισχύος.
Από την οπτική γωνία ενός ερευνητικού, ακαδημαϊκού, πολιτικού και στρατιωτικού στρατηγικού κέντρου, οι δηλώσεις του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ σχετικά με την εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ που ανακοινώθηκε στις 27 Ιουλίου 2025 και τη δυνατότητά της να επισπεύσει την αποβιομηχάνιση της Ευρώπης δικαιολογούν μια πολυδιάστατη ανάλυση.
Η εμπορική συμφωνία, που ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στις 27 Ιουλίου 2025, θεσπίζει ένα πλαίσιο για τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βασικά στοιχεία περιλαμβάνουν:
Δομή Δασμών: Δασμός 15% στις περισσότερες εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ (μειωμένος από το απειλούμενο 30%), με εξαιρέσεις για ορισμένα αγαθά όπως αεροσκάφη, ανταλλακτικά αεροπλάνων, χημικά, γενόσημα φαρμακευτικά προϊόντα και γεωργικά προϊόντα.
Αγορές Ενέργειας: Η ΕΕ δεσμεύεται να αγοράσει 750 δισεκατομμύρια δολάρια σε ενέργεια από τις ΗΠΑ (υγροποιημένο φυσικό αέριο [LNG], πετρέλαιο και πυρηνικά καύσιμα) για τρία χρόνια, περίπου 250 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Επενδυτικές Δεσμεύσεις: Η ΕΕ συμφωνεί να επενδύσει επιπλέον 600 δισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων τομέων όπως η φαρμακευτική και η αυτοκινητοβιομηχανία, και να αγοράσει σημαντικές ποσότητες αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού.
Στρατηγικός Στόχος: Η συμφωνία στοχεύει στη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τη ρωσική ενέργεια, ευθυγραμμιζόμενη με τους ευρύτερους γεωπολιτικούς στόχους αντιμετώπισης της ρωσικής επιρροής, ιδίως στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας.
Η συμφωνία, που περιγράφεται ως η «μεγαλύτερη συμφωνία που έγινε ποτέ» από τον Τραμπ, αποτελεί ένα προκαταρκτικό πλαίσιο, με τις λεπτομέρειες να πρέπει ακόμη να οριστικοποιηθούν από τα κράτη μέλη και τους διαπραγματευτές της ΕΕ.
Ισχυρισμοί Λαβρόφ και το Στρατηγικό τους Πλαίσιο
Η κριτική του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ για την εμπορική συμφωνία επικεντρώνεται στον ισχυρισμό ότι η αντικατάσταση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων με πιο ακριβή αμερικανική ενέργεια θα επιταχύνει την αποβιομηχάνιση της Ευρώπης, θα επιδεινώσει τη φυγή κεφαλαίων και θα υπονομεύσει την βιομηχανική και γεωργική ανταγωνιστικότητά της. Αυτή η ενότητα αξιολογεί τους ισχυρισμούς του Λαβρόφ υπό το πρίσμα οικονομικών, γεωπολιτικών και στρατηγικών πρισμάτων.
Οικονομικές Επιπτώσεις: Κόστος Ενέργειας και Βιομηχανική Ανταγωνιστικότητα
Το κύριο επιχείρημα του Λαβρόφ είναι ότι τα ορυκτά καύσιμα των ΗΠΑ, ιδίως το LNG, είναι σημαντικά πιο ακριβά από το ρωσικό φυσικό αέριο αγωγών, το οποίο ιστορικά παρείχε στην Ευρώπη έναν ανταγωνιστικό από πλευράς κόστους ενεργειακό εφοδιασμό. Αυτή η διαφορά κόστους έχει αρκετές πιθανές οικονομικές συνέπειες:
Πληθωρισμός Τιμών Ενέργειας: Πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η ΕΕ εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο, το οποίο αντιπροσώπευε σημαντικό μέρος του ενεργειακού της μείγματος. Η στροφή προς το LNG των ΗΠΑ, το οποίο απαιτεί δαπανηρές διαδικασίες υγροποίησης, μεταφοράς και επαναεριοποίησης, αυξάνει το ενεργειακό κόστος για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες. Για παράδειγμα, οι γερμανικές βιομηχανίες, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την προσιτή ενέργεια για την κατασκευή, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν υψηλότερο κόστος παραγωγής. Οικονομολόγοι στο Ινστιτούτο Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία εκτιμούν ότι η οικονομική παραγωγή της Γερμανίας θα μπορούσε να μειωθεί κατά 0,15% βάσει της συμφωνίας, με την ΕΕ στο σύνολό της να αντιμετωπίζει μείωση 0,11% σε σύγκριση με τους ισχύοντες δασμολογικούς συντελεστές.
Κίνδυνοι Αποβιομηχάνισης: Το υψηλότερο κόστος ενέργειας θα μπορούσε να διαβρώσει την ανταγωνιστικότητα των ενεργοβόρων βιομηχανιών, όπως οι χημικές ουσίες, ο χάλυβας και η μεταποίηση, οι οποίες είναι κρίσιμες για οικονομίες όπως η Γερμανία και η Ιταλία. Ο ισχυρισμός του Λαβρόφ ευθυγραμμίζεται με τις ανησυχίες ότι οι αυξημένες τιμές ενέργειας θα μπορούσαν να αναγκάσουν τις εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή τους σε περιοχές με φθηνότερη ενέργεια, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι εγχώριες τιμές ενέργειας είναι χαμηλότερες λόγω του άφθονου σχιστολιθικού αερίου. Αυτή η φυγή κεφαλαίων θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλειες θέσεων εργασίας και μειωμένη βιομηχανική παραγωγή στην Ευρώπη. Γεωργικές επιπτώσεις: Η γεωργία, ένας άλλος ενεργοβόρος τομέας, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει παρόμοιες προκλήσεις. Το υψηλότερο κόστος για τα καύσιμα και τα λιπάσματα (που συχνά προέρχονται από το φυσικό αέριο) μπορεί να αυξήσει το κόστος παραγωγής τροφίμων, οδηγώντας ενδεχομένως σε υψηλότερες τιμές καταναλωτή και μειωμένες εξαγωγές γεωργικών προϊόντων.
Γεωπολιτική Στρατηγική: Ευθυγράμμιση ΗΠΑ-ΕΕ και Ρωσική Απομόνωση
Οι δηλώσεις Λαβρόφ αντικατοπτρίζουν την ευρύτερη γεωπολιτική στρατηγική της Ρωσίας να διατηρήσει την επιρροή της στην Ευρώπη μέσω των εξαγωγών ενέργειας. Η δέσμευση της ΕΕ να αγοράσει αμερικανική ενέργεια αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε διάστημα τριών ετών έχει σχεδιαστεί ρητά για να μειώσει την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, μια πολιτική που επιταχύνθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις επακόλουθες απαγορεύσεις της ΕΕ στον ρωσικό άνθρακα και το θαλάσσιο πετρέλαιο.
Η Ενέργεια ως Γεωπολιτικό Εργαλείο: Η Ρωσία ιστορικά χρησιμοποιεί τις ενεργειακές της εξαγωγές για να ασκήσει μόχλευση στην Ευρώπη, ιδίως μέσω των αγωγών Nord Stream. Η προειδοποίηση του Λαβρόφ μπορεί να ερμηνευτεί ως μια προσπάθεια να υπογραμμιστεί το οικονομικό κόστος της στροφής της Ευρώπης μακριά από τη ρωσική ενέργεια, παρουσιάζοντάς την ως μια αυτοπροκαλούμενη πληγή που ωφελεί τις ΗΠΑ εις βάρος της Ευρώπης. Τονίζοντας την υποστήριξη της von der Leyen για τη συμφωνία, ο Λαβρόφ επιδιώκει να παρουσιάσει την ηγεσία της ΕΕ ως συνεργό στην ιεράρχηση της γεωπολιτικής ευθυγράμμισης με τις ΗΠΑ έναντι του οικονομικού πραγματισμού. Στρατηγικά Κέρδη των ΗΠΑ: Η εμπορική συμφωνία ενισχύει την οικονομική και γεωπολιτική επιρροή των ΗΠΑ. Η ενεργειακή δέσμευση των 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων και τα 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε πρόσθετες επενδύσεις μετατοπίζουν τις κεφαλαιακές ροές προς τις ΗΠΑ, ενισχύοντας ενδεχομένως τον ενεργειακό τομέα και τη βιομηχανική τους βάση. Η συμπερίληψη αγορών στρατιωτικού εξοπλισμού ευθυγραμμίζει περαιτέρω την ΕΕ με τα αμυντικά συμφέροντα των ΗΠΑ, ενισχύοντας τη συνοχή του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Αυτό ευθυγραμμίζεται με την ευρύτερη εμπορική πολιτική του Τραμπ για τη μείωση των εμπορικών ελλειμμάτων των ΗΠΑ και την προώθηση των εγχώριων βιομηχανιών, όπως αποδεικνύεται από τα έσοδα από δασμούς ύψους 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων που αναμένονται από τη συμφωνία με βάση τα εμπορικά στοιχεία του 2024.
Πολιτική Πλαίσιο και Ρωσική Προπαγάνδα
Οι παρατηρήσεις του Λαβρόφ στο Πανρωσικό Εκπαιδευτικό Φόρουμ Νέων «Επικράτεια των Νοημάτων» είναι στρατηγικά σχεδιασμένες για να βρουν απήχηση τόσο στο εγχώριο όσο και στο διεθνές κοινό. Πλαισιώνοντας τη συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ ως καταλύτη για την οικονομική παρακμή της Ευρώπης, η Ρωσία επιδιώκει να:
Υπονομεύσει την Ενότητα της ΕΕ: Η κριτική του Λαβρόφ στοχεύει σε προσωπικότητες όπως η φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζοντάς τες ως άτομα που δίνουν προτεραιότητα στις αντιρωσικές πολιτικές έναντι των ευρωπαϊκών συμφερόντων. Αυτή η αφήγηση στοχεύει στην εκμετάλλευση των διαιρέσεων εντός της ΕΕ, όπου κράτη μέλη όπως η Γαλλία και η Ισπανία έχουν υποστηρίξει ισχυρότερα αντίποινα κατά των αμερικανικών δασμών, ενώ η Γερμανία και η Ιταλία πιέζουν για μια γρήγορη συμφωνία. Ενίσχυση της Ρωσικής Νομιμότητας: Προειδοποιώντας για την αποβιομηχάνιση της Ευρώπης, ο Λαβρόφ τοποθετεί τη Ρωσία ως βιώσιμο εναλλακτικό προμηθευτή ενέργειας, παρά την τρέχουσα απομόνωσή της λόγω κυρώσεων και της ουκρανικής σύγκρουσης. Τα σχόλιά του χρησιμεύουν επίσης για να συγκεντρώσουν εγχώρια υποστήριξη στη Ρωσία, παρουσιάζοντας την ενεργειακή στροφή της Δύσης ως στρατηγικό λάθος υπολογισμό.
Κριτική Αξιολόγηση των Ισχυρισμών του Λαβρόφ
Ενώ οι ισχυρισμοί του Λαβρόφ έχουν κάποια οικονομική εγκυρότητα, πρέπει να εξεταστούν κριτικά υπό το πρίσμα των στρατηγικών συμφερόντων της Ρωσίας και του ευρύτερου πλαισίου της εμπορικής συμφωνίας.
Οικονομικό Κόστος έναντι Στρατηγικών Οφελών: Η στροφή προς την ενέργεια των ΗΠΑ είναι δαπανηρή, αλλά ευθυγραμμίζεται με τον μακροπρόθεσμο στόχο της ΕΕ για ενεργειακή διαφοροποίηση και ασφάλεια. Η Von der Leyen έχει τονίσει ότι η εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια αποτελεί κίνδυνο για την ασφάλεια, ιδίως δεδομένης της χρήσης της ενέργειας από τη Ρωσία ως γεωπολιτικού όπλου. Η αγορά ενέργειας ύψους 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που εκτείνεται σε τρία χρόνια, αποσκοπεί στην αντικατάσταση του ρωσικού LNG και πετρελαίου, τα οποία εξακολουθούν να εισέρχονται στην ΕΕ μέσω έμμεσων οδών. Ενώ αυτό αυξάνει το κόστος βραχυπρόθεσμα, μειώνει την ευπάθεια σε ρωσικές διακοπές εφοδιασμού.
Υπερβολή της Αποβιομηχάνισης: Ο ισχυρισμός του Λαβρόφ για εκτεταμένη αποβιομηχάνιση μπορεί να είναι υπερβολικός. Η οικονομία της ΕΕ είναι ποικιλόμορφη και, ενώ οι ενεργοβόροι τομείς ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προκλήσεις, η συμφωνία περιλαμβάνει δασμολογικές απαλλαγές για βασικές βιομηχανίες όπως τα αεροσκάφη και τα φαρμακευτικά προϊόντα, μετριάζοντας ορισμένες οικονομικές επιπτώσεις. Επιπλέον, η επενδυτική δέσμευση της ΕΕ ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ θα μπορούσε να ενισχύσει τις διατλαντικές συνεργασίες, αντισταθμίζοντας ενδεχομένως ορισμένες ανησυχίες για τη φυγή κεφαλαίων.
Ενεργειακό κόστος ΗΠΑ έναντι Ρωσίας: Ενώ το αμερικανικό LNG είναι γενικά πιο ακριβό από το ρωσικό φυσικό αέριο αγωγών, οι παγκόσμιες αγορές ενέργειας είναι δυναμικές. Οι αυξημένες αγορές αμερικανικού LNG από την ΕΕ από το 2022 έχουν ήδη μειώσει σημαντικά τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου και οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις θα μπορούσαν να σταθεροποιήσουν τις τιμές. Επιπλέον, η μετάβαση της ΕΕ στην πράσινη ενέργεια, αν και δεν αντιμετωπίζεται άμεσα στη συμφωνία, θα μπορούσε να μειώσει εντελώς την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, μετριάζοντας τον αντίκτυπο του υψηλότερου ενεργειακού κόστους των ΗΠΑ.
Πολιτικά κίνητρα: Οι προειδοποιήσεις του Λαβρόφ εξυπηρετούν το συμφέρον της Ρωσίας να διατηρήσει το μερίδιο αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη. Δίνοντας έμφαση στο οικονομικό κόστος, η Ρωσία επιδιώκει να σπείρει αμφιβολίες για τη στρατηγική ευθυγράμμιση της ΕΕ με τις ΗΠΑ και να αποθαρρύνει περαιτέρω κυρώσεις ή την ενεργειακή αποσύνδεση. Αυτό ευθυγραμμίζεται με την ευρύτερη αφήγηση της Ρωσίας για τη δυτική παρακμή και τη ρωσική ανθεκτικότητα.
Στρατιωτικές και Στρατηγικές Επιπτώσεις
Η εμπορική συμφωνία έχει σημαντικές στρατιωτικές και στρατηγικές διαστάσεις, ιδίως δεδομένης της δέσμευσης της ΕΕ για την αγορά αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού και του ευρύτερου πλαισίου του ΝΑΤΟ και της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας.
Ενίσχυση της Συνοχής του ΝΑΤΟ: Η συμπερίληψη στη συμφωνία αγορών στρατιωτικού εξοπλισμού ενισχύει την ηγεσία των ΗΠΑ εντός του ΝΑΤΟ. Εμβαθύνοντας τους οικονομικούς και αμυντικούς δεσμούς, οι ΗΠΑ διασφαλίζουν ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ παραμένουν ευθυγραμμισμένα με τις στρατηγικές τους προτεραιότητες, ιδίως στην αντιμετώπιση της Ρωσίας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν αρχίσει να επανεξετάζουν την εξάρτησή τους από τις ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας, υπό το πρίσμα των δασμολογικών πολιτικών του Τραμπ.
Επιπτώσεις στην πολεμική οικονομία της Ρωσίας: Δημοσιεύσεις στο X υποδηλώνουν ότι η στροφή της ΕΕ προς την ενέργεια των ΗΠΑ θα μπορούσε να μειώσει τα ενεργειακά έσοδα της Ρωσίας, τα οποία είναι κρίσιμα για τη χρηματοδότηση των στρατιωτικών της επιχειρήσεων στην Ουκρανία. Ενώ αυτός ο ισχυρισμός απαιτεί περαιτέρω επαλήθευση, η ενεργειακή δέσμευση των 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα μπορούσε πράγματι να περιορίσει την οικονομική ικανότητα της Ρωσίας, ευθυγραμμιζόμενη με τις προσπάθειες της Δύσης να αποδυναμώσει την πολεμική της μηχανή.
Ενεργειακή Ασφάλεια και Ανθεκτικότητα: Διαφοροποιώντας τις ενεργειακές πηγές, η ΕΕ μειώνει την ευπάθειά της στον ρωσικό ενεργειακό καταναγκασμό, μια κρίσιμη παράμετρος δεδομένου του ιστορικού χειραγώγησης του εφοδιασμού φυσικού αερίου της Ρωσίας. Ωστόσο, η επιτυχία της συμφωνίας εξαρτάται από την ικανότητα της ΕΕ να διαχειρίζεται το υψηλότερο ενεργειακό κόστος χωρίς να υπονομεύει την οικονομική της σταθερότητα.
Ευρύτερες Γεωπολιτικές και Οικονομικές Επιπτώσεις
Η εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ αναδιαμορφώνει το παγκόσμιο οικονομικό και γεωπολιτικό τοπίο με διάφορους τρόπους:
Διατλαντική Οικονομική Ολοκλήρωση: Η συμφωνία ενισχύει την οικονομική σχέση ΗΠΑ-ΕΕ, η οποία αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου εμπορίου. Εξασφαλίζοντας δασμολογικές παραχωρήσεις και επενδυτικές δεσμεύσεις, οι ΗΠΑ ενισχύουν την οικονομική τους κυριαρχία, ενώ η ΕΕ αποκτά πρόσβαση στην αγορά και σταθερότητα, αν και με κόστος υψηλότερων δασμών.
Αναπροσαρμογή του Παγκόσμιου Εμπορίου: Η συμφωνία αποτελεί μέρος της ευρύτερης εμπορικής στρατηγικής του Τραμπ, η οποία περιλαμβάνει συμφωνίες με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία και τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας. Αυτή η προσέγγιση στοχεύει στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ και στην επαναφορά της αμερικανικής οικονομικής επιρροής, ενδεχομένως εις βάρος ανταγωνιστών όπως η Κίνα και η Ρωσία.
Εσωτερική Δυναμική της ΕΕ: Η συμφωνία έχει προκαλέσει ανάμεικτες αντιδράσεις εντός της ΕΕ. Ενώ ηγέτες όπως ο Φρίντριχ Μερτς της Γερμανίας και η Τζόρτζια Μελόνι της Ιταλίας χαιρετίζουν τη σταθερότητα που παρέχει, άλλοι, όπως ο Μάικλ Μάρτιν της Ιρλανδίας, σημειώνουν τις προκλήσεις των υψηλότερων δασμών. Αυτές οι διαιρέσεις θα μπορούσαν να περιπλέξουν την επικύρωση της συμφωνίας από τα κράτη μέλη και τους νομοθέτες της ΕΕ. Η Στρατηγική Απομόνωση της Ρωσίας: Η ενεργειακή στροφή της ΕΕ απομονώνει περαιτέρω τη Ρωσία οικονομικά και γεωπολιτικά. Ωστόσο, η Ρωσία μπορεί να αναζητήσει εναλλακτικές αγορές, όπως η Κίνα ή η Ινδία, για να αντισταθμίσει την απώλεια ευρωπαϊκής ζήτησης, αν και αυτές οι αγορές μπορεί να μην αντισταθμίσουν πλήρως την απώλεια της αγοραστικής δύναμης της ΕΕ.
Η προειδοποίηση του Λαβρόφ για την αποβιομηχάνιση της Ευρώπης υπογραμμίζει εύλογες οικονομικές ανησυχίες σχετικά με το υψηλότερο κόστος ενέργειας των ΗΠΑ και τον αντίκτυπό του στην βιομηχανική ανταγωνιστικότητα. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί του αποτελούν επίσης έναν στρατηγικό ελιγμό για την υπονόμευση της συμφωνίας ΗΠΑ-ΕΕ και τη διατήρηση της ενεργειακής μόχλευσης της Ρωσίας. Από πολιτική και στρατιωτική στρατηγική άποψη, η εμπορική συμφωνία ενισχύει τους διατλαντικούς δεσμούς, ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ και ευθυγραμμίζεται με τις προσπάθειες της Δύσης για την αντιμετώπιση της ρωσικής επιρροής. Ωστόσο, η ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει τις οικονομικές προκλήσεις των υψηλότερων δασμών και του ενεργειακού κόστους για να αποτρέψει σημαντικές βιομηχανικές ή γεωργικές διαταραχές.
Συστάσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής:
Επιτάχυνση της Ενεργειακής Μετάβασης: Η ΕΕ θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για να μειώσει τη μακροπρόθεσμη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, μετριάζοντας τον αντίκτυπο του υψηλότερου κόστους του LNG στις ΗΠΑ. Μέτρα Οικονομικού Μετριασμού: Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να αναπτύξουν στοχευμένες επιδοτήσεις ή φορολογικές ελαφρύνσεις για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, ώστε να αντισταθμίσουν το αυξημένο κόστος και να αποτρέψουν τη φυγή κεφαλαίων.
Στρατηγική Επικοινωνία: Η ΕΕ θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις ρωσικές αφηγήσεις, δίνοντας έμφαση στα οφέλη της συμφωνίας για την ασφάλεια και τη γεωπολιτική, ενώ παράλληλα θα αντιμετωπίζει τις εγχώριες ανησυχίες σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις.
Διαφοροποιημένη Εμπορική Στρατηγική: Για να μειωθεί η εξάρτηση από την αγορά των ΗΠΑ, η ΕΕ θα πρέπει να διερευνήσει εμπορικές συνεργασίες με χώρες της Ασίας-Ειρηνικού, όπως προτείνεται στην προηγούμενη πρόταση της von der Leyen για συμμετοχή στην CPTPP.
Η ανάλυση αυτή υπογραμμίζει την πολύπλοκη αλληλεπίδραση οικονομικών, γεωπολιτικών και στρατιωτικών παραγόντων στην εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ. Ενώ οι προειδοποιήσεις του Λαβρόφ υπογραμμίζουν τους πραγματικούς κινδύνους, τα στρατηγικά οφέλη της συμφωνίας για την ΕΕ και τις ΗΠΑ υπερτερούν του βραχυπρόθεσμου οικονομικού κόστους, υπό την προϋπόθεση ότι η ΕΕ μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις εσωτερικές της διαιρέσεις και τις οικονομικές προκλήσεις.
Αναμένουμε τα σχόλιά σας στο Twitter!